Ballina

Etiketë: ShBA

  • SHBA sanksione për korrupsion bashkëpunëtorit më të afërt të kryeministrit hungarez Orban

    Shtetet e Bashkuara vendosën sanksione ndaj një zyrtari të lartë të Qeverisë hungareze për akuzat për korrupsion – njoftoi të martën Departamenti amerikan i Thesarit, një masë që Budapesti tha se do ta ankimojë kur të marrë detyrën presidenti i zgjedhur Donald Trump.

    Akuzat për korrupsion dhe nepotizëm e kanë shoqëruar kryeministrin Viktor Orban që kur erdhi në pushtet në vitin 2010, ndërsa marrëdhëniet e Budapestit me Uashingtonin janë përkeqësuar gjatë mandatit të presidentit Joe Biden, pjesërisht për shkak të marrëdhënieve të ngrohta të Budapestit me Moskën, pavarësisht luftës në Ukrainë.

    Kryeministri Orban i ka mohuar vazhdimisht akuzat për korrupsion.

    Sanksionet u vendosën ndaj Antal Roganit, një bashkëpunëtor i afërt i zotit Orban, i cili ka mbajtur detyrën si Shef kabineti që nga viti 2015.

    Zoti Rogan ka qenë një person i afërt me zotin Orban prej dekadash, duke drejtuar makinerinë mediatike të Qeverisë dhe duke ndihmuar për fushatat e tij zgjedhore. Ai mbikëqyr aktualisht edhe Shërbimet sekrete të Hungarisë – një vend anëtar i NATO-s.

    Departamenti amerikan i Thesarit e akuzon zotin Rogan se ka shfrytëzuar rolin e tij për të siguruar përfitime financiare për veten dhe aleatët politikë.

    “Personat e lidhur ngushtë me partinë politike në pushtet kanë përfituar një perandori të ardhurash.” – tha gjatë një Konference për shtypin ambasadori amerikan në Hungari, David Pressman. “Antal Rogani është arkitekt kryesor, zbatues dhe përfitues i këtij sistemi korrupsioni”.

    Ambasadori Pressman ka qenë një kritik i hapur i Qeverisë Orban gjatë mandatit të tij në Budapest – duke e kritikuar ashpër për forcimin e marrëdhënieve me Rusinë.

    Kabineti i zotit Orban, i drejtuar nga zoti Rogan, e hodhi poshtë vendimin duke e cilësuar si “hakmarrjen e fundit, të vockël të ambasadorit amerikan, të pasuksesshëm dhe në largim ”.

    “Pas 20 janarit, Shtetet e Bashkuara të Amerikës do të kenë një Qeveri të re dhe një President të ri. Pas inaugurimit të tyre, do të ndërmarrim të gjitha hapat e nevojshme ligjore.” – thuhet në një deklaratë të Qeverisë hungareze, të dërguar nëpërmjet postës elektronike.

    Kryeministri Orban dhe partia e tij Fidesz kanë qenë ndër mbështetësit më të mëdhenj në Evropë të Presidentit të zgjedhur Trump, i cili do të rikthehet në Shtëpinë e Bardhë, më 20 janar.

    Në vitin 2023, Shtetet e Bashkuara vendosën sanksione ndaj pesë zyrtarëve të Qeverisë bullgare me akuza për korrupsion./ VOA

  • Administrata Biden pritet të njoftojë “ndihmë masive ushtarake” për Ukrainën

    Administrata e presidentit amerikan Joe Biden pritet të njoftojë një Paketë Ndihme Ushtarake masive, e fundit e kësaj Administrate për Ukrainën.

    Ndihma do të njoftohet në kuadër të vizitës së Sekretarit të Mbrojtjes Lloyd Austin në Gjermani të enjten, gjatë së cilës do të takohet me rreth 50 vende partnere që kanë ndihmuar për mbrojtjen e Ukrainës, që kur Rusia nisi sulmin në shkallë të gjerë tre vjet më parë – thanë dy zyrtarë të mbrojtjes për Agjencinë e lajmeve Associated Press.

