Ballina

Etiketë: Beograd

  • “Duam drejtësi”, studentët nisin marshin 80-kilometërsh nga Beogradi në Novi Sad

    Studentët në Beograd filluan një marsh 80 kilometra nga Beogradi në Novi Sad, me qëllim që t’i mbështesin kolegët e tyre nga Novi Sadi në bllokimin e të tri Urave në atë qytet, me afrimin e shënimit të tremujorit të tragjedisë në Stacionin hekurudhor në Novi Sad, ku humbën jetën 15 persona.

    Vala e protestave të studentëve, të cilat kërkojnë përgjegjësi për rënien e strehës së Stacionit hekurudhor, më 01.11.2024, në Novi Sad, ka më shumë se dy muaj që po vazhdon – raporton N1.

    Studentët ftuan qytetarët të cilët janë të interesuar t’iu bashkohen në marsh.

    Më 30.01.2025, në ora 10:30 marshi ka filluar me pjesëmarrësit duke thirrur “Duam drejtësi”.

    Nikola Marçetiq, student në Fakultetin e Arteve Muzikore, ka thënë për N1 se kanë sjellë gjëra që janë të nevojshme për një udhëtim të tillë.

    “Ka një çantë gjumi, ka çorape, ushqim e kështu me radhë.” – tha Marçeviq.

    Shoqata e qytetarëve “Kryengritja e Gjelbër” ka dhuruar 100 mijë dinarë për studentët pjesëmarrës në bllokadën në Leskovc, për të mbuluar një pjesë të nevojave dhe shpenzimeve të tyre elementare gjatë periudhës së bllokadës.

    Ata ftuan Shoqata të tjera, si dhe sipërmarrës në Leskovc, që ta përkrahin këtë iniciativë. Shoqata vlerësoi se kjo është në interes të të gjithë qytetarëve, sepse lufta për një shoqëri më të mirë dhe më të drejtë është përgjegjësi e përbashkët.

    Prindërit e fëmijëve me aftësi të kufizuara po ashtu erdhën për të mbështetur studentët.

    Studentja Isidora, e cila është në mesin e studentëve që do të jenë pjesë e marshit për N1 ka thënë se është gati për marshin 80-kilometërsh.

    “Studentët nga Novi Sadi na kanë ftuar dhe kjo është edhe një shenjë e solidaritetit dhe mbështetjes studentore. Studentët nga Novi Sadi vijnë shpesh në Beograd dhe ne jemi tani duke shkuar tek ata për të treguar se sa seriozë dhe këmbëngulës jemi.” – thotë Isidora.

    Parlamenti studentor i Fakultetit Juridik të Universitetit të Beogradit ka njoftuar se nga buxheti vjetor i atij Parlamenti janë dhuruar 2.5 milionë dinarë për studentët e atij Fakulteti, për blerje të vakteve të ngrohta dhe ujit të pijshëm gjatë marshit.

    Instituti i Shkencave Sociale të Beogradit dhe Instituti i Shkencave Ekonomike njoftuan se mbështesin studentët, kërkesat e të cilëve, sipas tyre, janë shprehje e shqetësimit për të ardhmen.

    Ministri i Punëve të Brendshme, Ivica Daçiq tha se Policia do të sigurojë plotësisht rrugën e ecjes së studentëve, e cila fillon para Fakultetit të Arteve në Beograd, më 30.01.2025 dhe përfundon nesër,  më 31.01.2025, në mbrëmje para Stacionit hekurudhor në Novi Sad – njoftoi MPB-ja e Serbisë.

    Katër kërkesat e përbashkëta të të gjithë studentëve protestues janë:

    • Publikimi i dokumentacionit të plotë për rindërtimin e Stacionit hekurudhor në Novi Sad
    • Hedhja poshtë e akuzave ndaj studentëve dhe të rinjve të arrestuar dhe të ndaluar gjatë protestave për rënien e strehës në Stacionin e trenit në Novi Sad
    • Ngritjen e kallëzimit penal ndaj sulmuesve të studentëve dhe pedagogëve dhe ndjekjen e tyre
    • Rritja e buxhetit të Serbisë për shpenzimet e institucioneve shtetërore të arsimit të lartë me 20%

    Përfaqësuesit e Qeverisë, të udhëhequr nga presidenti Aleksandër Vuçiq, disa herë kanë njoftuar se janë plotësuar të gjitha kërkesat e studentëve. Por, nga ana tjetër studentët thonë se kërkesat ende nuk janë plotësuar./N1

  • Vazhdojnë protestat në Serbi, protestuesit bllokojnë kryqëzimin më të ngarkuar të autostradës në Beograd

    22:11

    Vuçiq thotë se janë plotësuar të gjitha kërkesat e studentëve dhe zotohet për falje

    Presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, ka pretenduar se janë plotësuar të gjitha kërkesat e studentëve, nisur nga publikimi i gjithë dokumentacionit rreth rindërtimit të stacionit hekurudhor në Novi Sad, e deri te falja e aktivistëve të arrestuar gjatë protestave.

