Ballina

Etiketë: TKK

  • Gjykata vërteton diskriminimin në pagë të aktorit të Teatrit Kombëtar

    Gjykata Themelore në Prishtinë (GJTHP), Departamenti i përgjithshëm ka vërtetuar diskriminimin në pagë nga ana e Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit ndaj aktorit Naim Berisha, anëtar i Trupës Rezidente të Teatrit Kombëtar të Kosovës, për periudhën 01.07.2011 deri 30.04.2015.

    Përmes Aktgjykimit të datës 19.12.2024, GJTHP e ka aprovuar në tërësi si të themeltë Kërkesëpadinë e aktorit Naim Berisha kundër MKRS-së – duke e detyruar këtë të fundit që t’ia paguajë aktorit Berisha diferencën e ndryshimit në pagë për periudhën kohore 01.07.2011 – 30.04.2015.

    Aktgjykimi i datës 19.12.2024 i GJTHP-së vjen pas Aktgjykimit të Gjykatës Kushtetuese – KI137/23, të datës 18. 01.2024, publikuar më 20.02. 2024, përmes së cilës konstatohet se tre Aktgjykimet paraprake të Gjykatës së rregullt – përfshirë Aktgjykimin e Gjykatës Themelore në Prishtinë (2015), Gjykatës së Apelit (2019) dhe Gjykatës Supreme (2022) – nëpërmjet të cilëve i ishte refuzuar Kërkesëpadia aktorit Berisha, ishin nxjerrë në kundërshtim me Kushtetutën, provat dhe Ligjet e aplikueshme në Kosovë.

    Kushtetuesja, më 19.01. 2024, konstatoi se Aktgjykimi i Supremes ka pasur shkelje të së drejtës për gjykim të drejtë dhe të paanshëm të paraparë me Nenin 31, Paragrafi 1 të Kushtetutës në ndërlidhje me të drejtën për një proces të rregullt të paraparë me Nenin 6, Paragrafi 1 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut.

    Vendimi i Kushtetueses bëri që rasti i Berishës të rigjykohet.

    Aktgjykimi i Gjykatës

    Më 19.12.2024, GJTHP e ka vërtetuar diskriminimin në pagë për periudhën 4 vjeçare (2011-2015) të aktorit Berisha nga MKRS-ja – duke e obliguar këtë të fundit të paguajë diferencën në pagë, diferencën e kontributit pensional, tatimit dhe kamatën ligjore.

    Më 2012 Berisha kishte ushtruar padi në Gjykatë për diskriminim në pagë, në raport me kolegët e tij.

    Sipas Vendimit të GJTHP-së, MKRS me mospagesën e njëjtë të Berishës në raport me kolegët e tij, ka shkelur të drejtat e tij që kanë të bëjë me kushtet e punësimit dhe pagesës – duke bërë diskriminim të drejtpërdrejtë, përkatësisht duke shkelur Ligjin për Mbrojtje nga Diskriminimi.

    “Përfundimisht, Gjykata vlerëson se e paditura (MKRS) me rastin e mospagesës së njëjtë të paditësit, sikurse kolegët e tij për punën e njëjtë ka bërë diskriminim të drejtpërdrejtë ndaj tij – duke e trajtuar në mënyrë më pak të favorshme sesa janë trajtuar të punësuarit e tjerë në pozitat e përmendura.” – thuhet në Aktgjykim.

    Po sipas këtij Aktgjykimi, meqë Gjykata gjeti se e paditura (MKRS) me veprimet e saj ka bërë diskriminim të drejtpërdrejtë ndaj paditësit (Naim Berisha) vendosi të detyrojë të paditurën (MKRS) që paditësit t’ia kompensojë shumën e caktuar sipas Aktgjykimit.

    Rruga e gjatë për drejtësi e aktorit Naim Berisha

    Aktori Berisha tha për KALLXO.com se fatura që i është dashur të paguajë për shkak të përcaktimit të tij për mbrojtje të të drejtave të punëtorëve dhe ligjshmërisë në Teatrin Kombëtar ka qenë shumë e shtrenjtë.

    Diskriminimi në pagë ka thënë ai është vetëm njëri ndër sulmet që atij i janë bërë gjatë kësaj qëndrese për drejtësi.

    “Gjykata më në fund pas 14 vjetëve aprovoi padinë dhe konfirmoi diskriminimin. Kërkimi i drejtësisë në Gjykatë ishte i rëndë, po aq sa diskriminimi. Kjo lëndë është refuzuar fillimisht nga tre instancat e Gjykatës së rregullt – përfshirë Gjykatën Themelore, Gjykatën e Apelit dhe Gjykatën Supreme.” – tha Berisha për KALLXO.com.

