Kandidatët për deputetë nga radhët e Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) kanë shpalosur në “Debat Përnime” prioritetet në fushën e bujqësisë.
Me profesion ekonomiste, Emine Daci-Zejnullahu, tha se ka fakte që 300 milionë euro të Qeverisë të tanishme të cilat janë investuar në sektorin e bujqësisë nuk kanë rezultuar me rritjen e GDP-së (Bruto Produkti Vendor).
“Sektori i bujqësisë në vitin 2019 ka kontribuar në 7.4 % të GDP-së, kurse tani, nëse shkojmë në vitin 2023 e kemi të njëjtën. Kjo ka ardhur si pasojë e një qasjeje joprofesionale” – tha ajo.
Kandidatja për deputete u zotua se në sektorin e bujqësisë do të fokusohen kryesisht te fuqizimi ekonomik i ndërmarrjeve të vogla, femerëve të vegjël si dhe atyre të mesëm.
Ndërsa, Tahiri tha se në fushën e bujqësisë e para dhe më kryesorja do të jetë rritja e subvencioneve për fermer, pasi sipas tij, “armiku kryesor” i Kosovës pas Serbisë është “dobësimi i ekonomisë, dobësimi i prodhimit dhe dobësimi i atyre që bëjnë punë në fushë”.
“Subvencionimi do të krijohet në mekanizmin jo të dhuratave për miqë e dashamirë, por subvencionimi do të kthehet në pika strategjike”- tha Tahiri, duke shtuar se nëse e marrin Qeverinë do t’i rrisim 20% krahasuar me Qeverinë aktuale.
Në emisionin “Debat Përnime”, në të cilin është diskutuar për programin zgjedhor të Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK), pjesë e diskutimeve ishte nevoja për një “reformim rrënjësor” të sistemit të drejtësisë.
Kreshnik Gashi, kryeredaktor në KALLXO.com ka ballafaquar kandidatët e AAK-së me objektivat e tyre programore në këtë fushë.
“Pse po doni me e fuqizu Agjencinë për Parandalimin e Korrupsionit, një mekanizëm i cili është totalisht jofunksional edhe mbi bazën e ligjore në hetimin e pasurisë, dhe në anën tjetër mos me e fuqizu Prokurorinë e Shtetit, e cila i ka kompetencat për me i hetu- prej deklarimit, prej shpëlarjes së parave, prej krimit të organizuar, prej korrupsionit dhe elementeve të tjera. A po tentohet që sërish me u investu edhe katër vite të tjera në diçka që është mekanizëm i Kuvendit, i cili nuk ka përgjegjësi të mëdha në hetim të korrupsionit, por në parandalim, e me u shmangë investimi aty ku duhet- në krijimin e një SPAK-u të Kosovës” – pyetur Gashi.
Përgjigje për këtë çështje ka dhënë kandidati për deputet nga radhët e AAK-së, Besnik Tahiri, duke thënë se Kosova nuk ka nevojë për një SPAK, pasi të njëjtin funksion e ka Prokuroria Speciale.
“ Shqipëria, SPAK-un e ka themeluar jo për qef. E ka themeluar sepse e ka pasë parakusht themelor për më ecë përpara. Dhe, unë mendoj që SPAK-u është mrekullia që i ka ndodhë Shqipërisë, por nuk mendoj që këtu duhet të vijë një SPAKë, për shkak se ne e kemi SPAK-un. SPAK-u i Kosovës është Prokuroria Speciale”, ka deklaruar Tahiri.
Madje, ai foli edhe për ngjashmëritë që kanë në përmbajtjen ligjore këto dy institucione.
“Nëse i lexoni detyrat që i ka SPAK-u dhe i lexoni detyrat që i ka Prokuroria Speciale nuk dallojnë shumë. Ajo që ne duam është që ta rrisim integritetin e gjykimit, guximin dhe njëkohësisht përformancën, por jo duke marrur një model i cili për mendimin tim nuk i takon…”- ka deklaruar ai.
Njëjtë mendon edhe kandidati tjetër për deputet, Arton Demhasaj. Prokuroria Speciale, sipas tij, është një lloj SPAK-u, vetëm se duhet të investohet në aspektin financiar dhe në kuadro profesionale.
“Në momentin që ne investojmë me bazë ligjore, por edhe në aspektin financiar, por edhe me resurse njerëzore, Prokuroria Speciale është një lloj SPAK-u. Specialja i ka këto kompetenca, veç duhet me mbështet me financa, me burime njerëzore dhe profesionale. E ata pastaj e kryejnë punën si SPAK-u në Shqipëri”- tha Demhasaj.