    Në një adresim publik më 27 janar, ai ka thënë se do të publikohen edhe dokumentet tjera, dhe kështu shteti do të ofrojë “gjithçka që ka”.

    “Nuk ka më dokumentacion që ka të bëjë me rindërtimin e stacionit hekurudhor”, ka thënë Vuçiq.

    Ai, gjithashtu, ka thënë se është i gatshëm të nënshkruajë faljen e të gjithë studentëve dhe profesorëve, ndaj të cilëve janë nisur procedura penale, pas arrestimit të tyre në protesta.

    Protestat kanë nisur pas shembjes së një cope të madhe betoni në stacionin hekurudhor të Novi Sadit më 1 nëntor, duke lënë të vrarë 15 persona dhe duke plagosur rëndë dy të tjerë.

    Duke folur për kërkesat e studentëve për ndjekjen penale të përgjegjësve për sulmet ndaj studentëve, profesorëve dhe qytetarëve tjerë në marshe dhe protesta, Vuçiq ka thënë se janë iniciuar raste kundër 37 individëve.

    Sa i përket përfshirjes së zyrtarëve qeveritarë në sulme, Vuçiq ka thënë se “ekziston vetëm një rast në Beogradin e ri” dhe që beson se “tashmë është zgjidhur”.

    Kur ka folur për kërkesën për rritje të buxhetit për 20 për qind për edukimin e lartë, presidenti serb ka thënë se studentët e kanë ndryshuar kërkesën për të përfshirë rritje të pagave të profesorëve dhe zvogëlim për 50 për qind të tarifave studentore, dhe që shteti tashmë ka vendosur të plotësojë edhe këtë kusht.

    Sipas tij, kjo do t’i kushtojë shtetit rreth 73 miliardë dinarë.

    “Pyetja është nëse të gjitha këto që kemi përmbushur do të jenë mjaftueshëm që dikush të thotë se ‘të gjitha kërkesat janë përmbushur’. Nuk jam i sigurt, por shpresoj të jetë ashtu. Por, jam i sigurt që kjo do të nisë një dialog në shoqëri, dhe që dikush prej rektorëve dhe dekanëve, dhe të gjithë të tjerët të nisin të flasin, të niset dialogu dhe kështu të nisë shërimi i shoqërisë sonë”, ka thënë Vuçiq.

    Kryeministri i Serbisë, Millosh Vuçeviq, ka thënë në konferencë të përbashkët me Vuçiqin se i ka ftuar të gjithë rektorët, dekanët, profesorët dhe studentët e universiteteve dhe fakulteteve në Serbi që të shkojnë në Qeveri dhe të diskutojnë për kërkesat e studentëve, që sipas tij, janë plotësuar në tërësi.

    Vuçiq ka thënë të hënën se do t’i dërgojë një kërkesë Qeverisë serbe “për ristrukturimin më urgjent dhe më masiv të mundshëm”.

    “Sepse në këto kohë të vështira politike, është bërë e qartë se kush është i gatshëm të punojë dhe të luftojë, kush jo, dhe duke pasur këtë parasysh, pres që më shumë se 50 për qind e ministrave të shkarkohen dhe zëvendësohen në një ristrukturim shumë, shumë urgjent”, ka thënë Vuçiq më 27 janar.

    Ai ka thënë se në tre muajt e fundit, pas aksidentit në stacionin hekurudhor në Novi Sad – në të cilin kanë vdekur 15 persona – është krijuar një atmosferë që nuk është në të mirë të askujt.

    “Në këta tre muaj, ne kemi dëgjuar shumë akuza kundër trupave shtetërore, thirrje për përmbysje të shtetit, kemi dëgjuar deklarata shumë të papërgjegjshme, jo vetëm nga opozita, por edhe nga ne në pushtet”, ka thënë ai.

    Presidenti serb ka thënë se ka biseduar me përfaqësues qeveritarë dhe që ata “kanë deklaruar se kanë dëshirë të dëgjojnë palën tjetër” [studentët që po protestojnë] dhe që dëshirojnë dialog dhe bisedë.

