Ballina

Etiketë: Dezinformata

  • Përdorimi i inteligjencës artificiale në shpërndarjen e dezinformatave në kohë fushate

    Materiale të rreme që lidhen me partitë, kandidatët për kryeministër dhe deputetë për zgjedhjet parlamentare që do të mbahen më 09.02.2025 në Kosovë, janë shpërnndarë në rrjetet sociale që nga fillimi i fushatës elektorale.

    Për krijimin dhe shpërndarjen e dezinformatave, për dallim nga fushatat paraprake, tani po përdoret inteligjenca artificiale. Video e fotografi të prodhuara nga inteligjenca artificiale janë prodhuar dhe janë shpërndarë në rrjete sociale, duke përfshirë Facebook-un dhe TikTok-un.

    Më 13.01.2025, faqja në Facebook PDK Nëndega Fshati Oshlan ka publikuar një fotografi në të cilën shihet kandidati për kryeministër nga Lëvizja Vetëvendosje, njëherit kryeministrit aktual Albin Kurtit, i veshur si pelegrin.

    “Po bëhem sikur po falna, vetëm sa për t’ua marrë votat atyre që e quajnë veten myslimanë, pastaj e miratoj edhe ligjin për homoseksualët”- është shkruar në fotografi.

    Pas kërkimit me makinën e kërkimit të imazheve Pim Eyes, KALLXO.com kishte gjetur se fytyra e Kurtit është përdorë për të prodhuar këtë fotografi.

    Përmes kërkimit në Google Lens, po ashtu KALLXO.com evidentoi se e njëjta fotografi është publikuar edhe në disa faqe të tjera, të cilat kishin treguar se fotografia është prodhuar nga Inteligjenca Artificiale.

    Gjithashtu, më 05.01.2025, një profil në Facebook (arkiva) ka publikuar disa fotografi të kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti.

    Në fotografi pretendohet se Kryeministri ka veshur uniformë ushtarake. KALLXO.com, përmes aplikacionit për vërtetësinë e fotografive Hive Moderation ka gjetur se imazhet, kanë mundësi 99.9% se janë prodhuar me Inteligjencë Artificiale.

    Kurse, përmes aplikacionit tjetër PimEyes, KALLXO.com vërtetoi se fytyra e Kurtit është shkëputur nga fotografi tjera për t’i prodhuar fotografit e publikuara.

    Përveç fotografive, përmes Inteligjencës Artificiale janë duke u fabrikuar edhe video të ndryshme, teksa politikanëve u mëveshët zëri i dikujt tjetër.

    Më 28.12.2024, një faqe në Facebook (arkiva & arkiva) ka publikuar një video në të cilën shihet kryetari i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës dhe njëherit kandidat për kryeministër, Ramush Haradinaj. Faqja pretendon se Haradinaj thotë “O Albin o djali jonë Vetëvendosja qysh po të shkon”.

    Për të verifikuar këtë video, KALLXO.com ka analizuar materialin dhe ka vërejtur se zëri është shkëputur nga një video me përmbajtje satirike nga grupi humoristik Stupcat, me emër “Stupcat – Gëzuar Pavarësia 2006”.

    KALLXO.com ka kontrolluar  vërtetësinë e videos duke gjetur se është përdorë një fotografi e Ramush Haradinaj e publikuar fillimisht në BBC në autorësinë e Reuters, e cila pas përdorimit të AI është kthyer në video material.

    Sipas të dhënave në internet, kjo fotografi është realizuar më 11.06.2017, derisa Haradinaj ishte duke votuar në Zgjedhjet parlamentare të mbajtura atë ditë në Kosovë.

    Video të prodhuara nga inteligjenca artificiale janë publikuar edhe në TikTok, të cilat mund t’i gjeni KËTU, KËTU dhe KËTU.

    Cili është ndikimi i inteligjencës artificiale në fushatë?

    Përdorim më të theksuar të inteligjencës artificiale në shpërndarjen e dezinformatave gjatë kësaj fushate për zgjedhjet parlamentare në Kosovë, të cilat mbahen më 09.02.2025, ka vërejtur edhe profesori i Gazetarisë në Universitetin e Prishtinës, Alban Zeneli.

    Në këtë fakt sipas tij, mund të ketë ndikuar zhvillimi i fundit i teknologjisë në fushën e inteligjencës artificiale.

    “Përdorimi i inteligjencës artificiale, për dallim nga fushatat e tjera është jashtëzakonisht i madh, ndoshta edhe për shkak të zhvillimit të fundit të teknologjisë sa i përket formave që lidhen me chatgpt dhe krijues të tjerë të përmbajtjes me anë të inteligjencës artificiale. Këto aplikacione të inteligjencës artificiale janë duke u shfrytëzuar në tri çështje: në krijim të përmbajtjes, në krijim dhe në mirëmbajtje të profileve të cilat edhe fotografitë edhe videot edhe përmbajtjen tekstuale e kanë të gjeneruar me inteligjencë artificiale” – tha Zeneli.