Si të nevojshëm, ai e sheh edhe rishikimin e sistemit prokurorial.
“Së pari duhet me ndodhë një lloj rishikimi i sistemit prokurorial që me ardhë deri tek ajo që me pasë një profilizim të qartë të sistemit prokurorial. Specialja mos me pasë kompetenca për me hetu gjithçka, por me qenë e profilizuar”- tha Demhasaj.
Emri i Kryeprokurorit të Prokurorisë Speciale, Blerim Isufaj, është një nga emrat më të lakuar në fushën e drejtësisë në vitet e fundit. Krejt kjo për shkak të kritikave që i janë bërë veçmas nga kryeministri i Kosovës, Albin Kurti.
Kandidati për deputet i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK), Besnik Tahiri thotë se me këtë instancë të lartë e shtetit duhet të merret vetëm Këshilli Prokurorial i Kosovës.
Sipas tij, “nuk është detyrë as e Albin Kurtit, as e Vjosa Osmanit, as e Glauk Konjufcës, as e Ramush Haradinaj e as dikujt tjetër” për me treguar se cili është personi që e emëron Kryeprokurorin.
Kështu u shpreh Tahiri në debatin zgjedhor “DebatPërnime” përballë Jeta Xharrës, Kreshnik Gashit dhe Visar Prebrezës, aty ku kandidatët për deputetë të kësaj partie patën mundësinë që të shpalosin programin e tyre zgjedhor dhe në të njëjtën kohë të ballafaqohen me pyetje.
Duke shpalosur zotimet e tij nëse arrinë që së bashku me partinë e tij të fitojnë zgjedhjet parlamentare që do të mbahen më 09.02.2025, Tahiri tha se është e pakuptimtë që Kryeprokurori i Prokurorisë Speciale të sulmohet në vazhdimësi prej kryeministrit dhe ministres të Drejtësisë në foltore të Kuvendit, “aty ku fjala e tyre është e mbrojtur ligjërisht”.
“Ajo që është folë për sistemin e drejtësisë dhe kryeprokurorin Isufaj është e turpshme për një demokraci funksionale dhe për një shtet që kërkon llogari. Unë nuk e njoh Blerim Isufajn. Nuk e di kush është. A është i mirë a i keq, është sistemi që e përcakton. Por, deri më tani çka është parë, është që është shumë i guximshëm për të adresuar çështje”- tha Tahiri.
Ndërsa, kandidati për deputet, Arton Demhasaj, tha se sa më shumë që flasin për sistemin e drejtësisë, aq më shumë ky sistem do të jetë i ndikuar politikisht. Kështu që, sipas tij, rruga e tyre është që të flasin sa më pak për këto çështje.
“Ka ndodhë që me shkelje kushtetuese Presidentja e ka kthyer mbrapa një vendim të Këshillit Prokurorial për ta emëruar Kryeprokuror Blerim Isufajn. Mendoj që është shkelje, dhe këto shkelje nën qeverisjen tonë nuk do të ndodhin”- shtoi ai.
Ministrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu, kishte deklaruar se kryeprokurori Blerim Isufaj, e di se kush nga prokurorët në të kaluarën ka shkuar në zyret e ish-kryeministrave.
Deklarata e ministres Haxhiu pasoi pas debatit rreth ftesës së Prokurorisë Speciale ndaj kryeministrit Albin Kurti, për t’u intervistuar si dëshmitar në rastin e rezervave shtetërore dhe këmbënguljes së tij për të mos u paraqitur për intervistim në zyret e Prokurorisë.
“Blerim Isufaj e di shumë mirë kush nga prokurorët kanë shkuar në zyret e ish-kryeministrave, por nuk flet për këtë gjë. Prandaj, ju lutem si gazetarë që të insistoni që përgjigjet e tilla t’i merrni nga kryeprokurori Isufaj” – tha Haxhiu para gazetarëve më 10.01.2025.
Së fundmi, kryeministri Albin Kurti kishte deklaruar se nuk i është përgjigjur thirrjes së Prokurorisë Speciale për intervisim si dëshmitar në rastin e rezervave shtetërore, pasi sipas tij, qëllimi është që ai të bëhet lajm ndërkombëtar duke hyrë në objektin e Prokurorisë. Për këtë kryeministri e akuzoi kryeprokurorin Isufaj, të cilin e quajti “regjisor” të asaj “pamjeje të mundshme”.
Kurse, kryeprokurori Isufaj, duke mos dashur të japë përgjigje të drejtpërdrejtë rreth këtij pretendimi të kryeministrit Kurti, në një konferencë për media me 30.12.2024, tha se “të gjithë janë të barabarë para ligjit” dhe se “nuk i interesojnë deklarimet e tilla”.