    Zyrtarët nuk dhanë hollësi mbi vlerën e saktë të ndihmës, por thanë se Paketa pritet të jetë “e konsiderueshme” edhe pse nuk do të përfshijë të gjithë shumën financiare prej rreth 4 miliardë dollarësh, që ka mbetur nga fondi që ka autorizuar Kongresi për Ukrainën.

    Ka të ngjarë që “të mbeten më shumë se 2 miliardë dollarë” për ekipin e Mbrojtjes së Administratës së re për t’ia dërguar Ukrainës, nëse Administrata zgjedh të veprojë në mënyrë të tillë – tha të martën një zyrtar gjatë një bisede me gazetarët të cilët po ndjekin vizitën e zotit Austin.

    Ukraina është duke filluar një ofensivë të dytë në rajonin Kursk të Rusisë dhe po përballet me sulme të vazhdueshme raketash me rreze të gjatë veprimi dhe përparime në terren nga Rusia, ndërsa secila nga palët po përpiqet që të jetë në kushtet më të mira të mundshme për të negociuar, përpara se presidenti i zgjedhur Donald Trump të marrë detyrën më 20 janar.

    Zyrtarët e mbrojtjes së Administratës së presidentit Biden të cilët punojnë mbi çështjet e lidhura me Ukrainën kanë qenë në komunikim me ekipin e tranzicionit të presidentit të zgjedhur Trump për të diskutuar “të gjitha temat që ne besojmë se janë të rëndësishme” – tha një nga zyrtarët. Gjatë qëndrimit të sekretarit Austin në bazën ajrore Ramstein do të mbahet takimi i tij i fundit me grupin, që ai organizoi për t’i dalë në mbrojtje Ukrainës pas sulmit në shkallë të gjerë nga Rusia.

    Së bashku vendet e këtij grupi kanë dhënë një ndihmë prej më shumë se 126 miliardë dollarësh, për: armatime, stërvitje ushtarake dhe ndihma të tjera. Paketat e Ndihmës kanë përfshirë: miliona fishekë municionesh, avionë luftarakë të avancuar, sisteme të mbrojtjes ajrore – madje edhe tanke.

    Shtetet e Bashkuara kanë dhënë 66 miliardë dollarë nga ndihma totale.

    Paketa e Ndihmës që do të njoftohet të enjten do të sigurohet nga rezervat ekzistuese, me synimin për të dërguar shumicën e armëve që i janë premtuar Ukrainës, deri në kohën kur zoti Trump të bëjë betimin – tha një nga zyrtarët e mbrojtjes.

    Më 30 dhjetor, Administrata njoftoi një Paketë tjetër Ndihme prej 1.25 miliardë dollarësh, pjesë e një sërë njoftimesh për ndihma, ndërsa nxitoi të siguronte sa më shumë mbështetje ushtarake për Ukrainën, përpara se presidenti Joe Biden të largohej nga detyra. Zyrtarët thanë se afërsisht 80 deri në 90% e të gjitha armatimeve që i ishin premtuar, tashmë i janë dhënë Ukrainës./VOA

  • Sekretari Blinken viziton Japoninë

    Vendimi i Presidentit Joe Biden për të bllokuar blerjen e kompanisë amerikane të çelikut ‘US Steel’ nga kompania japoneze ‘Nippon Steel’ për 14.9 miliardë dollarë, krijon hije mbi vizitën e Sekretarit amerikan të Shtetit Antony Blinken në Japoni, i cili gjendet në Japoni, për takime lamtumire me aleatin më të rëndësishëm të Uashingtonit në Azi, shkruan Zëri i Amerikës.