    Sipas profesorit universitar, inteligjenca artificiale po përdoret nga secila parti politike, me qëllim që mesazhi i tyre politik të shpërndahet në masë. Ai shtoi se ky fenomen ka ndikim negativ, pasi që mesazhi që shpërndahet përmes inteligjencës artificiale është i rremë.

    “Këtu nuk bëjnë përjashtim asnjëra nga partitë politike. Në observimin qe e kam bërë deri tani secila parti politike ose mbështetës virtual të krijuar me inteligjencë artificiale janë profile të ndryshme në media sociale, në Tiktok e Facebook kryesisht me anë të së cilave shpërndahen mesazhet politike të qytetarët” – shtoi mes tjerash Zeneli.

    Sipas tij, ky fenomen ka ndikim negativ sepse krijon përshtypje e rreme që një kandidat ose një parti politike është e përkrahur nga një masë në media sociale.

    “Po në të vërtetë nuk është ashtu sepse të gjitha këto profile që i diskutuam janë të krijuara me inteligjencë artificiale” – tha ai.

    Duke e quajtur risi teknologjike që ka prekur shumicën e fushave, sidomos ato që ndërlidhen me komunikimin online dhe platformat online, profesori universitar Muhamet Jahiri, përdorimin e inteligjencës artificiale gjatë fushatës zgjedhore e konsideron të rrezikshme.

    Jahiri, njëherit shefi i Departamentit të Gazetarisë në Universitetin e Prishtinës, thotë se është dashur krijimi i një mekanizmi ligjor për rregullimin e përdorimit të inteligjencës artificiale.

    “Përfshirja e kësaj inteligjence në fushatën zgjedhore është diçka e rrezikshme, jo etike dhe manipulative. Institucionet gjegjëse është dashtë që para ciklit zgjedhor t’i paraprijnë me mekanizma ligjor rregullimit mbi përdorimin e saj në kohë zgjedhjesh, ngjashëm siç kanë vepruar vendet perëndimore, përfshirë edhe ShBA’të. Përdorimi i AI-së në një shoqëri që në esencë gjykimin kritik dhe nivelin e arsimit e ka shumë prapa vendeve të zhvilluara, këtë çështje e bënë edhe më serioze” – tha Jahiri.

    Ai theksoi se dezinformimi përmes AI-së është i vështirë për t’u luftuar dhe evidentuar dhe mbi të gjitha e pa diktuar prej shumicës së qytetarëve.

    “Kjo po përdoret jashtëzakonisht shumë nga ato grupet parapolitike që në esencë janë politike për të denigruar kundërshtarët, për të tërhequr qytetarët e pavendosur e lehtë të arritshëm, por edhe për të përfituar terren politik në zgjedhje”- tha Jahiri.

    Qëllimi i shpërndarjes së dezinformatave përmes inteligjencës artificiale sipas profesorit Jahirit, është përfitimi në rezultat të zgjedhjeve.

    “Qëllimi i përdorimit të saj është që të arrihet tek votuesit që janë preh e këtyre përmbajtjeve të cilët vështirë se mund ta dekonstruktojnë mesazhin e tyre, të prekin anën emocionale të tyre, dhe t’i zhvendosin ata nga problemet reale të tyre, duke iu krijuar përmes AI-së mite të rrejshme, zgjedhje të problemeve, dezinformim përmes kontekstit të rremë dhe formave të tjera manipulative. Qëllimi kryesor është përfitimi në rezultat të zgjedhjeve, propaganda që ata janë zgjedhja e vetme më e mira, denigrimi kundërshtarëve politik, denigrimi e gazetarëve dhe opinionbërësve duke u shitur se këta janë viktima të një fushate nga ta, por edhe për t’i zhvendosur nga problemet reale siç janë mos realizimi i shumë projekteve, inflacioni enorm me te cilën ballafaqohen qytetarët, por, edhe fakti se shumica absolute e subjekteve e sidomos subjektit kryesor në mungesë të prezantimit të një programi katër vjeçar të qeverisjes.”- theksoi profesori universitar, Muahmet Jahiri.

    Asistentët virtualë të krijuar nga inteligjenca artificiale janë bërë shumë të avancuar dhe përdoren në fusha të ndryshme, si shërbimi ndaj klientit, mjekësia, gazetaria dhe edukimi. Disa nga asistentët virtualë që janë zhvilluar dhe po përdoren së fundmi janë ChatGPT (OpenAI); Bard (Google, tani Gemini); Claude (Anthropic); Llama (Meta) dhe DeepSeek i zhvilluar nga kompania kineze DeepSeek AI.

