Gjykata e Apelit e ka kthyer në rigjykim rastin ndaj të akuzuarit për krime lufte ndaj popullatës civile në Kosovë gjatë vitit 1999, Dushko Arsiq, i cili ishte shpallur fajtor nga Gjykata e Prishtinës.
“APROVOHEN si të bazuara ankesat e të akuzuarit D.A dhe e mbrojtësit të tij av. Nebojsha Vlajiç, ndërsa aktgjykimi i Gjykatës Themelore në Prishtinë – Departamenti Special, PS.nr.46/22 i datës 22.03.2024, ANULOHET dhe lënda kthehet në rigjykim dhe rivendosje” – thuhet në vendimin e Gjykatës së Apelit.
“Të akuzuarit D.A i vazhdohet masa e paraburgimit deri në vendimin ardhshëm nga Gjykata Themelore – Departamenti Special” – thuhet tutje në vendimin e Apelit.
Arsiq ishte dënuar nga Gjykata e Prishtinës me 13 vjet burgim.
Shpallja e aktgjykimit për këtë rast ishte bërë nga gjyqtari Vesel Ismaili në Gjykatën e Prishtinës.
Kundër vendimit të Gjykatës së instancës së parë ankesë brenda afatit ligjor kishte paraqitur përfaqësuesi i të dëmtuarit Artan Krasniqit, avokati Arsim Krasniqi, për shkak të vendimit lidhur me sanksionin penal, me propozim që Gjykata e Apelit të miratojë ankesën dhe ta ndryshojë aktgjykimin e ankimuar lidhur me sanksionin penal dhe të akuzuarit t’i shqiptojë dënim më të rëndë.
Po ashtu ankesë kundër vendimit të Gjykatës Themelore kishte paraqitur edhe i akuzuari Dushko Arsiq me pretendimin se ka pasur shkelje esenciale të dispozitave të procedurës penale, vërtetimit të gabuar dhe jo të plotë të gjendjes faktike, dhe shkeljes së ligjit penal me propozim që Gjykata e Apelit e Kosovës të aprovojë ankesën, ta ndryshojë aktgjykimin e ankimuar, dhe atë ta lirojë në mungesë të provave.
Ankesë ka paraqitur edhe mbrojtësi i të akuzuarit Dushko Arsiq, avokati Nebojsha Vllaiq, me pretendimin se ka pasur shkelje esenciale të dispozitave të procedurës penale, vërtetim të gabuar dhe jo të plotë të gjendjes faktike, shkeljes së ligjit penal dhe për shkak të vendimit mbi sanksionin penal, me propozim që Gjykata e Apelit e Kosovës ta aprovojë ankesën, ta ndryshojë aktgjykimin e ankimuar, ashtu që të akuzuarin ta lirojë në mungesë të provave apo lëndën ta kthejë në rigjykim dhe rivendosje.
Prokuroria e Apelit me parashtresën e datës 18.06.2024 ka propozuar që ankesa e përfaqësuesit të të dëmtuarit Artan Krasniqit, avokatit Arsim Krasniqi, të hidhet poshtë si e palejuar, ndërsa ankesa e ushtruar nga i akuzuari Dushko Arsiq dhe mbrojtësit të tij, avokati Nebojsha Vllaiq, të refuzohen si të pabazuara, ndërsa aktgjykimi i ankimuar të vërtetohet.
“Gjykata e Apelit, analizoi aktgjykimin e ankimuar së bashku me shkresat e lëndës, detyrimisht në kuptim të dispozitës së nenit 394 par.1 të KPPR-së, vlerësoi pretendimet ankimore të akuzuarit dhe mbrojtësit të tij si dhe përgjigjet në ankesat e ushtruara dhe gjeti se: Ankesat e të akuzuarit D.A dhe e av. Nebojsha Vllaiç janë të bazuara, ndërsa ankesa e të dëmtuarit A.K, e paraqitur përmes av. Arsim Krasniqi konsiderohet jo lëndore.” – thuhet në vendimin e Apelit.