    Vendimi i bërë publik të premten për të hedhur poshtë marrëveshjen e propozuar, troditi përpjekjet e Shteteve të Bashkuara për të forcuar marrëdhëniet me aleatët aziatikë, në një kohë që kriza politike në Korenë e Jugut mund të ndërlikojë marrëdhëniet e rigjallëruara mes Uashingtonit, Seulit dhe Tokios. Aleanca trepalëshe është një element kyç në përpjekjet e tre vendeve për të kundërshtuar forcimin ushtarak të Kinës.

    Mund të ndodhë që të ketë frenim të investimeve në Shtetet e Bashkuara, por analistët besojnë se ka të ngjarë që dëmtimi i marrëdhënieve SHBA-Japoni të jetë i kufizuar, duke mbajtur parasysh shqetësimet e përbashkëta të sigurisë lidhur me Kinën.

    Të hënën, kryeministri i Japonisë Shigeru Ishiba e cilësoi vendimin e Presidentit Biden për bllokimin e shitjes së kompanisë U.S Steel tek japonezët Nippon Steel si “të vështirë për t’u kuptuar”.

    I shoqëruar nga Këshilltari i Shtëpisë së Bardhë për Sigurinë Kombëtare, Jake Sullivan, Sekretari Blinken takoi Ministrin e Jashtëm të Japonisë Takeshi Iwaya në Tokio dhe po ashtu do të zhvillojë bisedime me kryeministrin Ishiba dhe zyrtarë të tjerë të lartë japonezë.

    Udhëtimet e shumta në Japoni gjatë katër viteve të fundit “janë dëshmi jo vetëm e vëmendjes, por rëndësisë së lartë që i kushtojnë Shtetet e Bashkuara partneritit tonë. Presidenti Biden më kërkoi të vija në këtë udhëtim të fundit për ta nënvizuar këtë”, i tha Sekretari Blinken homologut japonez Iwaya.

    “Ne kemi një partneritet që filloi duke u fokusuar në çështjet dypalëshe, që dha rezultat më pas në çështjet rajonale dhe që tani është plotësisht global”, shtoi zoti Blinken.

    Të hënën, gjatë qëndrimit në Seul, Sekretari Blinken ripohoi se besonte se Koreja e Jugut është në gjendje të menaxhojë trazirat e saj politike, në një kohë që hetuesit në vend, kërkuan zgjatjen e udhër-arrestit për të prangosur Presidentit e shkarkuar Yoon Suk Yeol.

    Aleatët e presidentit të zgjedhur të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, kanë siguruar gjithashtu Seulin dhe Tokion se ai do të mbështesë vazhdimin e forcimit të marrëdhënieve dhe përparimin e bashkëpunimit ushtarak, ekonomik dhe diplomatik për të kundërshtuar Kinën dhe Korenë e Veriut, raportoi agjencia e lajmeve Reuters përpara fitores së zotit Trump në zgjedhjet e 5 nëntorit.

    Kompania japoneze e çelikut Nippon Steel dhe ajo amerikane US Steel ngritën një padi të hënën me argumentin se Presidenti Joe Biden shkeli Kushtetutën amerikane duke bllokuar bashkimin e tyre nën argumentin e cënimit të sigurisë kombëtare, që ato e cilësuan si “argument të sajuar”.

    Dy kompanitë i kërkuan Gjykatës Federale ta anulojë vendimin.

    Nicholas Szechenyi, ekspert në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare me bazë në Uashington, tha se vendimi i Presidentit Biden do ta bëjë vizitën e zotit Blinken në Tokio “të sikletshme”./ VOA

  • Pse SHBA-ja, nën Trumpin, duhet të nënshkruajë një marrëveshje sigurie me Kosovën

    Një marrëveshje sigurie ndërmjet SHBA-së dhe Kosovës do të përbënte fitore të dyfishtë për të dy shtetet  – dhe do t’i shkonte për shtat qasjes transkasionale të Donald Trumpit ndaj politikës së jashtme.