    Fushata pёr Zgjedhjet parlamentare nё Kosovё ka filluar zyrtarisht mё 11.01.2025. Për njё muaj, partitë politike pritet të mbajnë tubime elektorale me qytetarët, për të fituar besimin e tyre në garën për Zgjedhjet parlamentare që do të mbahen më 09.02.2025.

    Për këto Zgjedhje janë certifikuar 28 subjekte politike me 1,280 kandidatë.

    Sipas Ligjit, gjatë periudhës së fushatës zgjedhore subjektet politike kanë të drejtë:

    – të organizojnë dhe të mbajnë tubime/ngjarje politike, tryeza të rrumbullakëta, konferenca për shtyp, fjalime, ose ndonjë aktivitet tjetër të ngjashëm, përmes së cilave ata mund t’i shprehin lirisht mendimet e tyre

     – me qëllim të fitimit të përkrahjes nga votuesit e tyre;– të publikojnë dhe të shpërndajnë afishe, reklama dhe material tjetër lidhur me një fushatë zgjedhore; të bëjnë fushatë përmes cilitdo operator televiziv, të radios apo kabllor, gjithashtu edhe përmes revistave, shtypit, rrjetit telefonik, sistemit postar ose çdo lloj mjeti tjetër reklamues

     – në pajtim me rregullat e KQZ-së dhe ligjet e tjera në fuqi.

    Këto do të jenë Zgjedhjet e para të rregullta që Kosova mban që nga shpallja e pavarësisë më 2008.

  • Informacioni i rremë se ‘është dënuar Granit Plava’, ai ende është në gjykim

    Rreth një javë pasi ishte ngritur aktakuza ndaj të dyshuarve për vrasjen e Liridona Ademajt, Naim Murselit, Granit Plavës, Kushtrim Kokallës dhe Tomë Dodajt, në rrjetin social Tiktok  (arkiva) qarkulloi një video me mbishkrimin “Flet i denuari qe e beri vrasjen e Liridones qe kishte paguar Naim Murseli per vrasjen e gruas”.

    Informacioni se Granit Plava është “i dënuar” në lidhje me këtë rast, është i pasaktë, pasi Plava ende nuk është shpallur fajtor dhe nuk është dënuar nga Gjykata për vrasjen e Ademajt.

    Më 27.01.2025 ishte caktuar data e nisjes së gjykimit ndaj të akuzuarve. Kjo konsiderohej seanca e parë për këtë gjykim, në të cilin parashihej që të bëhej leximi i aktakuzës dhe deklarimi se a ndjehen apo jo fajtor të akuzuarit për veprat që rëndojnë mbi ta.

    Mirëpo, për shkak të mungesës së shkresave të lëndës për palët e akuzuara, është shtyrë seanca e shqyrtimit fillestar. Seanca e radhës për këtë rast është caktuar për datën 31.01.2025.

    Prokuroria Themelore e Prishtinës ka ngritur aktakuzë më 15.01.2025, ndaj katër personave që dyshohen se lidhen me vrasjen e Liridona Ademajt.

    Çka thotë aktakuza për vrasjen e Liridona Ademajt?

    Naim Murseli, Granit Plava, Kushtrim Kokalla e Tom Dodaj janë katër persona, të cilët tashmë po akuzohen nga Prokuroria Themelore në Prishtinë, nën dyshimin për organizimin dhe vrasjen e Liridona Ademajt – incident ky që u regjistrua më 29.11.2023, në fshatin Bërnicë të Prishtinës.

    KALLXO.com ka arritur që të sigurojë Aktakuzën e plotë të ngritur nga prokurorja, Javorka Prlinçeviq. Kjo e fundit në një Konferencë që u thirr nga kryeprokurori Zejnullah Gashi, tha se vonesa e Aktakuzës është si shkak i disa dokumenteve dhe kërkesave që ka kërkuar nga Suedia, për të zbardhur motivin që  çoi në vrasjen e Liridona Ademajt.

    Prokurorja e rastit ka përshkruar se Naim Murseli planifikoi vrasjen e bashkëshortes së tij për shkak të raporteve të çrregulluara familjare dhe martesore. Prej këtyre problemeve – siç përshkruhet edhe në Aktakuzë – kishte lindur edhe dëshira për hakmarrje nga ana e Naim Murselit ndaj bashkëshortes së tij.

    Gjithmonë sipas Aktakuzës, pas datës 25.06.2022, kur ishte paguar një polisë e sigurimit jetësor në emër të Liridona Ademajt në vlerë prej 3 milionë kruna suedeze, me qëllim që pas vrasjes Murseli të përfitonte dobi financiare.

    Këtë plan Dosja e përshkruan se Naim Murseli e ndau me djalin e tezës së tij Kushtrim Kokallën dhe se ky i fundit kishte refuzuar që të kryente vrasjen, por tutje ka gjetur personin e tretë, Granit Plavën me të cilin e ka njoftuar Naim Murselin.