“Pikërisht ky prokurori (Blerim) Isufaj, ky është regjisori i një pamjeje kur unë hyj në Prokurorinë e Shtetit dhe prodhohet një lajm ndërkombëtar që kryeministri hyn në Prokurori të intervistohet për një rast të korrupsionit. Aty nuk thuhet që si dëshmitar. Ky është qëllimi” – tha Kurti në një emision në Kohavision më 29.12.2024.
Në emisionin “Debat Përnime”, gjatë të cilit është shpalosur një pjesë e programit zgjedhor të Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK), pjesë e diskutimit ishte edhe procesi i Vetting-ut.
Lidhur me këtë çështje, kandidati pë deputet, Besnik Tahiri ka shprehur qëndrimin e AAK-së, përkitazi me atë se çfarë do të bëjnë me këtë proces nëse vinë në pushtet në katër vitet e ardhshme.
Tahiri tha së AAK-ja ka qenë më e zëshmja në trajtimin e këtij procesi, mirëpo sipas tij, në këtë proces nuk duhet te këtë ndasi në baza partiake, apo në baza të tjera.
“Jo që ne nuk jemi për Vettingun. Ne kemi qenë më të zëshmit në trajtimin e Vetting-ut, por jo që Vetting-u të bëhet në zyrat e partive politike, me këqyrë kush është i majtë e kush i djathtë, kush i bardhë e kush i zi. Sistemi i Vetting-ut buron prej raportit të Komisionit të Venecias, i cili nuk ka hyrë në ligjin në Kuvendin e Kosovës”- ka thënë Tahiri.
Procesi i Vetting-ut, sipas tij, nuk duhet të keqpërdoret si mekanizëm dhe duhet të formohet mbi bazën e rekomandimit të Këshillit të Venecias, me qëllim që mos të jetë i ndikuar politikisht.
“Nuk do ta përdorim Veting-un si mekanziëm për të persekutuar njerëz … Një pjesë e Vetting-ut ka ndodhë gjatë përzgjedhjes e tani ne duhet me pa, me modelu procesin me rekomandimet e Komisionit të Venecias dhe me synimet tona, që ajo mos me qenë e ndikuar politikisht” – ka deklaruar Tahiri.
Përfshirja e politikës në emërimin e pozitave të rëndësishme në Këshillin Prokurorial, siç ka thënë ai, pamundëson një proces të tillë. Sipas tij, nuk ka logjikë që partitë politike me kriju një proces siç është Vettingu.
“Këshilli Prokurorial i Kosovës i ka tri pozita që i emëron Qeveria: drejtorin e Agjencisë Kundër-Korrupsion që është politik, na e votojmë; 2. Ombudspersonin; dhe 3, e ke një person prej një institucioni. Kush me ba Vetting partitë politike a? Nuk ka logjikë ajo”- thotë Tahiri.
Ndërsa, kandidati Arton Demhasaj, po nga radhët e AAK-së ka dhënë një qasje pak më ndryshe nga bashkëpartiaku i tij për çështjen e Vetting-ut. Sipas tij forcimi i mekanizmave të sistemit të drejtësisë përbrenda mund ta bëjë të panevojshme Vetting-un.
“Nuk jemi apriori kundër Vetting-ut, por nuk e shohim të nevojshëm që të merremi tash me këtë pjesë, për shkak se nëse i forcojmë mekanizmat e brendshëm, ndoshta kjo është e mjaftueshme dhe ndoshta bëhet i panevojshëm Vettingu” – tha Demhasaj.
Kandidatët për deputetë nga Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës, më 11.01.2025, kanë prezantuar në emisionin “Debat Përnime” një pjesë të programit për reformat që parashohin t’i bëjnë në sistemin e drejtësisë nëse vijnë në pushtet.
Besnik Tahihri, deputet në disa legjislatura të Kuvendit e që synon ta marrë edhe një mandat në zgjedhjet që do të mbahen më 9 shkurt 2025, ka folur për ndryshimet që duhet bërë në sistemin e drejtësisë. Ai ka thënë se në Kapitullin e parë të programit të AAK-së janë përfshirë këto reforma të cilat i kanë quajtur “Shteti i së Drejtës”.
Këshilli Prokurorial i Kosovës dhe Këshilli Gjyqësor, sipas tij, janë dy shtyllat kryesore të sundimit të ligjit në Kosovë dhe si të tilla “duhet të reformohen dhe të forcohen”.