    Studentët vazhdojnë bllokadën 24-orëshe

    Vuçiq, kryeministri serb, Millosh Vuçeviq dhe kryetarja e parlamentit Ana Bërnabiq, i janë adresuar publikut në ditën kur studentët kanë organizuar bllokadë 24-orëshe në njërën prej pikave kryesore të trafikut në Beograd.

    Bllokada 24-orëshe është organizuar tri ditë pasi mijëra njerëz i janë bashkuar thirrjes për grevë të përgjithshme.

    Studentët, që janë bllokuar punën e më shumë se 60 fakulteteve për më shumë se dy muaj, janë duke kërkuar përgjegjësi penale dhe politike për 15 vdekjet e shkaktuara nga incidenti në Novi Sad.

    Përfaqësuesit qeveritarë kanë thënë paraprakisht se të gjitha kërkesat e studentëve janë plotësuar.

    Akademikët, në anën tjetër, kanë thënë se kërkesat e tyre janë plotësuar pjesërisht dhe që pezullimi i punës do të vazhdojë deri në njoftimin e radhës.

    Më shumë se 5.000 profesorë universitarë në Serbi kanë mbështetur bllokadën e studentëve.

    Përmes një peticioni ata dënojnë tentimet e Qeverisë për t’i frikësuar studentët – duke i bërë publike të dhënat e tyre personale, apo edhe duke dërguar agjentë të agjencive qeveritare në shtëpitë e tyre apo të prindërve të tyre.

    Zyra e Prokurorit të Lartë në Novi Sad ka paditur 13 njerëz lidhur me incidentin e nëntorit.

    Në mesin e tyre janë edhe ish-ministri për Ndërtim, Transport dhe Infrastrukturë, Goran Vesiq, asistentja e tij Anita Dimoski, si dhe ish-drejtorja e kompanisë publike infrastrukturore, Jelena Tanaskoviq.

    Dhjetë prej të paditurve janë në mbajtje, Vesiq është në arrati, ndërsa Tanaskoviq dhe Dimoski janë në arrest shtëpiak./REL.

    21:01

    Vazhdojnë protestat në Serbi, protestuesit bllokojnë kryqëzimin më të ngarkuar të autostradës në Beograd

    Protestuesit vazhduan të rrisin presionin ndaj Qeverisë së Serbisë të hënën, duke bllokuar kryqëzimin më të ngarkuar të autostradës në Beograd, pas një fundjave protestash në të gjithë vendin.

    Studentët në Beograd të mbështetur nga profesorë, mësues dhe anëtarë të publikut të hënën filluan një bllokadë 24-orëshe të një prej kryqëzimeve më të ngarkuara të autostradave në kryeqytetin e Serbisë, Autokomanda.

    Pas dhjetëra incidenteve të dhunshme në protestat dhe bllokadat e mëparshme, kur protestuesit u përplasën nga makina, duke përfshirë dy incidente në të cilat dy studentë u plagosën rëndë, bllokada e së hënës u mbështet nga fermerët me traktorë si dhe nga çiklistët, të cilët siguruan protestuesit.

    Protestuesit po kërkojnë llogari nga qeveria e presidentit Aleksandar Vuçiq për një fatkeqësi në stacionin hekurudhor të Novi Sadit në nëntor 2024, e cila la 15 të vdekur.

    Studentët mbërritën nga pika të ndryshme të qytetit, në varësi të vendndodhjes së fakulteteve të tyre. Rruga më e gjatë ishte nga Fakulteti i Bujqësisë në periferi të Zemunit, kështu që protestuesit bllokuan njërën korsi të autostradës Beograd-Zagreb ndërsa po ecnin në pikën e bllokimit.

    Një motoçiklist që kërkoi të mos përmendet i tha BIRN se ata erdhën në bllokadë individualisht dhe nuk përfaqësonin ndonjë organizatë të veçantë motoristësh.

    “Studentët thirrën për ndihmë dhe ne u organizuam nëpërmjet një forumi të motoçiklistëve në internet, kështu që do të ndahemi në turne dhe do të jemi në Autokomanda deri në fund të bllokadës” – tha ai për BIRN. /BalkanInsight.

     

  • Dhjetëra-mijëra njerëz u bashkohen protestave serbe në mes të përpjekjeve për grevë mbarëkombëtare

    Kompani, biznese dhe shoqata të shumta në Serbi dëgjuan thirrjet e studentëve për një ‘grevë të përgjithshme’ të premten, më 24.01.2025, ndërsa protestat kundër autoriteteve të vendit vazhdojnë të marrin vrull.