    Sipas Dosjes, më 29.11.2023, në orët e mesditës, Naim Murseli bashkë me Granit Plavën blejnë një armë të tipit ‘Zastava” me ngjyrë të zezë, nga Tom Dodaj, në vlerë 280 euro.

    Në të njëjtën ditë, Dosja shpjegon se në intervalin kohor: 20:11-20:18 minuta, në vendin me të cilin paraprakisht ishte dakorduar Naim Murseli me Granit Plavën – plan të dakorduar të cilin e kanë inskenuar që të dukej si grabitje e armatosur – është kryer edhe vrasja.

    Në Dosje shkruhet se Naim Murseli e kishte lajmëruar fillimisht Granit Plavën me drita të veturës, më pas e kishte kapur për dore Liridona Ademajn, që të mos i shpëtojë plumbit, pasi u shkrep nga Plava. E, që tutje Naimi ka dalë nga vetura me fëmijët dhe është larguar nga vendi i ngjarjes. Me të gjitha këto veprime që ka kryer Naim Murseli, Prokuroria e ka ngarkuar atë me veprën penale të “vrasjes së rëndë”.

    I pandehuri i dytë Granit Plava, sipas Prokurorisë në ditën kritike në intervalin kohor: 20:11-20:18 minuta, në fshatin Bërnicë, pas marrëveshjes paraprake që kishte bërë me Naim Muselin, akuzohet se kreu vrasjen në formë të maskuar, kishte shtënë në drejtim të viktimës, e cila për pasojë edhe ka vdekur. E për të gjithë këtë rast, Plava do të kompensohej me një shumë prej 30 mijë euro.

    Sipas Dosjes së Prokurorisë, Plava ishte afruar drejtpërdrejt me viktimën dhe të njëjtën e ka qëlluar me armë, derisa krahun viktimës po ia mbante ish-bashkëshorti i saj, që të mos i shmangej plumbit.

    Arma që ishte përdorur në rast ishte gjetur në shtëpinë e tashmë të akuzuarit  Granit Plava, në fshatin Cermjan të Gjakovës. Sekuestrimi i armës u bë pas bastisjes, që u krye në shtëpinë e të dyshuarit.

    Plava nga Prokuroria ngarkohet me veprat penale “vrasje e rëndë” dhe “posedim i armës pa leje”.

    I akuzuari i tretë është Kushtrim Kokalla, djali i tezës së Naim Murselit. Dosja tregon se Kokalla kishte refuzuar të kryente vrasjen, por që më pas kishte gjetur Granit Plavën dhe i kishte prezantuar Naim Murselit.

    Edhe Kokalla ngarkohet me veprën penale të vrasjes së rëndë. E i pandehuri i katërt në këtë rast është Tom Dodaj. Ai po ngarkohet për “furnizim me armë” të tre të dyshuarve të parë, të cilët planifikuan vrasjen.

  • Pretendimi jo i saktë se Artan Behrami është i akuzuar në aktakuzën e re të Speciales ndaj Hashim Thaçit dhe të tjerëve

    Më 18.12.2024 një faqe në Tiktok  (Arkiva), ka publikuar një video me mbishkrimin “Skandal: Gjykata Speciale e fut në edhe Artan Behramin në aktakuzë synon me cdo kusht me i a pamundësu zgjedhjen si deputet”. 

    Ky informacion, se kinse Artan Behrami është futur si i akuzuar në aktakuazën e re ndaj Thaçit dhe të tjerëve për vepra kundër administrimit të drejtësisë del të jetë i pa vërtetë.

    Zyra e Prokurorit të Specializuar në Hagë, ka ngritur aktakuzë të re ndaj Hashim Thaçit, ish-Shefit të AKI-së në Kosovë, Bashkim Smakajt, Isni Kilajt, Fadil Fazliut, si dhe Hajredin Kuçit, për veprën penale kundër administrimit të drejtësisë dhe administratës publike, si dhe vepra kundër rendit publik.

    Sipas dosjes veprat penale të paraqitura në aktakuza kanë lidhje me proceset zyrtare të Dhomave të Specializuara, përfshirë këtu hetimet e Zyrës së Prokurorit të Specializuar. Udhëzimet që pretendohet në aktakuzë se janë dhënë kohë pas kohe nga Thaçi gjatë vizitave në qendrën e paraburgimit në Hagë janë bërë shkas që të ngritet aktakuzë për Smakajn, Kilajn, Fazliun dhe Kuçin.

    Nëse hyjmë në faqen e Dhomave të Specializuara në çështjen e re ndaj Hashim Thaçit dhe të tjerëve për vepra penale kundër administrimit të dretësisë, listohen emrat e personave të akuzuar.

