Ballina

Etiketë: Kroaci

  • Kroatët bojkotojnë dyqanet për një ditë për shkak rritjes së çmimeve

    Një bojkot njëditor i mbajtur në shenjë proteste kundër rritjes së vazhdueshme të çmimeve la shumë dyqane, qendra tregtare dhe pika karburanti bosh të premten (24.01.2025), megjithëse disa ekonomistë paralajmërojnë se veprime të tilla nuk kanë shumë ndikim.

    Shumë qendra tregtare, dyqane dhe pika karburanti ishin kryesisht bosh në Kroaci të premten pasi një numër i konsiderueshëm njerëzish iu bashkuan një bojkoti njëditor të mbajtur në shenjë proteste kundër rritjeve të mprehta të çmimeve.

    Nisma filloi në grupin në Facebook “Përshëndetje, Inspektor”, i cili mbështetet nga Qendra Evropiane për Ekselencën e Konsumatorit, ECIP, dhe që atëherë është mbështetur nga shoqatat për mbrojtjen e konsumatorëve, sindikatat, partitë politike dhe madje edhe ministri i ekonomisë, Ante Susnjar.

    “Ne jemi të mërzitur në punë, trafiku është vërtet i ngadaltë dhe nuk kemi çfarë të bëjmë”- tha për BIRN një arkëtar në një qendër tregtare Interspar në qytetin e Osijekut.

    Nisma nisi me mesazhe të shpërndara në rrjetet sociale.

    “Më 24.01.2025, në Kroaci ka bojkot kundër çmimeve të larta të ushqimeve. Njerëzve u kërkohet të mos blejnë asgjë atë ditë. Sigurohuni që të blini për atë ditë sikur të ishte e diel”- thuhet në mesazhe.

    Në tre vitet e fundit, çmimet e ushqimeve janë rritur deri në 34 %. Çmimet e disa produkteve bazë janë pothuajse dyfishuar.

    Sindikata e Pavarur, NHS, mbështeti thirrjen për bojkot të dyqaneve.

    “Niveli i çmimeve dhe niveli i të ardhurave janë dy anët e së njëjtës medalje që përcakton standardin e jetesës në vend”- tha NHS.

    Shefi i sindikatave, Kresimir Sever tha se bojkoti ishte e vetmja armë e vërtetë në luftën kundër çmimeve të larta, siç konfirmohet nga përvojat gjetkë, si në Itali, ku konsumatorët protestuan për çmimet e makaronave dhe kafesë, në Turqi për produktet e bukës dhe në Britania mbi karburantin.

    Por analisti ekonomik, Damir Novotny tha për agjencinë e lajmeve Hina se as konsumatorët e organizuar dhe as qeveria nuk mund të ndikojnë në inflacionin e çmimeve në këtë mënyrë.

    “Konsumatorët mund të jenë në gjendje të organizohen për një ditë dhe të bojkotojnë shitësit me pakicë. Megjithatë, në ekonomitë e orientuara nga tregu, veprimet kolektive të konsumatorëve nuk kanë pasur asnjë ndikim në inflacion”- tha Novotny.

    Prefekti i Qarkut Krapina-Zagorje, Zeljko Kolar, nga Partia Social Demokrate, SDP e opozitës, tha të premten se ai e mbështeti bojkotin por se inflacioni është përgjegjësi e qeverisë, e cila nuk mund t’ia kalojë fajin shitësve me pakicë.

    “Ngrihet pyetja nëse një prodhues makaronash [në Kroaci] mund të jetë konkurrues me një prodhues makaronash në Itali kur TVSH-ja e makaronave në Itali është 2 për qind dhe në Kroaci është 25 %. Kush e merr pastaj pjesën më të madhe të byrekut?”- pyeti Kolar.

    Të dhënat e Administratës Tatimore për numrin e faturave të lëshuara të premten (24.01.2025) do të tregojnë se sa i suksesshëm ishte bojkoti.

    Në dhjetor, çmimet e konsumit ishin 4.5 % më të larta se i njëjti muaj i vitit 2023. Kroacia ishte ndër tre vendet e BE-së me inflacionin më të lartë, pas Rumanisë (5.5 %) dhe Hungarisë (4.8 %)./BalkanInsight.