    Dhjetëra-mijëra njerëz iu bashkuan studentëve dhe nxënësve në Beograd për në marsh proteste nëpër qytet dhe iu bashkuan thirrjes për një “grevë të përgjithshme” të premten, më 24.01.2025.

    Në orën 11:52, si çdo ditë kohët e fundit, nxënës, studentë, mësues dhe qytetarë të thjeshtë u mblodhën para ndërtesës së Qeverisë serbe në Beograd dhe Komunës së Novi Beogradit, në anën tjetër të Kryeqytetit.

    Pasi qëndruan për 15 minuta në heshtje në kujtim të 15 viktimave të fatkeqësisë të Stacionit hekurudhor në Novi Sad më 01.11.2024, turmat u mblodhën pranë Qendrës Tregtare Usce, të mbështetur nga mësuesit dhe qytetarët dhe duke mbajtur në duar lloje të ndryshme pankarta dhe slogane.

    Hristina Stanisavljevic dhe Andrea Tijanic, të dy studentë të artit, mbanin pankarta ku shkruanin – “Sistemi ka nevojë për ridizajnim”.

    Tijanic tha se protestuesit kishin “arritur të bashkohen pa asnjë shantazh apo para dhe zëri i popullit ka fituar mbi gjithçka tjetër”.

    “Ka ende njerëz që janë shantazhuar, por gjithnjë e më shumë prej tyre qëndrojnë në anën e djathtë… E shihni sa i shkretë është në qytet dhe sa njerëz iu bashkuan grevës, është e pabesueshme se si të gjithë ranë dakord që asgjë nuk duhet bërë ose blerë sot, se duhet të jemi në shtëpi me familjet tona ose këtu. Është fenomenale.” – tha ajo për BIRN.

    Matija, një marinar 45-vjeçar, ka sjellë një lidhës kartoni për dokumente me dorën e gjakosur mbi të – një nga simbolet e valës së protestës. Ai tha se simbolizonte “të gjitha krimet korruptive të Qeverisë aktuale dhe gënjeshtrat që çojnë në vdekjen e 15 njerëzve” në Novi Sad, më 01.11.2024.

    “Dora e përgjakur në lidhëse thjesht përshkruan duart e tyre të përgjakura, me të cilat ata njollosën 12 vjetët e fundit të jetës sonë.” – tha ai për BIRN.

    Ai shtoi se e gjithë Serbia duhet të ndalojë, në mënyrë që qytetarët të zbulojnë gjithçka që Qeveria dëshiron të fshehë. “Nëse gjithçka ndalon, kjo është mënyra e vetme që ne mund t’u tregojmë atyre qartë se nuk ka më lojë me ne dhe se nuk kemi më kohë.” – tha ai.

    Mediat lokale raportuan se, ndërsa turma kaloi disa Gjykata, gjyqtarët u larguan nga ambientet dhe qëndruan jashtë si një formë mbështetjeje.

    Një shëtitje proteste vazhdoi në Novi Beograd. Tubimet e ndryshme bllokuan rrugët më të njohura dhe më të frekuentuara të qytetit. Protesta të ngjashme u mbajtën në të gjithë vendin.

    Ndërkohë, shumë njerëz të tjerë iu përgjigjën thirrjes së studentëve për një “grevë të përgjithshme” të premten, më 24.01.2025.

    Midis atyre që njoftuan një ndërprerje të punës ishte një nga rrjetet më të mëdha të kinemasë në vend, i cili mbulon Beogradin, Nishin dhe Kragujevcin, si dhe qytete më të vogla. Shumë Shoqata të punëtorëve në industrinë e filmit shpallën grevë.

    Shumë teatro në të gjithë vendin nuk janë duke punuar dhe Oda e Avokatëve ka zgjeruar ndërprerjen e punës për të përfshirë edhe tre ditë të tjera. Shkollat ​​nuk kanë funksionuar ose kanë punuar vetëm pjesërisht që nga e hëna, 20.01.2025.

    Shumë restorante dhe kafene mbështesin grevën, por të tjera, kundër grevës, po ofrojnë kafe dhe çaj falas për të gjithë klientët. Shumë klube nate të njohura të Beogradit kanë anuluar Programet e tyre të së premtes mbrëma, më 24.01.2025.

    Arkivi Historik i Beogradit nuk funksionoi të premten, më 24.01.2025. Sindikata e Pavarur e Kulturës së Serbisë njoftoi se anëtarët e saj nuk do të punojnë në asnjë institucion kulturor në vend atë ditë. Edhe Arkivi i Filmit Jugosllav, Jugoslovenska kinoteka, pushoi së punuari.