    “Aktakuzë e Konfirmuar e Redaktuar, Publike, Prokurorja e Specializuar, në përputhje me kompetencën që ka sipas neneve 35(2)(i) dhe 38(4) të Ligjit Nr. 05/L-053 për Dhomat e Specializuara dhe Zyrën e Prokurorit të Specializuar (“Ligji”), akuzon: Hashim THAÇIN Bashkim SMAKAJN, Isni KILAJN, Fadil FAZLIUN dhe Hajredin KUÇIN për vepra penale kundër administrimit të drejtësisë dhe administratës publike dhe vepra penale kundër rendit publik”- thuhet në hyrjen e aktakuzës së re.

    Kjo aktakuzë ëshë ngritur më 02.12.2024 ndaj pesë të pandehurve, ndërsa emri i Artan Behramit si i akuzuar nuk figuron askund në këtë aktakuzë.

    Ajo çka duhet të sqarohet është se Prokuroria në shtjellimin e aktakuzës për veprimet inkriminuese të të akuzuarve ka specifikuar veprimet që i kanë bërë të akuzuarit, me kë kanë qenë në vizita në qendrat e paraburgimit në Hagë.

    Kështu, emri i Artan Behramit përmendet në tri vende në aktakuzën 15 faqëshe të Prokurorisë Speciale. Behrami përmendet jo si i akuzuar, por tregohet që njëri nga të akuzuarit, Bashkim Smakaj, i cili ka qenë në vizitë në qendrat e paraburgimit në Hagë te Hashim Thaçi ka qenë së bashku me Artan Behramin.

    “Më 9 shtator 2023, Bashkim SMAKAJ, Blerim SHALA, Artan BEHRAMI dhe të tjerë vizituan Hashim THAÇIN në qendrën e paraburgimit”- thuhet në faqen 5 të aktakuzës.

    Pra, Prokuroria mundohet t`i përshkruaj veprimet inkriminuese të të akuzuarit Bashkim Smakaj, duke u munduuar që të specifikoj datën, muajin, vitin, nën shoqërimin e kujt ka qenë dhe elemente të tjera të cilat do të argumentonin aktakuzën e ngritur. 

    “Bashkim SMAKAJ dhe Artan BEHRAMI u takuan sërish me Hashim THAÇIN më 7 tetor 2023, ku Hashim THAÇI dha udhëzime të mëtejshme se si duhej të dëshmonte dëshmitari 2”- thuhet tutje në faqen 5 të aktakuzës së ngritur nga Prokuroria e Specializuar.

    I akuzuari për mos bindje të urdhrave të Gjykatës, Hajredin Kuçi më 09.12.2024 është deklaruar se nuk e pranon fajësinë lidhur me dy pikat e aktakuzës që Zyra e Prokurorisë së Specializuar i vë në barrë. Fajësinë nuk e ka pranuar as Fadil Fazliu për ndikim në dëshmitarë më 08.12.2024. I akuzuari Isni Kilaj në seancën e shqyrtimit fillestar për dy pika të aktakuzës është deklaruar se nuk e pranon fajësinë më 09.12.2024. Ndërsa Ish-udhëheqësi i Agjencisë së Kosovës për Inteligjencë, Bashkim Smakaj, nuk ishte deklaruar rreth aktakuzës së ngritur ndaj tij për ndikimin mbi dëshmitarët më 08.12.2024. Njëjtë si Smakaj kishte vepruar edhe Hashim Thaçi, i cili nuk kishte pranuar të deklarohet në seancën e parë ndaj tyre.

    Më 07.01.2025, ish-presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, ishte deklaruar i pafajshëm për të gjitha pikat e aktakuzës së dytë kundër tij, për pengim të drejtësisë në Dhomat e Specializuara të Kosovës në Hagë, njoftoi gjykata më 07.01.2025.

    Çka pretendon Prokuroria për të akuzuarit?

    Informacione konfidenciale të grisura e të hedhura në mbeturina, informacione konfidenciale të mbajtura në vetura, po pretendohen se janë gjetur dhe janë dëshmi e prova nga ana e Zyrës së Prokurorit të Specializuar për Hashim Thaçin, Hysni Kilajn, Bashkim Smakajn, Fadil Fazliun e Hajredin Kuçin në aktakuzën e re të ngritur më 2 dhjetor 2024.

    Të gjitha këto informacione që ishin shkruar në letrat që ZPS pretendon se i kishte gjetur gjatë bastisjeve në vendbanimin e Hysni Kilajt e veturën e Bashkim Smakajt, ndërsa ato ishin dhënë nga Hashim Thaçi gjatë vizitave që i kishin bërë të njëjtit në qendrën e paraburgimit në Hagë.

    Sipas dosjes së Zyrës së Prokurorit të Specializuar, veprat penale të paraqitura në aktakuza kanë lidhje me proceset zyrtare të Dhomave të Specializuara përfshirë këtu hetimet e zyrës së prokurorit të specializuar.