    Shtetet e Bashkuara dhe Kosova duhet të nënshkruajnë marrëveshje dypalëshe të sigurisë që të fuqizojnë nivelet aktuale të bashkëpunimit të sigurisë, jo vetëm si simbol miqësie, por si pjesë e një strategjie për zgjerimin e marrëdhënieve dypalëshe, për të lartësuar shtetësinë e Kosovës dhe avancuar lidershipin amerikan në Ballkanin Perëndimor. Dhe Donald Trumpi është në vendin e duhur për ta jetësuar këtë.

    Shtetet e Bashkuara kanë demonstruar zotimin e tyre për mbrojtjen e Kosovës, dhe krejt së fundmi me autorizimin në Kongres të trajnimeve ushtarake, sipas Aktit të Autorizimit të Mbrojtjes Kombëtare më 2024 dhe me aprovimin e blerjes nga Kosova të 246 raketave anti-tank “Javelin”, në vlerë prej 75 milionë dollarësh, për të fuqizuar deterencën (mbrojtjen parandaluese, shënim i përkthyesit).

    Një marrëveshje dypalëshe sigurie do të ndërtonte një zinxhir furnizimi të sigurisë që do të garantonte qasjen e Kosovës në asetet amerikane, njëherësh duke fuqizuar edhe lidershipin amerikan në rajon. Do ta ndihmonte njashtu rrugëtimin e Kosovës drejt anëtarësimit në NATO, aleanca kryesore e sigurisë në botë.

    Zhvillimi i vazhdueshëm i Forcës së Sigurisë së Kosovës nëpërmjet konsultimeve të rregullta në nisma shkollimi ushtarak, manovra të përbashkëta, reagime krizash dhe misione ndërkombëtare paqeruajtëse do ta lidhin Kosovën me standardet operacionale të NATO-s.

    Për më tepër, ngritja e mbështetjes amerikane nëpërmjet Ekipit Ndërlidhës dhe Këshillimor të NATO-s do të ndihmonte Kosovën me trajnime në logjistikë, prokurim dhe lidership. Formalizimi i partneritetit të sigurisë ndërmjet SHBA-së dhe Kosovës, sipas doracakëve të NATO-s, do të fuqizonte stabilitetin rajonal dhe do t’u kundërvihej operacioneve maline të Rusisë në rajon.

    Kosova duhet të marrë gjithashtu trajnime dhe mbështetje në kapacitete kibernetike, sidomos në inteligjencë të kërcënimit kibernetik, mbrojtje të infrastrukturës kritike dhe ndarje teknologjie dhe prokurim.

    Një marrëveshje dypalëshe duhet të qendërsohet në avancimin e shkathtësive të personelit, avancimin e kornizave të qeverisjes, përmirësimin e reagimit ndaj incidenteve dhe përmbushjen e standardeve të NATO-s. Përderisa Kosova kualifikohet për bashkëpunim dhe trajnim të sigurisë kibernetike sipas Aktit amerikan të Autorizimit të Mbrojtjes Kombëtare të vitit 2024, një marrëveshje dypalëshe zyrtare sigurie do të garantonte mbështetje në planin afatgjatë.

    Megjithatë, Kosova duhet të punojë në përditësimin e Strategjisë së saj të Sigurisë Kibernetike dhe pocizionimin e Agjencisë së saj të Sigurisë Kibernetike për t’iu kundërvënë operacioneve maline dhe agresioneve kibernetike.

    Qendra Shtetërore Trajnuese për Siguri Kibernetike e Kosovës duhet të jetë partnere me institucione akademike për të zhvilluar një radhë profesionistësh të kibernetikës për t’u kyçur në sektorin publik. Kosova duhet të ketë gjithashtu qasje në platformat e ndarjes së informacioneve dhe të zgjerojë bashkëpunimin brenda shkëmbimeve rajonale, si forumi i Bashkëpunimit i Sigurisë në Këshillin Rajonal të Bashkëpunimit.