Ky vendim është marrë nga trupi gjykues i përbërë nga Vaton Durguti – kryetar, dhe Bashkim Hyseni dhe Kreshnik Radoniqi– anëtarë.
Gjetjet e Gjykatës së Apelit
Gjykata e Apelit pas analizimit të aktgjykimit të ankimuar së bashku me shkresat e lëndës, duke vlerësuar pretendimet ankimore në ankesa, ka gjetur se aktgjykimi i ankimuar është përfshirë me shkelje esenciale të dispozitave të procedurës penale, të pretenduara në ankesën e mbrojtësit të të akuzuarit dhe në ankesën e të akuzuarit, aktgjykimit i mungojnë arsyet për faktet vendimtare, nuk janë vlerësuar në mënyrë të plotë dhe gjithëpërfshirëse dëshmitë dhe provat, nuk janë dhënë shpjegimet e nevojshme lidhur me kontradiktat në përmbajtjen e tyre.
Në vendimin e Apelit thuhet se sipas pikëpamjes së kolegjit ekzistojnë edhe shkelje në relacion me gjendjen faktike në raport me faktet vendimtare që kanë të bëjnë me identifikimin e të akuzuarit Dushko Arsiq, si dhe me rrethanat se i dëmtuari Artan Krasniqi çka u kishte thënë dëshmitarëve për ngjarjen, se a kishte përmendur emra, se kush e kishte keqtrajtuar nga paramilitarët serbë dhe veprimet që i kishin ndërmarrë ndaj të ndjerit I.Sh.
“Sipas Kolegjit është e rëndësishme të kujtohet se deklaratat e veçanta të dëshmisë së dëmtuarit Artan Krasniqi, dhe dëshmitarëve të dëgjuar në këtë proces nuk mund të vlerësohen në mënyrë të izoluar, por besueshmëria, saktësia dhe vërtetësia do të çmohet pas vlerësimit të tërësishëm të dëshmive të bëra gjatë hetuesisë dhe në shqyrtimin gjyqësor” – thuhet në vendimin e Apelit.
Tutje në vendimin e Apelit thuhet se në rastin konkret i dëmtuari Artan Krasniqi është dëgjuar disa herë, në Polici, Prokurori dhe gjatë shqyrtimit gjyqësor.
Përderisa në dëshminë e tij rreth ngjarjes është konsistent në përshkrimin e ngjarjes së datës 20.04,1999, në fshatin Butovc, të komunës së Prishtinës, në vendin e quajtur “Varrezat e Maqedoncëve” derisa viktima ka qenë duke ecur, e kanë gjuajtur me pushkë automatike dhe pasi që e kanë goditur e kanë urdhëruar të dëmtuarin Artan Krasniqi, atëkohë 15-vjeçar, që trupin e viktimës B.Sh. ta mbajë në shpinë.
Megjithatë, sipas vendimit të Apelit, në dëshmitë e tij ka paqartësi për faktin nëse dhe si e kishte njohur më parë të akuzuarin Dushko Arsiq.
Kolegji mendon si çështje vendimtare për të shqyrtuar në këtë proces është nëse i dëmtuari e ka identifikuar të akuzuarin në mënyrë të saktë dhe të sigurt.
Në procesverbalin e datës 15.12.2021, në pyetjet e prokurorit, i dëmtuari Artan Krasniqi është përgjigjur se nuk e ka njohur asnjëherë dhe se nuk e ka takuar më parë të pandehurin.
Në vendim të Apelit thuhet se kur është pyetur nga avokati mbrojtës i të akuzuarit se a e ka njohur të akuzuarin Dushko Arsiq para datës 20.04.1999, apo e keni njoftuar ditën kur ka ndodhur ngjarja e përmendur në këtë rast, i dëmtuari është përgjigjur: “Unë asnjëherë nuk e kam njohur të pandehurin më parë, në momentin kritik unë të pandehurin e kam takuar për herë të parë”.