    Aktakuza thotë se së paku midis 12 prillit 2023 dhe 2 nëntorit 2023, Thaçi zbuloi informacion të fshehtë që i ishte bërë i njohur në gjykimin ndaj tij, dhe së bashku me Fadil Fazliun, Bashkim Smakajn, Isni Kilajn dhe Hajredin Kuçin, akuzohen se u bashkërenduan për të ndikuar në mënyrë të paligjshme në dëshmitë e dëshmitarëve të Zyrës së Prokurorit të Specializuar në çështjen Thaçi dhe të tjerët.

    Çka thuhet tutje në aktakuzën e re?

    Zyra e Prokurorit të Specializuar në aktakuzë ka përmendur disa takime në të cilat pretendojnë se janë dhënë udhëzime Kilajt, Fazliut, Kuçit dhe Smakajt nga ish-presidenti Hashim Thaçi,

    Më 2 korrik 2023, ZPS thotë se Fadil Fazliu, vizitoi Hashim Thaçin në qendrën e paraburgimit të DHSK-së.

    Gjatë vizitës, Thaçi pretendohet se i dha informacion konfidencial në lidhje me dëshmitarë të ZPS-së në çështjen Thaçi dhe të tjerët dhe udhëzime të hollësishme që Fadil Fazliu duhej  t’ia përcillte dëshmitarit të ZPS-së, se si duhej të dëshmonte dëshmitari 1.

    Dosja tregon tutje edhe se Thaçi dhe Fazliu diskutuan edhe për mënyrën e dhënies së udhëzimeve të Thaçit dhe ranë në marrëveshje që djali i Fadil Fazliut, Fahri Fazliu, të kontaktonte dëshmitarin 1 për caktimin e një takimi. Fadil dhe Fahri Fazliu ishin takuar më parë me dëshmitarin 1 më 2 qershor 2023, pasi kishin shkëmbyer mesazhe në telefon më 26 qershor 2023.

    Prokuroria pretendon se më 3 korrik 2023, Fahri Fazliu shkëmbeu mesazhe me dëshmitarin 1 për organizimin e një takimi midis Fahri dhe Fadil Fazliut më vonë atë ditë, në përputhje me udhëzimet e Hashim Thaçit dhe Fadil Fazliut.

    Sipas aktakuzës, në kohën e kryerjes së kësaj vizite në qendrën e paraburgimit dhe të shkëmbimit të mesazheve, dëshmitari 1 nuk ishte konfirmuar publikisht nga DHSK-ja apo ZPS-ja si dëshmitar në çështjen Thaçi dhe të tjerët. Intervistat e dëshmitarit 1 me ZPS-në ishin klasifikuar si konfidenciale dhe DHSK-ja ose ZPS-ja i ishin referuar atij publikisht, ose në një mënyrë që nuk zbulonte statusin e tij si dëshmitar i ZPS-së, ose me kodin e tij të dëshmitarit në proces.

    Tutje dosja përshkruan edhe takimin mes Hashim Thaçit dhe Hajredin Kuçit.

    Në Aktakuza përshkruhet se më 3 shtator 2023, Hajredi Kuçi vizitoi Hashim Thaçin në qendrën e paraburgimit. Gjatë vizitës Hashim Thaçi i dha Hajredin Kuçit, udhëzime të hollësishme për t’ia përcjellë dëshmitarit të ZPS-së, ‘dëshmitari 5’, ose ‘dëshmitari 2’ ose ‘dëshmitari 6’) lidhur me atë se si duhej të dëshmonte çdo dëshmitar.

    Aktakuza përshkruan se Kuçi në mënyrë të përsëritur konfirmoi dhe/ose u pajtua me udhëzimet e Thaçit lidhur me ndikimin ndaj dëshmitarëve dhe dha sugjerime në lidhje me udhëzimet që duhej t’u jepeshin dëshmitarit 5 dhe dëshmitarit 6. Hajredin Kuçi sipas ZPS gjithashtu konfirmoi se kishte takuar më parë dëshmitarin 5 të paktën një herë për të diskutuar dëshminë e tij.

    Një tjetër takim është edhe ai më 9 shtator 2023, kur Bashkim Smakaj, Blerim Shala, Artan Behrami dhe të tjerë persona vizituan Thaçin në qendrën e paraburgimit.

    Gjatë vizitës, sipas aktakuzës, Thaçi dha informacion konfidencial për dëshmitarë të ZPS-së dhe udhëzoi në mënyrë të përsëritur një ose më shumë prej vizitorëve që t’i jepnin udhëzime dëshmitarit 2 se si të dëshmonte.

    Thaçi sipas ZPS-së, e cilësoi dëshminë e dëshmitarit 2 si vendimtare dhe dha udhëzime të hollësishme se çfarë duhej të thoshte dëshmitari 2 gjatë dëshmisë së tij.