    Shumë librari dhe shtëpi botuese, përfshirë disa të mëdhenj komercialë, gjithashtu deklaruan se nuk do të punojnë të premten, më 24.01.2025. Disa kompani të mëdha deklaruan gjithashtu se nuk do të punojnë.

    Një grup joformal punonjësish të IT-së bllokuan një kryqëzim rrugor në Novi Beograd dhe më pas iu bashkuan studentëve protestues.

    Koalicioni për Lirinë e Medias u bëri thirrje mediave që të mbështesin grevën dhe të raportojnë vetëm për grevën të premten, më 24.01.2025. Protesta u mbajt edhe para ambienteve të transmetuesit kombëtar, RTS.

    Protestat shihen si sfida më e madhe me të cilat janë përballur autoritetet serbe, që kur Partia Progresive Serbe mori pushtetin në vitin 2012.

    Studentët kanë bllokuar ndërtesat e Universiteteve për gati dy muaj, që kur një protestues u sulmua para Fakultetit të Arteve Dramatike në Beograd, më 22.11.2024.

    Protestat përkujtimore të heshtura që zgjasin 15 minuta janë mbajtur rregullisht në Beograd, Novi Sad dhe qytete të tjera, që nga fatkeqësia e Stacionit hekurudhor të Novi Sadit.

    Rënia e tendës në Stacionin e trenit pasoi punime të mëdha rinovimi që filluan në vitin 2021, si pjesë e një përmirësimi të infrastrukturës hekurudhore të Serbisë, të udhëhequr nga Kina.

    Punimet u zbuluan në vitin 2022 gjatë fushatës zgjedhore të atij viti, por rindërtimi vazhdoi më pas deri në korrik 2024, kur autoritetet deklaruan se Stacioni ishte rindërtuar “sipas standardeve evropiane”.

    Trembëdhjetë persona – përfshirë Ministrin e ndërtimit të Serbisë në atë kohë – janë akuzuar për “rrezikim të sigurisë publike” mbi shembjen e tendës.

    Artikulli fillimisht është publikuar në Balkan Insight.

  • Studentë serbë protestojnë në rrugët e Beogradit

    Dhjetëra-mijëra protestues kundër Qeverisë mbushën rrugët e Beogradit të dielën, duke ndezur dritat e telefonave celularë dhe mbajtur 15 minuta heshtje në nderim të viktimave nga shembja e çatisë së një Stacioni treni – aksident për të cilin i fajësojnë autoritetet.

    Protesta u organizua dhe u drejtua nga studentët e Universitetit shtetëror të Kryeqytetit serb, të cilët kërkojnë daljen përpara Drejtësisë të personave përgjegjës për aksidentin.

    Ata fajësojnë Partinë Progresiste Serbe (SNS) në pushtet të presidentit Aleksandër Vuçiç për korrupsion dhe nepotizëm. Presidenti serb dhe partia e tij i kanë mohuar akuzat.

    Studentët e Universitetit shtetëror në Beograd, Kragujevc dhe Nish kanë pezulluar mësimet për javë të tëra, duke kërkuar publikimin e të gjitha dokumenteve që lidhen me rinovimin e Stacionit të shembur, si dhe ndjekjen penale të zyrtarëve përgjegjës për fatkeqësinë.

    Çdo ditë përpara Fakulteteve të tyre studentët bllokojnë trafikun për 15 minuta, për të përkujtuar 15 viktimat.

    Tenda prej betoni e çatisë së Stacionit të trenit, e rinovuar kohët e fundit, u shemb më 1 nëntor – duke u marrë jetën 14 individëve dhe plagosur tre të tjerë. Një i plagosur humbi jetën më vonë.

    Udhëheqësit e opozitës dhe qytetarët serbë kanë zhvilluar protesta të vazhdueshme – duke thënë se aksidenti ishte rezultat i korrupsionit dhe nepotizmit qeveritar.

    Qeveria e koalicionit i mohon akuzat, ndërsa Presidenti Vuçiq ka thënë se individët përgjegjës duhet të japin llogari.

    “Kemi vite që jemi të pakënaqur. Jemi këtu për të shprehur revoltën tonë ndaj autoriteteve dhe për të mbështetur studentët.” – tha protestuesja Tamara Kovaçeviç./VOA

  • Shtetas maqedonas luftuan për ushtrinë mercenare ruse Wagner

    Prokuroria publike në Maqedoninë e Veriut po heton dy shtetas maqedonas të cilët kanë marrë pjesë në luftën në Ukrainë dhe thuhet se kanë luftuar për grupe paraushtarake ruse kundër Ukrainës, nga të cilët njëri ishte anëtar i ushtrisë private Wagner.