    Mundësitë dhe rreziqet

    Një marrëveshje dypalëshe do të bazohej në marrëveshjet ekzistuese ndërmjet SHBA-së dhe partnerëve të tjerë. Në vazhdën e invazionit të Rusisë në Ukrainë, SHBA-ja ka nënshkruar, ndaras, marrëveshje sigurie me aleatët e NATO-s, Finlandën, Danimarkën dhe Suedinë, dhe një marrëveshje tjetër të detyrueshme dhjetëvjeçare me Ukrainën.

    Bazuar në Traktatin e Mbrojtjes së Përbashkët, të vitit 1951 ndërmjet SHBA-së dhe Filipineve, në nëntorin e vitit 2024 SHBA-ja dhe Filipinet nënshkruan Marrëveshjen e Përgjithshme Ushtarake për të zgjeruar ndarjen e informacioneve dhe të dhënave të inteligjencës ushtarake, dhe teknologjive të mbrojtjes si kundërvënie ndaj agresionit të Kinës.

    Marrëveshjet e tilla reflektojnë preferencat amerikane për përfshirje të partnerëve dhe aleatëve mbi baza dypalëshe bashkëpunimi. Një marrëveshje sigurie SHBA-Kosovë do të sinjalizonte zotimin amerikan për bashkëpunim ndërshtetëror me Kosovën, partnere pro-amerikane.

    Por Kosova gjithashtu duhet ta kryejë hisen e saj të punës, duke dyfishuar trupën e saj diplomatike, të aftë për t’i bindur shtetet anëtare të NATO-s dhe pesë vendet e Bashkimit Europian, të cilat nuk ia njohin pavarësinë, që ta ndryshojnë krejtësisht kursin dhe t’ia njohin shtetësinë.

    Përderisa SHBA-ja është e përkushtuar që të lartësojë sovranitetin e Kosovës kundrejt përpjekjeve të vazhdueshme delegjitimuese, një marrëveshje dypalëshe sigurie do të formalizonte atë zotim, duke e bërë Kosovën njëherësh përgjegjëse si ofruese e sigurisë.

    Në mungesë të një marrëveshjeje dypalëshe sigurie, armiqtë do ta bëjnë të veten. Rusia kaherë ka zbatuar një strategji të luftës hibride që kombinonin narrativat kulturore strategjike dhe dezinformimin, gënjeshtrat dhe sulmet kibernetike. Kremlini do të vazhdojë të cenojë sovranitetin e Kosovës, të ashpërsojë tensionet etnike në rajonet me shumicë serbe dhe do të minojë integrimin euroatlantik.

    Gjithashtu, është qenësore që SHBA-së të rifuqizojë partneritetet në rajon, në kohën kur investimet strategjike të Kinës në ekonomi dhe infrastrukturë do të mund të shërbenin, nëse kalojnë pa rënë në sy, si alternativë edhe për Shtetet e Bashkuara, edhe për Bashkimin Europian. Kompleksitetet e përfshira në njohjen e Kosovës, të ndërthurura me kontestet gjeopolitike, nënkuptojnë se tashmë është vonuar hapja e një shtegu të ri.

    Përfshirja e drejtpërdrejtë me administratën e Trumpit

    Zgjedhja e Donald Trumpit më 2024 do ta ndërrojë diskursin e politikës së jashtme amerikane që të reflektojë prirjet e tij që për të bërë marrëveshje dypalëshe në vend të marrëveshjeve shumëpalëshe. Por sfidat që janë paraqitur prej boshtit në ngritje ndërmjet Rusisë, Kinës, Iranit dhe Koresë Veriore nënkuptojnë se SHBA-së do t’i duhen aleatët në rajonet e kontestuara gjeopolitikisht, si Ballkani Perëndimor.

    Nëse merret për doracak administrata e parë e Trumpit, atëherë ne mund të presim se e dyta e tija do të ndjekë një politikë të jashtme ndërvepruese. Një marrëveshje dypalëshe ndërmjet Uashingtonit dhe Prishtinës i shkon fiks për shtat asaj qasjeje.