    Tutje dosja përshkruan se Thaçi u kërkoi vizitorëve që të vinin ta takonin sërish pas një muaji në qendrën e paraburgimit.

    Tutje ZPS në aktakuzë thotë se Bashkim Smakaj dhe Artan Behrami u takuan sërish me Thaçin, më 7 tetor 2023. Aty sipas aktakuzës Thaçi dha udhëzime të mëtejshme se si duhej të dëshmonte dëshmitari.

    ZPS thotë se gjatë kontrollimit të makinës së Smakaj më 30 tetor 2023, ZPS-ja gjeti një dokument ku trajtohej tema e dëshmisë që pritej të jepte dëshmitari 2, me një version të ngjarjeve që përputhej me udhëzimet e dhëna nga Thaçi gjatë vizitave në qendrën e paraburgimit më 9 shtator dhe 7 tetor 2023.

    Zyra e Prokurorit të Specializuar ka thënë se gjatë të gjithë këtyre ngjarjeve, dëshmitari 2 nuk ishte konfirmuar publikisht nga DHSK-ja apo ZPS-ja si dëshmitar në çështjen Thaçi dhe të tjerët. Intervistat e tij me ZPS-në ishin klasifikuar si konfidenciale dhe DHSK-ja ose ZPS-ja i ishin referuar atij publikisht, ose me statusin e dëshmitarit apo kodin e tij të dëshmitarit në proces.

    Në dosje përshkruhen edhe takimet e Thaçit me Kilajn.

    Sipas ZPS-së, më 6 tetor 2023, Isni Kilaj dhe Vllaznim Kryeziu vizituan Hashim Thaçin në qendrën e paraburgimit. Ky takim ishte planifikuar një muaj më herët, në një thirrje telefonike në qendrën e paraburgimit midis Thaçit e Kilajt.

    Sipas aktakuzës së publikuar nga ZPS, gjatë vizitës, Thaçi u dha Kilajt e Kryeziut informacion konfidencial për dëshmitarë të ZPS-së në çështjen Thaçi dhe të tjerët.

    Sipas ZPS, Thaçi dha udhëzime që duhej t’i përcilleshin dëshmitarit 4 se si duhej të dëshmonte.

    Gjatë dhënies së udhëzimeve, sipas ZPS Thaçi dha referenca dhe pjesë të deklaratave konfidenciale të mëparshme të dëshmitarit.

    Tutje thuhet se Thaçi me Kilajn e Kryeziun diskutoi provat konfidenciale të dëshmitarit të ZPS-së i identifikuar si dëshmitari 3.

    Gjatë një kontrolli të vendbanimit të Isni Kilajt më 2 nëntor 2023, sipas aktakuzës, ZPS-ja gjeti materiale që përmbanin informacion konfidencial për proceset e DHSK-së dhe të dhëna identifikuese të dëshmitarëve të mbrojtur, përfshirë edhe emrat e dëshmitarëve.

    Aktakuza përshkruan se ZPS-ja gjeti mes mbeturinave të Kilajt faqe të grisura të deklaratave të mëparshme të dëshmitarit 4, ndër të cilat edhe një pjesë së cilës Thaçi iu referua gjatë vizitës së 6 tetorit 2023.

    Tutje aktkauza pretendon se ZPS-ja gjeti gjithashtu edhe fletë fletoreje që përmbanin, ndër të tjera, përmbledhje të dëshmive të pritshme të dëshmitarëve aktualë dhe të mëparshëm të ZPS-së, bashkë me kodet e tyre të dëshmitarit. Shënimet e gjetura në vendbanimin e Kilajt përmbajnë informacion që përkon me informacionin në përmbledhjet konfidenciale që iu bënë të njohura Thaçi në kuadër të çështjes Thaçi dhe të tjerët.

    ZPS ka vlerësuar se veprimet e të akuzuarve synonin pengimin e çështjes Thaçi dhe të tjerët.

    Aktakuza ndaj Thaçit dhe të tjerëve ishte ngritur në tetor 2020

    Zyra e Prokurorit të Specializuar ka konfirmuar aktakuzën ndaj ish-krerëve të UÇK-së në tetor të vitit 2020, por e bëri publike vetëm një muaj më vonë.

    Aktakuza i ngarkon të akuzuarit për përgjegjësi “personale”, por edhe për “krimet e kryera nga vartësit e tyre”.

    Aktakuza thotë se Hashim Thaçi, Jakup Krasniqi, Kadri Veseli dhe Rexhep Selimi dhe anëtarë të tjerë të UÇK-së ishin pjesë e një “ndërmarrjeje të përbashkët kriminale” dhe “kanë ndarë qëllimin e njëjtë për të marrë dhe ushtruar kontrollin në gjithë Kosovën me të gjitha mjetet, përfshirë edhe frikësimin, keqtrajtimin, ushtrimin e dhunës dhe eliminimin e atyre që i konsideronin kundërshtarë”.