Tutje, sipas vendimit të Apelit, kur është pyetur: “A e njeh këtë person nga dita kur të ka sulmuar apo më herët, meqë sot në deklaratë thatë se nuk e keni njohur asnjëherë më parë?”, i njëjti është përgjigjur: “Unë si fytyrë para lufte e kam parë në Kolovicë, por përgjigjja ime ishte në kontekstin se nuk kam pasur asnjë kontakt me të para lufte”.
Ndërsa tutje në vendim të Apelit thuhet se në deklaratën e dhënë në Polici më 23.09.2021, Artan Krasniqi kur është pyetur t’i sqarojë rrethanat e rastit, ai është përgjigjur: “Para syve të mi është shfaq një fytyrë e njofshme për mua, kojshiu Dushko Arsiq nga lagjja e Kolovicës”.
Andaj, gjithnjë sipas vendimit të Apelit, lidhur me çështjen e identifikimit, kolegji sjell në vëmendje për të kuptuar dobësitë e përceptimit njerëzor, madje edhe te dëshmitarët në dukje të sigurt, të cilët pretendojnë se kanë identifikuar një të akuzuar, pa pasur mundësinë e mjaftueshme për të vërtetuar vëzhgimet e bëra.
Po ashtu në vendimin e Apelit thuhet se i dëmtuari Artan Krasniqi kishte deklaruar se Dushko Arsiq kishte qenë me shami të zezë në kokë, në krah të uniformës ka pasur emblemën me katër C, prej armatimit ka pasur “Kallashnikov”, ndërsa në shpinë “ranac” dhe një qyngë “Zola”, si dhe të veshur ka pasur maicë me ngjyrë me lara sikur uniforma.
Tutje në vendimin e Apelit thuhet se Gjykata e shkallës se parë thekson: “të dëmtuarit qartë i kujtohen detajet e uniformave, dhe të armatimit të cilët kane bartur paramilitarët e tjerë serbë… dhe të njëjtën deklaratë e ka dhënë në shqyrtimin gjyqësor duke e bindur gjykatën ne kredibilitetin e tij”.
“Gjykata e shkallës së parë duhet të japë arsye dhe shpjegim ezaurues për rrethanat të cilat e ka parë i dëmtuari – dëshmitari, i cili e përshkruan të akuzuarin “me shami në kokë dhe të uniformuar me maicë me lara..”, rrethana të cilat objektivisht e vështirësojnë identifikimin e një personi, për rrjedhojë mungojnë arsyet se si gjykata arriti në konkludimin për një identifikim të saktë, dhe se cilët ishin faktorët shtesë të cilët i mbizotëronin këto vështirësi në favor të identifikimit” – thuhet në vendimin e Gjykatës së Apelit.
“Për rrjedhojë, Kolegji konkludon se Gjykata e shkallës së parë duhet të ketë parasysh nevojën për një kujdes të veçantë kur peshon vlerën provuese të dëshmisë së identifikimit pamor” – thuhet tutje në vendimin e Gjykatës së Apelit.
Sipas vendimit të Apelit, dëshmitari Rafet Shala në deklaratën e tij të dhënë në Polici më 07.10.2021 kur është pyetur se “A ka treguar ky djali i ri që ka ardhur në shtëpinë tënde se kush kanë qenë personat që e kanë vrarë vëllain tuaj B.Sh.?”, ai ishte përgjigjur: “Ai më pat thënë që pasi serbët e kishin pasë zënë edhe atë, e kishin pasë maltretuar dhe rrahur, i kishin pasë thënë “herë po të vrajmë e here jo s’po të vrajmë”, por ai i kishte pasë njohur ata serbë? E di që ka përmendur emrat e atyre serbëve, por kurrë nuk mund t’i kujtoj emrat që na pat thënë.”