    Prokurorët po ndjekin penalisht shtetas maqedonas të dyshuar se kanë marrë pjesë në luftën në Ukrainë.

    Pjesëmarrja në konflikte të huaja përbën vepër penale në Maqedoninë e Veriut.

    “Sa i përket dënimit të parashikuar për veprën penale ‘pjesëmarrje në ushtri të huaj’, ai mund të shkojë deri në katër vjet”, thuhet në përgjigjen e Prokurorisë Publike për Radio Evropa e Lirë.

    Deri më tani, Prokuroria dhe policia nuk japin detaje se sa persona nga vendi kanë shkuar për të luftuar në Ukrainë, e as nëse ekzistojnë organizatorë që rekrutojnë luftëtarë nga Maqedonia e Veriut.

    Ministria e Punëve të Brendshme (MPB) në më pak se një muaj, ka publikuar njoftime për dy persona që kanë marrë pjesë në anën ruse në luftën në Ukrainë, dhe në to përmendet gjithashtu se një shtetas maqedonas ka vdekur në luftime.

    I fundit është nga 23 dhjetori, ku thuhet se policia po ndjek penalisht shtetasit maqedonas për pjesëmarrje në ushtrinë ruse në konfliktin ushtarak në Ukrainë.

    Bëhet fjalë për një burrë 37-vjeçar nga Shkupi (Lj.B.), i cili së bashku me të ndjerin (T.Sh.), përmes aplikacionit “Telegram”, kishin aplikuar për shërbim në ushtrinë ruse.

    Sipas MPB-së, të dyshuarit kishin udhëtuar për në Rusi në shtator të këtij viti, ku kishin nënshkruar marrëveshje me Ministrinë e Punëve të Brendshme të Republikës Popullore të Donjeckut, [që Rusia e konsideron si pjesë të saj, por që nuk njihet nga asnjë shtet tjetër në botë], dhe ishin bashkuar me formacionet e tyre ushtarake dhe paraushtarake.

    MPB: Rekrutues përmes internetit

    Pas kontrollit në shtëpinë e të dyshuarit (Lj.B.), policia gjeti dokumente, veshje taktike dhe sende të tjera që, sipas MPB-së, konfirmojnë përfshirjen e tij në konflikt. Dy të dyshuarve u është caktuar masa e arrestit shtëpiak.

    Në rastin e parë, të publikuar më 30 nëntor, thuhet se një burrë 28-vjeçar (J.K.) ka udhëtuar në tetor në Moskë me qëllim që të bashkohet me ushtrinë ruse për një shpërblim prej 3.000 eurosh. Pas kthimit në vend, autoritetet maqedonase e arrestuan dhe ngritën aktakuzë kundër tij.

    Sipas hetimeve (J.K.) kishte kontaktuar me një rekrutues përmes internetit dhe pas mbërritjes në Rusi iu kërkua të dorëzonte pasaportën e tij, pas çka, duhet të nënshkruante një marrëveshje dhe të dërgohej për trajnim për të luftuar në Ukrainë.

    Institucionet nuk kanë përgjigje nëse këto janë raste të izoluara apo bëhet fjalë për rekrutime të organizuara të luftëtarëve nga vendi për të marrë pjesë në luftën në Ukrainë.

    Nga MPB-ja shkurt u përgjigjën për Radion Evropa e Lirë se së bashku me Prokurorinë dhe shërbimet e tjera të sigurisë dhe inteligjencës po ndërmarrin veprime për t’i verifikuar informacionet për të gjithë personat të cilët dyshohet se janë pjesë e forcave paramilitare.

    Rastet nuk pranoi t’i komentojë Koordinatori Kombëtar për Parandalimin e Ekstremizmit të Dhunshëm dhe Luftën kundër Terrorizmit, Pavle Trajanov, i cili tha se aktualisht, as ai nuk ka informacione të drejtpërdrejta nga MPB-ja lidhur me numrin e personave nga vendi që marrin pjesë në luftën në Ukrainë.

    Vitet e kaluara ka pasur raste të pjesëmarrjes në ushtri të huaja, përfshirë luftën në Siri, për të cilën Komiteti Kombëtar për Kundërshtimin e Ekstremizmit të Dhunshëm dhe Terrorizmit ka njoftuar se mbi 140 qytetarë të Maqedonisë së Veriut [përjashtuar fëmijët] kanë udhëtuar ose kanë tentuar të udhëtojnë në Siri ose Irak për t’iu bashkuar grupeve terroriste.