“Kapitulli i parë i programit tonë është ‘Shteti i së Drejtës’. E kemi quajtur kështu sepse ne mendojmë që elementi i parë i llogaridhënies në sundimin e ligjit, forcimit dhe reformimit të dy shtyllave kryesore të sistemit të drejtësisë, që është Këshilli Prokurorial i Kosovës dhe Këshilli Gjyqësor janë jashtëzakonisht të rëndësishme” – ka deklaruar Tahiri.
Për ngecjet në sistemin e drejtësisë, një pjesë të fajit, ai ia ka hedhur Qeverisë Kurti 2, me arsyetimin se kjo Qeveri ka tentuar “ta kapë shtetin” me institucionet e pavarura, e në veçanti Këshillin Prokurorial të Kosovës.
“Në qoftë se kthehemi prapa dhe e shohim se çka kemi bërë ne në Kuvend, shohim se ne kemi fol për pengimin e kësaj Qeverie, të tendencës të kësaj Qeverie me kap shtetin me institucionet e pavarura, e në veçanti Këshillit Prokurorial të Kosovës. Dhe, për këtë arsye kemi insistuar që të shkojnë në Komisionin e Venecias disa ligje dhe për këto ligje ne tani kemi disa rekomandime të cilat do të jenë pjesë e programit tonë”- ka thënë ai.
Derisa ka folur për ato që ai ka quajtur dështime të qeverisë aktuale në reformimin e sistemit të drejtësisë, ka përmendur edhe reformat që do të behën duke marrë parasysh rekomandimet e Komisionit të Venecias.
“Te Këshilli Prokurorial- qëllimi i parë ka qenë me rritë numrin, pastaj qëllimi me ligjin e dytë ka qenë me zvogëlu numrin. Krejt kjo me të vetmin qëllim, jo me reformu, se ne jemi për me reformu, por për me hjek dikë që nuk i ka pëlqyer e me vendos dikë që i ka pëlqyer. Do i marrim rekomandimit e Këshillit të Venecias dhe ato do të përkthehen në reforma” – ka dekaruar Tahiri.
Ndërsa sa i përket Këshillit Gjyqësor, Tahiri ka shpjeguar se AAK do të merret me dy çështje të rëndësishme të cilat kanë të bëjnë me ngritjen e performancës së gjykatave në Kosovë dhe me integritetin e tyre.
“Ne matjen e reformës në sistemin e gjyqësor e shohim me dy elemente kryesore: e para me ngritjen e performancës së gjykatave në Kosovë; dhe e dyta lidhet drejtpërdrejtë me integritetin. Nuk ka evidencë të madhe që ka një lidhje diku mafioze, kriminale të sistemit të drejtsisë, por më shumë ka me mungesë integriteti, me performancë të dobët, dhe në disa momente me politizim dhe partizim.”- ka thënë Tahiri.
Ndërsa, kandidati tjetër i AAK-së, Arton Demhasaj, ka folur për ndryshimet që duhet bërë në pavarësimin e sistemit të drejtësisë në Kosovë.
Për këtë ai tha se do të punohet që të ofrohet një bazë ligjore që Këshilli Gjyqësor dhe Këshilli Prokurorial të kenë pavarësi financiare.
“Ne kemi me punu që me ia jep një bazë ligjore, me ia jep një pavarësi financiare sistemit të drejtësisë, jo Qeveria dhe Kuvendi me votu sa me pas buxhet sistemi i drejtësisë, po duke i dëgjuar kërkesat që i ka Këshilli Gjyqësor dhe Këshilli Prokurorial, që me pas ata një pavarësi financiare e që pastaj mos me qenë të varur prej Qeverisë e as prej Kuvendit”- ka deklaruar Demhasaj.
Ndërsa synim tjetër i AAK-së karshi sistemit të drejtësisë është që politika mos të përfshihet në drejtësi.
“Sa më pak që politika të merret me prokurori dhe gjykata. Ky është synimi jonë, që as ne Qeveri dhe as në Kuvend me u marr me sistemin drejtësisë dhe me emra të përveçëm të gjyqtarëve dhe prokurorëve”- ka theksuar Demhasaj
Për këtë pjesë ka folur edhe kandidatja për deputete Emrije Bashota.
Ajo ka deklaruar se do të investohet edhe në shtimin e kuadrove brenda sistemit të drejtësisë.
“Përveç financave që do të shtohen, do të investohet në shtimin e kuadrove brenda sistemit të drejtësisë, në mënyrë që në këtë formë të vihet një drejtësi më e shpejt në vend, e jo një drejtësi qysh ndodhë deri më tani. Ka nevojë për kuadro të reja në mënyrë që proceset gjyqësore të jenë më të shpejta dhe drejtësia te qytetari të vjen në kohën e duhur”- ka thënë Bashota.