Tutje, sipas vendimit të Apelit, në dëshminë e dhënë në Polici më 18.01.2022 kur është pyetur se “A të ka thënë diçka Artan Krasniqi në lidhje me personat që e kanë vrarë vëllain tuaj B.Sh.?”, Rafeti është përgjigjur: “Artan Krasniqi më ka pasë thënë, se serbët e Butovcit e kanë vra”, dhe në pyetjen: “A ka pëmendur Artan Kasniqi ndonjë emër konkret të atyre serbëve, të cilët dyshohet se e kanë varë vëllanë tuaj?”, ai është përgjigjur: “Jo, atëherë mua nuk më ka përmendur ndonjë emër, sepse ai kishte pasë qenë i humbur dhe nga atëherë ai ka mbetë me të meta fizike”.
Në vendim të Apelit thuhet po ashtu se më tej në shqyrtimin gjyqësor dëshmitari Rafet Shala është pyetur nga prokurori: “nëse të kujtohet, mos ka përmendur ndonjë emër të atyre paramilitarëve ose mos të ka thënë se e njeh dikënd?”, Rafeti ishte përgjigjur: “Me sa më kujtohet, ka thanë me një emër Dushko Arsiq, pasi Artan Krasniqi më tha se ai gaboi e heku maskën dhe pasi e ka hekur maskën, unë e kam njohur. Këto fjalë m’i ka thanë Artan Krasniqi”. Po ashtu kur dëshmitari është pyetur: “më 18.01.2021, kur polici ju ka pyetur Artan Krasniqi a e ka përmend ndonjë emër konkret të atyre serbëve për të cilin dyshoni se e kanë vrarë vëllanë tuaj, si është e mundur që sot thoni që e ka përmendur emrin Dushko Arsiq?”, dëshmitari është përgjigjur: “Nuk m’u ka kujtuar emri në atë moment kur kam qenë në polici, se kam qenë në stres, kurse sot më kujtohet se më ka treguar Artan Krasniqi”. Përsëri kur është pyetur se “ju keni dhënë edhe një dëshmi më 07.10.2021, as atëherë nuk keni përmendur emër, pse atëherë nuk e keni thanë atë emër?”, i njëjti është përgjigjur: “Nuk m’u ka kujtuar se kam qenë në stres”.
Në gjetjet e Gjykatës së Apelit thuhet se kolegji ka vërejtur se dëshmia e dëshmitarit Rafet Shala ka evoluar në çdo deklarim të tij lidhur me faktin se çka i ka thënë i dëmtuari Artan Krasniqi për vrasjen e vëllait të tij I.Sh.
“Gjykata e shkallës së parë këtë dëshmi e konsideron si të rëndësishme për të mbështetur dëshminë e të dëmtuarit A.K, në raport me identifikimin e të akuzuarit D.A.” – thuhet në vendimin e Gjykatës së Apelit.
Tutje në gjetjet e Gjykatës së Apelit thuhet se aktgjykimi përmban shkelje esenciale të dispozitave të procedurës penale, në rigjykim dhe rivendosje gjykata e shkallës së parë posaçërisht të bëjë vlerësimin e dëshmisë së të dëmtuarit Artan Krasniqi, dhe dëshmive të dëshmitarëve të tjerë në raport me identifikimin e të akuzuarit, t’i shpjegoj mospërputhjet dhe paqartësitë në dëshmitë e tyre gjatë hetuesisë dhe shqyrtimit gjyqësor.
“Aktgjykimi përmban shkelje esenciale të dispozitave të procedurës penale nga neni 384 par. 2 nënpar. 7 lidhur me nenin 369 par.7 të KPPRK-së, në rigjykim dhe rivendosje gjykata e shkallës së parë posaçërisht të bëjë vlerësimin e dëshmisë së të dëmtuarit A.K., dhe dëshmive të dëshmitarëve tjerë në raport me identifikimin e të akuzuarit, t’i shpjegojë mospërputhjet dhe paqartësitë në dëshmitë e tyre gjatë hetuesisë dhe shqyrtimit gjyqësor, të japë përgjigje në pretendimet lidhur me raportin e ekzaminimit të fragmenteve metalike në aspektin balistik, AFK/2022-3761/3647 i datës 11.11.2022, si dhe të marrë parasysh vërejtjen lidhur me përshkrimin e veprimeve inkriminuese të të akuzuarit të potencuara në këtë aktgjykim në funksion të konkretizimit dhe specifikimit të këtyre veprimeve” – thuhet në vendimin e Gjykatës së Apelit.
