Presidenti amerikan, Donald Trump e ka konsideruar ngritjen e kompanisë kineze DeepSeek “thirrje zgjimi” për industrinë amerikane të teknologjisë, pasi modeli i saj i Inteligjencës Artificiale (AI) shkaktoi valë tronditëse në Wall Street – raporton BBC-ja.
Aksionet në firmat e mëdha të teknologjisë si Nvidia ranë ndjeshëm, me gjigantin e çipave që humbi pothuajse 600 miliardë dollarë në vlerën e tregut të aksioneve.
Ajo që ka tronditur industrinë është pretendimi i DeepSeek se modeli i tij R1 është bërë me një fraksion të kostos së rivalëve të tij – duke ngritur pikëpyetje në lidhje me të ardhmen e dominimit të AI-së së Amerikës dhe shkallën e investimeve që firmat amerikane po planifikojnë.
DeepSeek është bërë aplikacioni falas më i shkarkuar në Shtetet e Bashkuara, vetëm një javë pas daljes në treg.
Në reagimin pas lajmit të hënën, presidenti Trump ka deklaruar se zhvillimet e fundit në industrinë e Inteligjencës Artificiale të Kinës mund të jenë “pozitive” për SHBA-në.
“Nëse mund ta bëni më lirë, nëse mund ta bëni (për) më pak (para) dhe arrini të njëjtin rezultat final, mendoj se kjo është një gjë e mirë për ne.” – ka theksuar ai para gazetarëve në bordin e aeroplanit Air Force One.
Ai ka theksuar gjithashtu se nuk e shqetëson ky përparim – duke shtuar se SHBA do të mbetet një lojtar dominues në fushë.
Të martën aksionet në firmat japoneze të lidhura me AI-në, përfshirë Advantest, Softbank dhe Tokyo Electron, pësuan rënie të ndjeshme – duke ndikuar në uljen e vlerës standarde Nikkei 225 me rreth 1%.
Disa tregje të tjera në Azi janë mbyllur për festën e Vitit të Ri Hënor.
Tregjet financiare të Kinës kontinentale mbyllen nga sot dhe rihapen më 5 shkurt.
Bursat e aksioneve në vendet kryesore prodhuese të çipave, Tajvani dhe Koreja e Jugut janë mbyllur gjithashtu sot.
DeepSeek mundësohet nga modeli me burim të hapur DeepSeek-V3, për të cilin studiuesit pretendojnë se është trajnuar për rreth 6 milion dollarë – dukshëm më pak se miliardat e shpenzuara nga rivalët. Por, ky pretendim është kundërshtuar nga të tjerët në industrinë AI.
Dalja e këtij aplikacioni vjen pasi SHBA po kufizon shitjen e teknologjisë së avancuar të çipave, që fuqizon AI-në në Kinë.
Për të vazhduar punën e tyre pa furnizime të qëndrueshme të çipave të avancuar të importuar, zhvilluesit kinezë të AI-së kanë ndarë punën e tyre me njëri-tjetrin dhe kanë eksperimentuar me qasje të reja ndaj teknologjisë.
Kjo ka rezultuar në modele të AI-së që kërkojnë shumë më pak fuqi kompjuterike se më parë.
Do të thotë gjithashtu se ato kushtojnë shumë më pak se sa mendohej më parë – gjë që ka potencialin të përmbysë industrinë.
“Aftësia e DeepSeek për të rivalizuar modelet amerikane pavarësisht qasjes së kufizuar në harduer të avancuar tregon se zgjuarsia e softuerit dhe efikasiteti i të dhënave mund të kompensojnë kufizimet e harduerit.” – thotë Marina Zhang, profesoreshë e asocuar në Universitetin e Teknologjisë në Sydney, e cila fokusohet në industritë e teknologjisë së lartë të Kinës.
Pasi DeepSeek-R1 u lansua në fillim të këtij muaji, kompania u mburr me “performancën në të njëjtin nivel me” një nga modelet më të fundit të OpenAI kur përdoret për detyra matematike, kodim dhe arsyetim të gjuhës natyrore.
Teknologjia e DeepSeek është vlerësuar nga figura të profilit të lartë, duke përfshirë shefin e OpenAI, Sam Altman, i cili e quajti “një model mbresëlënës, veçanërisht rreth asaj që ata janë në gjendje të ofrojnë për çmimin”, megjithëse ai shtoi se OpenAI “natyrisht do të ofronte modele shumë më të mira” në zhvillim.
Kompania kineze pretendon se modeli i saj mund të trajnohet në 2.000 çipa të specializuar – krahasuar me rreth 16.000 për modelet kryesore.
Por, jo të gjithë janë të bindur. Disa kanë hedhur dyshime mbi disa nga pretendimet e DeepSeek – duke përfshirë magnatin e teknologjisë Elon Musk.
Përgatiti: Rexhep Maloku – Kallxo.com