    Përpjekjet e administratës së parë të Trumpit për të lehtësuar normalizimin ekonomik me Marrëveshjen e Uashingtonit më 2020 ndërmjet Kosovës dhe Serbisë sinjalizoi lidershipin amerikan dhe rrugën përpara.

    Marrëveshja përfshiu 16 pika të fushës ekonomike, solli njohjen diplomatike izraelite të Kosovës, vendosi një moratorium njëvjeçar të qasjes së Kosovës në organizatat ndërkombëtare dhe fushatën mosnjohëse të Serbisë, dhe u bëri thirrje të dy vendeve që të lokalizojnë personat ende të pagjetur prej luftës së vitit 1999.

    Megjithëse Marrëveshja e Uashingtonit hasi në pengesa të zbatimit të dobët, administrata e dytë e Trumpit mund të marrë masa të ngjashme si pretekst për normalizim.

    Me mbështetjen e vazhdueshme për institucionet qeverisëse dhe reformat politike të Kosovës, SHBA-ja mund ta ndihmojë Kosovën të shërbejë si një forcë demokracie dhe stabiliteti politik, që është thelbësore për zhvillimin e një ndikimi sigurie.

    Kjo do të inkurajojë investime të reja amerikane në sektorin e mbrojtjes dhe infrastrukturës kritike të Kosovës, do t’u jepte shtytje blerjeve të pajisjeve dhe teknologjive mbrojtëse amerikane nga Kosova dhe manovra të përbashkëta ushtarake.

    Administrata e dytë e Trumpit duhet të përfshijë edhe aleatët tjerë në rajon, veçmas Shqipërinë, dhe aleatë si Britania, që të fuqizohet stabiliteti dhe mbështetja për një front të bashkuar kundër kërcënimeve të përbashkëta.

    Përfshirja e drejtpërdrejtë amerikane dhe angazhimi me aleatët dhe partnerët në rajon dhe gjetiu do të mund të ndihmonin nisjen e proceseve që stagnuan gjatë administratës së Bidenit.

    Përgjatë vitit 2024, Trumpi bëri fushatën për president në emër të realpolitikës “Paqe Nëpërmjet Forcës”, një shprehje latine që shihet në platformat e Partisë Republikane dhe që do të shprehej bujshëm prej ish-presidentit Ronald Reagan, i cili e kishte huazuar prej perandorit romak, Adrian.

    Vënia e theksit te deterenca nga Trumpi dhe preferenca e tij për nisma dypalëshe u shërben interesave amerikane të sigurisë dhe shtetit më pro-amerikan në botë, Republikës së Kosovës. Një Kosovë e pavarur, sovrane, e sigurt dhe stabile do të garantonte pozitën e saj si ofruese sigurie dhe do të fuqizonte rastin e saj për anëtarësim në NATO.

    Nevoja për qasje pragmatike ndaj dialogut që po zhvillohet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë është konsistente me qëllimin e politikës së jashtme të Trumpit për përfitime të prekshme sigurie në vend të diskutimeve të pafundme e idealiste, të shfrytëzuara nga Rusia.

    Një marrëveshje zyrtare sigurie ndërmjet Kosovës dhe SHBA-së do t’i sillte stabilitet Ballkanit Perëndimor, duke promovuar demokracinë, zhvillimin, reformën në sektorin e sigurisë dhe bashkëpunimin e sigurisë. Gjithashtu, do të shërbente si kundërmasë e fuqishme ndaj forcave armiqësore që kërcënojnë të minojnë rajonin dhe t’ia prenë udhën SHBA-së.

    Administrata e dytë e Trumpit do të pozicionet për të lidhur marrëveshje dypalëshe sigurie, duke përdorur si levë kornizat ekzistuese dhe duke zgjeruar bashkëpunimin e mbrojtjes dhe të sigurisë. Dhe bash tani është momenti për aksion vendimtar.

    Avancimi i partneritetit SHBA-Kosovë nuk është thjesht një opsion; më fort është domosdoshmëri për interesat e sigurisë kombëtare të SHBA-së dhe për të siguruar vendin e drejtë të Kosovës në rendin euroatlantik.