    Berisha ka thënë se vetëm pas aprovimit nga Gjykata Kushtetuese dhe shkeljeve që kjo Gjykatë konstatoi, ky rast arriti të marrë rrugën drejt zgjidhjes, i cili pas shqyrtimit të dytë nga Gjykata Supreme u aprovua për të arritur në këtë epilog ku jemi tani, ku Gjykata e faktit, respektivisht Gjykata Themelore në Prishtinë, aprovon padinë – duke e vërtetuar diskriminimin.

    “Vlen të përmendet se nga Teatri Kombëtar i Kosovës dhe Ministria e Kulturës nëpërmjet gradimeve të paligjshme vazhdoj të jem i diskriminuar, në kundërshtim me përvojën dhe përgatitjen akademike. Madje, TKK  ka mbi një vjet që nuk e zbaton Vendimin e Komisionit të Ankesave të MKRS-së, nëpërmjet të cilit vërtetohet se unë në kundërshtim me përvojën, rrethanat dhe përgatitjen akademike jam kategorizuar në kategori jomeritore.” – ka thënë Berisha.

    Ndërsa MKRS nuk i është përgjigjur interesimit të KALLXO.com – lidhur me Aktgjykimin e GJTHP-së.

    Përgjegjësia për gradimin e aktorëve në TKK bie mbi Këshillin Drejtues të tij. Ky i fundit nuk është përgjigjur në interesimin e KALLXO.com – lidhur me pretendimet e Berishës se ende vazhdon të jetë diskriminuar si aktor i TKK-së, përkatësisht moszbatimin e Vendimit të Komisionit të Ankesave.

    Më 2011 Qeveria miratoi Rregulloren për gradimin dhe pagat e krijuesve dhe performuesve të kulturës dhe punonjësve profesionalë të trashëgimisë kulturore. Miratimi i saj i hapi rrugë legalizimit të vendeve të punës edhe të aktorëve të TKK-së. Por, pavarësisht shkollimit superior, përvojës dhe vlerësimeve të larta për interpretim në skenë nga kritika, Berisha diskriminohet në pagë në raport me kolegët e tij, i cili për punën e njëjtë për katër vjet me radhë u pagua dukshëm më pak (gjysmë page), se sa kolegët e tij me të njëjtin status, me të njëjtën përvojë pune dhe me të njëjtën përgatitje akademike.

     

     

  • Në grevë e pa Program të miratuar, Teatri Kombëtar e nis vitin me skenë të heshtur

    Në grevë dhe pa Program të miratuar Teatri Kombëtar i Kosovës (TKK) e ka nisur vitin 2025.

    Më 18.11.2024 Shoqata Sindikale e Artistëve të Teatrit Kombëtar të Kosovës (SHSATKK) ka nisur një grevë me kërkesa për rritje të koeficientëve të pagave të punëtorëve të këtij Teatri.

    Greva ka bllokuar dhënien e shfaqjeve, duke bërë që të anulohet edhe Edicioni i tretë i Festivalit Mbarëkombëtar të Dramës “Moisiu”, i cili ishte planifikuar të mbahet nga 20 deri më 27.11.2024, në TKK në Prishtinë.

    Që nga dita e fillimit të grevës, më 18.11.2024 e deri në fund të vitit 2024, Këshilli grevist i SHSATKK-së dhe Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit (MKRS) nuk ka arritur të gjejnë ndonjë rrugëdalje nga greva.

    Grevistët e TKK-së kanë mbajtur edhe disa aksione sindikale para dhe gjatë grevës. Grevistët janë të vendosur për vazhdimin e grevës, deri në një sinjal nga MKRS-ja për plotësim të kërkesave të tyre: rritjen e pagave.

    Pritja e përgjigjes

    Aktori i TKK-së, Ardian Morina, nga Këshilli grevist ka thënë për KALLXO.com. se nuk kanë ndonjë shenjë nga MKRS lidhur me kërkesat e tyre. Ai ka shtuar se kërkesat e tyre për ekuivalentimin e koeficientëve të pagave për  punëtorët-aktorët e TKK-së nuk janë marrë seriozisht nga MKRS – pavarësisht paralajmërimeve të vazhdueshme që nga miratimi i Ligjit të Pagave.