    Konflikti ndërmjet Rusisë dhe Ukrainës ka nisur mbi një dekadë më parë, duke filluar nga aneksimi i Krimesë nga ana e Rusisë në vitin 2014 dhe eskaloi në një pushtim të plotë rus kur dhjetëra mijëra ushtarë rusë kaluan kufirin ukrainas në shkurt të vitit 2022.

    Deri tani nuk janë publikuar informacione nga shërbimet e sigurisë së Maqedonisë së Veriut për pjesëmarrjen e shtetasve të saj në këtë luftë. Më shumë raste janë regjistruar në vende si Serbia, Bosnja e Hercegovina dhe Mali i Zi.

    Disa nga të kthyerit nga këto vende dëshmuan se kishin luftuar për njësi me emra të ndryshëm, përfshirë njësi si Volk, batalionin Sudoplatov, por edhe për grupin ushtarak privat rus Wagner që doli nga hija pasi mediat shtetërore ruse filluan ta lavdërojnë çdo ditë për sukseset e mercenarëve të saj në pushtimin e Ukrainës.

    Wagner dhe Ballkani

    Wagner është një ushtri mercenare private, e themeluar në vitin 2014 nga shtetasi rus Yevgeny Prigozhin, i cili ishte i afërt me Kremlinin dhe vdiq në gusht të vitit 2023 në një aksident ajror me avion privat që u rrëzua saktësisht dy muaj pasi njësia e tij organizoi një kryengritje kundër autoriteteve në Moskë. Prigozhin më parë ishte quajtur “kuzhinieri i Putinit” për shkak kontratave të shumta në atë sektor, që kompania e tij kishte me shtetin.

    Mediat në Serbi kanë shkruar për lidhjet e Wagnerit me grupet e djathta në vend që mbështesnin politikën e Kremlinit. Në Beograd u pikturuan edhe murale në mbështetje të këtij grupi.

    Pas nisjes së luftës së Rusisë në Ukrainë, në shkurt të vitit 2022, mediumi rus, Russia Today Balkan publikoi një njoftim të Wagnerit për rekrutimin e vullnetarëve të mundshëm, por në atë periudhë nuk kishte informacione të konfirmuara nëse Wagner kishte rekrutuar luftëtarë të rinj nga Serbia.

    Autoritetet në Serbi thanë se po hetonin rastet, ndërsa shqetësimet për përpjekjet e Wagnerit për të rekrutuar ushtarë në Serbi dhe në vende të tjera, i shprehu edhe Departamenti amerikan i Shtetit.

    Lidhje kanë ekzistuar edhe në të kaluarën. Në marsin e vitit 2017 një shtetas serb u dënua me një vit burgim me kusht për pjesëmarrje në konflikt në Ukrainë, në anën e grupit Wagner. Ky ishte një ndër 32 vendimet që Serbia mori kundër luftëtarëve që luftuan në pjesët e pushtuara të Ukrainës.

    Njësia Wagner përballet me akuza të mundshme për krime lufte në Ukrainë, Siri dhe shtete të tjera afrikane, dhe është nën sanksione të Bashkimit Evropian (BE) që nga dhjetori i vitit 2021 për shkelje të të drejtave të njeriut në konflikte të armatosura në mbarë botën. Ajo gjithashtu është në listën e zezë të SHBA-së që nga qershori 2017 për shkak të përfshirjes në konflikte, në lindje të Ukrainës.

    Volk dhe rrjeti Redut

    Në Serbi ka pasur raste ku serbët kanë luftuar për grupe të tjera ruse, siç ndodhi në qershor të vitit 2023, kur disa prej tyre u kthyen nga lufta në Ukrainë, pasi kishin luftuar për njësinë ruse Volk. Para kësaj, ata kishin qenë në trajnime të shkurtra në poligonet pranë Moskës.

    Siç shkruante shërbimi i Ballkanit i Radios Evropa e Lirë, rasti i këtij grupi është dëshmi e ekzistencës së një sistemi të fshehtë nëntokësor që siguron mbulesë ndërkombëtare për angazhimet nga Ballkani në front, dhe pjesëmarrjen në luftën e Rusisë kundër Ukrainës.

    Radio Evropa e Lirë pati arritur të intervistojë një nga luftëtarët nga Serbia, i cili ishte angazhuar si mercenar, pasi iu garantua anonimiteti. Dëshmia e tij dha një përshkrim të detajuar të përvojës së tij tetë-mujore gjatë viteve 2022-2023.