“Gjykata të kujdeset që përshkrimi faktik i veprimeve inkriminuese në dispozitiv të aktgjykimit, të jetë në pajtueshmëri me provat të cilat janë administruar gjatë shqyrtimit gjyqësor. Gjykata e shkallës së parë duhet t’i eliminojë shkeljet e sipërcituara, pas vlerësimit të plotë të të gjitha provave një nga një dhe në unitetin e tyre të arrij në përfundime të qarta për faktet vendimtare që derivojnë nga materiali provues, pastaj të vendosë në mënyrë të drejtë e të ligjshme“ – thuhet tutje në vendimin e Gjykatës së Apelit.
Kujtojmë se Arsiq nuk e kishte pranuar fajësinë për akuzat e ngritura nga Prokuroria.
Dosja e Prokurorisë
Sipas aktakuzës së siguruar nga KALLXO.com, Dushko Arsiq së bashku me pjesëtarë të tjerë të Policisë serbe dhe grupe paramilitare, në periudhën e luftës, më saktësisht në muajt janar-qershor 1999 ka marrë pjesë në dëbimin dhe shpërnguljen me dhunë të qytetarëve të Prishtinës.
Tutje të njëjtit kanë filluar të bëjnë plaçkitjen e shtëpive, e më pastaj të njëjtave ua kanë vënë flakën me qëllim të dëmtimit të tyre e po ashtu ka marrë pjesë në keqtrajtimin e shqiptarëve dhe disa prej tyre i kanë plagosur e disa prej tyre i kanë vrarë, thuhet në aktakuzë.
“I akuzuari ka marrë pjesë në ekzekutimin e viktimave, tani të ndjerit B.Sh., ashtu që me 20.02.1999 në fshatin Butovc, derisa viktima ka qenë duke ecur të njëjtin e kanë gjuajtur me arme automatike dhe pasi që e kanë goditur, e kanë urdhëruar të dëmtuarin A.K. që në atë kohë ishte vetëm 15-vjeçar që trupin e B.Sh. ta mbajë në shpinë”- thuhet tutje në aktakuzë.
Gjithnjë sipas aktakuzës, i akuzuari Dushko Arsiq në po të njëjtë datë dhe vendin e njëjtë fillimisht e ka ndalur të dëmtuarin A.K. që ishte 15-vjeçar, i akuzuari së bashku me ushtarët serbë dhe paramilitarët urdhërojnë të dëmtuarin që të heqë çantën që e ka pasur në shpinë e më pastaj i akuzuari i del prapa shpine dhe e godet të dëmtuarin me tytë të automatikut në pjesën e poshtme të shpinës.
“Pas goditjes të të akuzuarit i dëmtuari bie në tokë pastaj të njëjtit fillojnë ta maltretojnë, torturojnë dhe keqtrajtojnë fizikisht e psiqikisht. Pastaj i dëmtuari vëren dy persona tjerë të nacionalitetit serb të cilët i njeh, Dragan Niçiq dhe Boban (mbiemri nuk i kujtohet), dhe i dëmtuari i pyet që të dy: “Pse bre kojshi kjo kështu?”. Bobani përgjigjet: “Komsho bre komshija, gje je Amerika’ (Kujt bre fqinj, ku është Amerika, çfarë fqinji)”.
Sipas aktakuzës, me këto veprime i njëjti ka kryer veprën penale – krime lufte kundër popullatës civile.