    “Komunikim direkt nuk është që kemi, gjithashtu edhe me ndërmjetësin, që ne e kemi angazhuar qysh para fillimit të grevës, nuk është se ka pasur ndonjë kontakt, përveç që e ka kontaktuar sekretari i MKRS-së dhe ndërmjetësi ia ka shpjeguar procedurat e ndërmjetësimit. Dhe, ai (Sekretari) ka mbetur ta informojë Ministrin dhe me pa se cilat janë procedurat e mëtejme – nëse ajo (MKRS) do të vazhdojë komunikimin me ndërmjetësin për kërkesat që tashmë i kemi ngritur qe më shumë se 45 ditë. Kjo është çfarë kemi nga ana e MKRS, jo diçka më tepër.” – ka thënë Morina.

    Morina ka thënë se asnjëherë  nuk kanë marrë ndonjë zotim nga MKRS – lidhur me afatet për realizmin e kërkesave të tyre. Kjo, sipas tij, ka bërë që MKRS të duket joserioze edhe kur thotë se është duke punuar për realizmin e kërkesave të tyre.

    “Asnjëherë të vetme ne nuk kemi kërkuar që puna të kryhet sot për sot (rritja e pagave), por të paktën të kemi një zotim publik prej MKRS-së për punë që janë të thirrur me kry. Sepse, vërtet ka degraduar pozita e artistit (aktorit) në TKK në raport me atë të aktorëve të teatrove në rajon.” – ka thënë ai, duke lënë të kuptohet se greva do të  vazhdojë deri në realizmin e kërkesave të tyre.

    KALLXO.com ka dërguar pyetje në edhe në adresë të  MKRS-së – lidhur me hapat që po bën për plotësimin e kërkesave të grevistëve të TKK-së, por nuk ka marrë përgjigje deri në publikimin e artikullit.

    Heshtja e skenës

    Në anën tjetër, Kushtrim Mehmeti, udhëheqës artistik (UA) në TKK ka thënë për KALLXO.com se greva e aktorëve të TKK-së ka bllokuar repertorin e teatrit.

    Por si menaxhment, ka thënë ai, janë në kontakt të vazhdueshëm me grevistët, me qëllim të gjetjes së një zgjidhjeje për vazhdimin e aktiviteteve artistike në teatër.

    Përveç se në grevë, TKK-ja ende nuk ka një projekt-program të miratuar për 2025.

    Mehmeti ka thënë për KALLXO.com se Plani dhe diskutimet për repertorin e vitit 2025 janë në fazën e fundit dhe, siç ka thënë ai, brenda gjysmës së parë të këtij muaji (janar 2025) pritet miratimi i Programit vjetor.

    “Për më tepër, kemi ideuar që viti 2025 të shpallet ‘Viti i Grave’ – duke përfshirë vetëm regjisore gra dhe jemi duke shqyrtuar mundësitë për ta realizuar këtë ide.” – ka shtuar Mehmeti.

    Kërkesa e aktorëve dhe Ligji i Pagave

    Pas disa aksioneve sindikale, SHSATKK nisi më 18.11.2024 një grevë, duke bllokuar dhënien e  shfaqjeve në TKK.

    Kërkesat e grevistëve janë për rishikimin dhe rritjen e koeficientëve të pagave për punëtorët – aktorët e TKK-së.

    “Arsyeja për mbajtjen e grevës: mosrealizimi i kërkesës për përmirësimin, ngritjen e koeficientëve pas degradimit që i është bërë Ansamblit Rezident nga Ligji i Pagave.” – thuhet në Vendimin e SHSATKK për mbajtjen e grevës.

    Sipas Ligjit për Paga në Sektorin Publik, krijuesit dhe performuesit e kulturës e artit, ku përfshihen edhe aktorët e Ansamblit Rezident të TKK-së, janë të ranguar në tetë klasa.

    Në Shtojcën nr. 12 të Ligjit për Paga është dhënë edhe Tabela me koeficientët e pagave për krijuesit dhe performuesit e artit në Sektorin publik.

    Pas paralajmërimeve të shumta, më 16.09.2024, SHSATKK nisi një aksion sindikal paralajmërues me kërkesë për rishikimin dhe rritjen e koeficientëve të pagave për aktorët e Trupës Rezidente dhe të punëtorëve të tjerë të TKK-së.

    Së pari, duke filluar provat me 10 minuta vonesë, më 16.09.2024. Hapin e radhës lidhur me këtë kërkesë SHSATKK e mori më 14.10.2024, me shtyrjen për një orë të dhënies së shfaqjes “1984” në kuadër të Festivalit “Skupi International Theatre Festival 2024”, në Shkup, që nisi Edicionin me shfaqjen e TKK-së. Ndërsa, më  01.11.2024, SHSATKK e shtyu për 15 ditë grevën e përgjithshme në TKK.

    Më 15.11.2024 SHSATKK mori vendim për futjen në grevë dhe nga 18 nëntori 2024 skena e TKK-së është “kapluar” nga heshtja për shkak të grevës.