    (Dr. Chris Dolan, doktor shkence, është profesor asistent në Shkollën e Çështjeve Publike në Universitetin Shtetëror të Pensilvanisë. Hulumtimi i tij shkencor qendërsohet në NATO-n, bashkëpunimin e mbrojtjes dhe të sigurisë, mbrojtjen kibernetike dhe mbrojtjen e infrastrukturës kritike, sigurinë kombëtare amerikane dhe sigurinë e brendshme. Ai dy herë ishte përfitues i programit amerikan studimor, Fulbright (në Maqedoninë e Veriut më 2022; në Kosovë më 2019-2020. Më 2024, Dolan, mbështetur nga programi studimor i Departamentit të Shtetit, Fulbright, punoi si specialist në mbrojtjen kibernetike dhe infrastrukturën kritike me Qendrën Kosovare për Studime Sigurie (KCSS) në Kosovë. Më 2023, ai botoi dy libra: “NATO, the U.S., and Cold War 2.0” dhe “The Politicis of U.S. Foreign Policy and NATO”.

    Dr. Arben Hajrullahu është rektor i Universitetit të Prishtinës dhe profesor i Shkencave Politike. Në kuadër të programit Fulbright Hubert Humphrey ka shërbyer në Universitetin e Karolinës Veriore në Chapel Hill dhe si ligjërues mysafir në Qendrën Ndërkombëtare për Studiues, “Woodrow Wilson”, në Uashington DC.)

    Opinionet e shprehur janë të autorëve dhe jodomosdsoshmërisht reflektojnë pikëpamjet e BIRN-it.

    Artikulli fillimisht është publikuar në Balkan Insight.

    Nga anglishtja: Rexhep Maloku

  • Koreja e Veriut thotë se raketa e re hipersonike do t’i “frenojë” rivalët

    Koreja e Veriut tha të martën se raketa më e fundit që e testoi është raketë e re hipersonike, me rreze të mesme veprimi, e dizajnuar për t’i goditur shënjestrat në Paqësor.

    Lideri i Koresë së Veriut, Kim Jong Un, është zotuar se do ta zgjerojë arsenalin bërthamor të Phenianit për t’i kundërshtuar kombet rivale.

    Të hënën, Ushtria e Koresë së Jugut tha se e vërejti Korenë e Veriut duke e lëshuar një raketë e cila fluturoi 1.100 kilometra para se të binte në ujërat mes Gadishullit Korean dhe Japonisë.

    Koreja e Veriut ka demonstruar sisteme të shumta armësh vitin e kaluar, të cilat mund t’i vënë në shënjestër fqinjët e saj, si dhe Shtetet e Bashkuara. Në mesin e armëve të testuara ka pasur edhe raketa balistike ndërkontinentale me lëndë djegëse të ngurtë. Janë ngritur shqetësime se Veriu mund t’i avancojë edhe më tej aftësitë e veta ushtarake përmes teknologjisë së ofruar nga Rusia, pasi këtu dy vende kanë rritur bashkëpunimin për luftën në Ukrainë.

    Në vitet e fundit, Koreja e Veriut ka lëshuar dhe testuar raketa të ndryshme me rreze të mesme veprimi, të cilat, nëse perfeksionohen, mund ta arrijnë bazën ushtarake të SHBA-së në Guam.

    Prej vitit 2021, ajo ka testuar amë hipersonike të dizajnuara për të fluturuar të paktën pesë herë më shpejt sesa shpejtësia e zërit. Qëlllimi i shpejtësisë dhe lëvizshmërisë së armëve të tilla është t’i bëhet ballë sistemeve rajonale të mbrojtjes raketore. Megjithatë, nuk është e qartë nëse këto raketa mund të fluturojnë vazhdimisht me shpejtësinë e njëjtë siç pretendon Veriu.