    Gjykata Speciale apo Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit të Specializuar hetojnë krimet e pretenduara të pjesëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, të kryera kundër pakicave etnike dhe rivalëve politikë që nga janari i vitit 1998 deri në dhjetor të vitit 2000.

    Gjykata është themeluar në vitin 2015 nga Kuvendi i Kosovës dhe është pjesë e sistemit gjyqësor të Kosovës, por vepron me personel ndërkombëtar dhe ka selinë në Hagë.

  • SHBA, sanksione entiteteve ruse dhe iraniane të përfshira në fushata dezinformimi

    Shtetet e Bashkuara vendosën sanksione ndaj dy entiteteve të lidhura me përpjekjet e Iranit dhe Rusisë për të përhapur dezinformim tek votuesit amerikanë përpara zgjedhjeve presidenciale që u mbajtën nëntorin e vitit që lamë pas.

    Zyrtarët e Departamentit të Thesarit njoftuan vendimin të martën ndërsa thanë se dy entitetet përhapën informacione të rreme që synonin të nxisnin tensione politike dhe të godisnin kandidatët për president, përpara procesit zgjedhor të 5 nëntorit.

    Departamenti amerikan i Thesarit njoftoi nëpërmjet një deklarate se një organizatë e lidhur me Gardën Revolucionare të Iranit dhe një organizatë e lidhur me agjencinë ushtarake ruse të zbulimit synuan të “nxisin tensione shoqëroro-politike dhe të ndikojnë në elektoratin amerikan gjatë zgjedhjeve amerikane të vitit 2024”.

    “Qeveria e Iranit dhe ajo e Rusisë vendosën në shënjestër proceset tona zgjedhore dhe institucionet, si dhe synuan të përçajnë popullin amerikan përmes fushatave të qëllimta të dezinformimit”, tha Zëvendës-sekretari në detyrë i Thesarit për Terrorizëm dhe Zbulim Financiar, Bradley Smith.

    Sipas autoriteteve, Qendra për Ekspertizë Gjeopolitike (CGE), me seli në Moskë, përhapi dezinformata për kandidatët presidencialë dhe financoi e orkestroi krijimin e fotografive dhe videove të manipuluara përmes inteligjencës artificiale ‘deepfakes’.

    Veçse ndaj grupit, sanksione u vunë edhe ndaj drejtorit të saj, që sipas autoriteteve kishte bashkëpunuar ngushtë me agjencinë ushtarake ruse të zbulimit dhe kishte mbikqyrur sulmet kibernetike dhe aktet e sabotimit kundër Perëndimit.

    Sipas zyrtarëve amerikanë, grupi Iranian, ‘Cognitive Design Production Center” është një degë e Gardës Revolucionare Paraushtarake të Iranit, e cila është përcaktuar nga Shtetet e Bashkuara si organizatë terroriste.

    Sipas Departamentit të Thesarit ky grup planifikoi operacione për të ushtruar ndikim të paktën që nga viti 2023.

    Agjencitë amerikane të zbulimit kanë fajësuar qeverinë e Iranit se është përpjekur të nxisë protesta në Shtetet e Bashkuara lidhur me luftën e Izraelit kundër Hamasit në Gazë.

    Irani po ashtu është akuzuar se ka kryer sulme kibernetike ndaj adresave elektronike të disa prej zyrtarët më të lartë aktualë dhe të mëparshëm të Shteteve të Bashkuara, përfshirë zyrtarë të lartë të ekipit të fushatës zgjedhore të zotit Donald Trump.

    Në muajt para zgjedhjeve të nëntorit, zyrtarët amerikanë të zbulimit thanë se Rusia, Irani dhe Kina kishte synuar të godisnin besimin në demokracinë amerikane.

    Ata arritën në përfundimin se Rusia dukej se synonte të përkrahte fitoren e zotit Trump. Nga ana tjetër, sipas zyrtarëve, Irani dukej se kundërshtonte kandidaturën e zotit Trump.

    Gjatë mandatit të parë presidencial, zoti Trump i dha fund marrëveshjes bërthamore me Iranin, vendosi sërish sanksione ndaj Teheranit dhe urdhëroi vrasjen e gjeneralit iranian Qassem Soleimani, një akt që nxiti zotimin e udhëheqësve iranianë për hakmarrje.

    Zyrtarët rusë dhe iranianë kanë hedhur poshtë akuzat se janë përpjekur të ndikojnë rezultatin e zgjedhjeve të vitit 2024.

    “Rusia nuk ka ndërhyrë dhe nuk do të ndërhyjë në çështjet e brendshme të vendeve të tjera”, tha në një përgjigje për agjencinë e lajmeve Associated Press një zëdhënës i ambasadës ruse në Uashington. VOA