    Përktheu: Arjana Berisha

  • Millanoviq rizgjidhet President i Kroacisë – sipas rezultateve fillestare

    Zoran Millanoviq e ka fituar mandatin e dytë si president i Kroacisë të dielën – sipas rezultateve të para pas numërimit të 98.65% të votave.

    Millanoviq, nga partia opozitare Partia Social-Demokrate (SDP), është në rrugën e duhur për t’i fituar 74.58% të votave – sipas numërimit të votave nga Komisioni Qendror Zgjedhor i Kroacisë.

    Kundërshtari i tij në balotazhin e së dielës, Dragan Primorac, nga partia në pushtet Unioni Demokratik i Kroacisë (HDZ), i ka fituar 25.42% të votave.

    Dalja në Zgjedhjet presidenciale në Kroaci – vendin anëtar të NATO-s dhe Bashkimit Evropian – ishte 44.15% – sipas të dhënave fillestare.

    “Kroaci, faleminderit.” – tha Millanoviq para gazetarëve.

    “Kjo është një ditë e madhe për mua personalisht. Këtë fitore e shoh si njohje për punën time, një lloj besimi i popullit në mua.” – tha ai.

    Roli i Presidentit në Kroaci është kryesisht ceremonial.

    Kreu i shtetit nuk mund të vërë veto ndaj ligjeve, megjithëse ka fjalën e tij në politikat e jashtme dhe në çështjet e sigurisë dhe mbrojtjes.

    Gjatë mandatit të tij, Millanoviq – një ish-kryeministër populist – e ka kundërshtuar kryeministrin Andrej Plenkoviq, në lidhje me politikat e jashtme dhe publike.

    Kush është Zoran Millanoviq?

    I parë shpesh si gjaknxehtë dhe arrogant, Zoran Millanoviq viteve të fundit ka përdorur gjithnjë e më shumë retorikë populiste dhe shpesh fyese, për të kritikuar Bashkimin Evropian dhe zyrtarët lokalë.

    I diplomuar në Drejtësi, ai ka qenë një nga figurat më dominuese në politikën e Kroacisë për gati dy dekada.

    Një person kalon me biçikletë pranë bilbordeve të kandidatëve për President në Kroaci. Zagreb, 26 dhjetor 2024.

    Si diplomat karriere në Ministrinë e Jashtme gjatë luftës së Kroacisë për pavarësi në vitet 1990, ai më vonë ka shërbyer edhe në misionin e Zagrebit në BE dhe në NATO, në Bruksel.

    Ai ka hyrë në politikë në vitin 1999, duke iu bashkuar Partisë Social-Demokrate (SDP) – dikur parti komuniste – dhe është bërë lider në vitin 2007.

    Millanoviq ka shërbyer si Kryeministër nga viti 2011 deri më 2016.

    Por Qeveria e tij, e cila ka mbikëqyrur anëtarësimin e Kroacisë në BE në vitin 2013, ka dështuar t’i zbatojë reformat shumë të nevojshme – duke shkaktuar ngecje ekonomike.

    Pas humbjes së SDP-së në Zgjedhje, Millanoviq është larguar nga udhëheqja e saj në vitin 2016 dhe është tërhequr nga politika për të punuar si konsulent.

    Tri vjet më vonë, ai është rikthyer si kandidat i kësaj partie për President.

    Gjatë fushatës presidenciale, Millanoviq, 58 vjeç, i cili është marrë me boks në të 20-at e tij, ka arritur ta mbajë kryesisht nën kontroll temperamentin e tij shpërthyes.

    Ai është zotuar se do të jetë një mburojë kundër dominimit të plotë të partisë konservatore, HDZ, e cila udhëhiqet nga rivali i tij prej kohësh, kryeministri Andrej Pllenkoviq.

    Kjo parti ka qenë në pushtet që nga viti 2016.

    “Kroacia nuk do të jetë një vend, në të cilin një njeri vendos për gjithçka.” – ka shkruar ai në Facebook, duke iu referuar Pllenkoviqit.

    Millanoviq është i martuar dhe ka dy djem./REL