    Mediat shtetërore të Koresë së Veriut thanë se Kimi e mbikëqyri testimin e raketës të hënën dhe se raketa udhëtoi 1.500 kilometra, duke i arritur dy pika të ndryshme kulmore, 99.8 kilometra dhe 42.5 kilometra, dhe se arriti një shpejtësi 12 herë më të shpejtë se shpejtësia e zërit, para se ta godiste saktë shënjestër detare.

    Lee Sung Joon, zëdhënësi i Shtabit të Përgjithshëm të Koresë së Jugut, deklaroi se ushtria koreanojugore beson se Koreja e Veriut po i ekzagjeron aftësitë e sistemit të saj hipersonik, duke theksuar se raketa mbuloi një distancë më të vogël dhe se ajo nuk e arriti një pikë të dytë kulmore në trajektoren e saj.

    Sipas Lee, ka mundësi që ky testim ishte vazhdim i një testimi tjetër të një rakete balistike hipersonike me rreze të mesme, i kryer në prill. Ai gjithashtu e vuri në dyshim efikasitetin e përdorimit të këtyre sistemeve në një territor relativisht të vogël si Gadishulli Korean. Ai shtoi se ushtritë e Koresë së Jugut dhe SHBA-së po vazhdojnë ta analizojnë raketën.

    Kim Jong Un e përshkroi raketën si arritje thelbësore në qëllimet e tij për ta përforcuar programin mbrojtës bërthamor të Koresë së Veriut, duke e krijuar një arsenal “që askush nuk mund t’i përgjigjet”, sipas Agjencisë Qendrore Koreane të Lajmeve (KCNA).

    Kim e përsëriti se këmbëngulësia e tij për forcimin e arsenalit bërthamor ka për qëllim kundërpërgjigjen ndaj “kërcënimeve të ndryshme të sigurisë të ngritura nga forcat armiqësore”. Por, KCNA nuk përmendi kritika të drejtpërdrejta ndaj Uashingtonit, Seulit apo Tokios.

    Lëshimi i raketës ndodhi gjatë vizitës së sekretarit amerikan të Shtetit, Antony Blinken, në Seul, ku ai zhvilloi bisedime me aleatët koreanojugorë mbi kërcënimin bërthamor të Koresë së Veriut dhe çështje të tjera.

    Në një konferencë për shtyp me ministrin e Jashtëm të Koresë së Jugut, Cho Tae-yul, Blinkeni e dënoi lëshimin e raketës nga Koreja e Veriut, duke theksuar se kjo veprimtari shkel rezolutat e Këshillit të Sigurimit të OKB-së kundër programeve të armëve të Veriut.

    Ai gjithashtu shprehu shqetësim për rritjen e bashkëpunimit midis Koresë së Veriut dhe Rusisë në luftën e Moskës në Ukrainë.

    Blinken e përshkroi bashkëpunimin ushtarak mes Phenianit dhe Moskës si “rrugë dypalëshe”, duke thënë se Rusia i ka ofruar pajisje ushtarake dhe trajnim Veriut dhe se synon t’i japë edhe teknologji hapësinore dhe satelitore.

    Sipas vlerësimeve nga SHBA, Ukraina dhe Koreja e Jugut, Koreja e Veriut i ka dërguar më shumë se 10.000 trupa dhe sisteme armësh konvencionale për ta mbështetur fushatën luftarake të Moskës. Ka shqetësime se Rusia mund t’i dhurojë Koresë së Veriut teknologji të avancuar armësh në këmbim, gjë që ka mundësi ta rrisë kërcënimin që përben ushtria e Kimit e armatosur me armë bërthamore.

    Në një konferencë politike për fundvit, Kim Jong Un u zotua se do ta zbatojë politikën “më të ashpër” kundër SHBA-së dhe kritikoi përpjekjet e administratës Biden për ta forcuar bashkëpunimin e sigurisë me Seulin dhe Tokion, të cilin e përshkroi si një “bllok ushtarak bërthamor për agresion”./ REL