    Dragani – identitet i njohur për REL-in – kaloi dy muaj në trajnim dhe gjashtë muaj të tjerë nën kontratë për të marrë pjesë në luftën në Ukrainë, dhe ju dha gazetarëve të REL-it dokumente dhe fotografi që mundësuan konfirmimin e historisë së tij.

    Ai ishte me rekrutë të tjerë serbë për dy muaj trajnim në poligonin ushtarak Alabino, në perëndim të Moskës, ku komandonte një person që prezantohej si Dima dhe një tjetër, oficer i supozuar i GRU-së, që prezantohej si Oleg.

    Dragani tha se kishte marrë 110.000 rubla (rreth 1.215 dollarë) në dorë për secilin nga dy muajt e trajnimit dhe rreth dyfishin e kësaj shume për secilin nga gjashtë muajt e luftës në Ukrainë.

    Dragani vlerësonte se gjatë qëndrimit të tij në Alabino kanë qenë rreth rreth 25 serbë, dhe se supozohej të kishte serbë nga Serbia, por edhe nga Republika Sërpska e Bosnje-Hercegovinës, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, madje edhe një serb nga Franca. Radio Evropa e Lirë atëherë nuk mundi ta konfirmonte këtë informacion në mënyrë të pavarur.

    Dragani tha se “kishte nënshkruar një kontratë gjashtëmujore me një kompani private ushtarake në tendën e Dimës dhe Olegut”, megjithëse për Radion Evropa e Lirë nuk ofroi kopje të kontratës apo fotografi.

    “Në kontratë mund të shihej se nuk kishte asnjë lidhje me Ministrinë e Mbrojtjes së Rusisë, por se ishte kompania private ushtarake 000 Redut”, deklaroi ai për Radion Evropa e Lirë.

    Departamentet hulumtuese të Radios Evropa e Lirë, Systema dhe Schemes, më parë konfirmuan se Rusia në atë kohë përdorte një kompani të quajtur PMC Redut për të rekrutuar dhe dërguar luftëtarë në Ukrainë.

    Drejt luftës pas një trajnimi të shkurtër

    Siç zbuloi Radio Evropa e Lirë, në tetor 2023 njësia Volk ishte një nga 20 formacionet që luftonin në Ukrainë nën emërtimin Redut.

    Dragani pohoi se nuk kishte vërejtje për procesin dy-mujor të trajnimit luftarak, që, sipas tij, zhvillohej nga ora 9:00 deri në orën 17:00, gjashtë ditë në javë, dhe se pas dy muajve në Alabino, ai u përfshi në luftën në Ukrainë, në janar 2023.

    Ai luftoi në betejat pranë Lisiçanskut në rajonin e Luhanskut dhe pranë Avdivkas në rajonin e Donjeckut.

    Dragani gjithashtu tha se gjatë përvojës së tij tetë-mujore ka numëruar rreth 70 serbë të tjerë dhe shtoi se shumë prej tyre janë dërguar në beteja me shumë pak trajnim dhe krejtësisht të papërgatitur për luftë.

    Pas gjashtë muajve në Ukrainë, në qershor 2023, siç tha ai, ishte i zhgënjyer nga ajo që kishte parë në ushtrinë ruse.

    “Nga këndvështrimi im, ‘biznesi dhe korrupsioni lulëzojnë’ dhe ‘rusët, siç i imagjinojmë dhe i konsiderojmë ne serbët, ekzistojnë në një përqindje shumë të vogël’”, tha ai.

    Para se të kthehej në Serbi, Dragani mori një certifikatë të rreme që pretendonte se kishte punuar në ndërtimtari. Atij i është dhënë një dokument që thoshte se kishte punuar për një kompani ndërtimi në Moskë për t’u mbrojtur në rast se autoritetet kufitare serbe dyshonin.

    Batalioni Sudoplatov dhe njësia Sova

    Luftëtarët nga Serbia u janë bashkuar forcave ruse në Ukrainë edhe përmes batalionit me emrin Sudoplatov.

    Radio Evropa e Lirë (REL) zbuloi detaje për dy luftëtarë me emrat e koduar “Sava” dhe “Dunav” të cilët pretendojnë se kanë qenë pjesë e këtij grupi dhe se u janë bashkuar forcave ruse në Ukrainë.

    Batalioni Sudoplatov është themeluar në shtator të vitit 2022 si një njësi vullnetare pro-ruse që operon në jug të Ukrainës, në territorin e Zaporizhias, i cili aktualisht është nën pushtimin rus.

    Emri i batalionit vjen nga Pavel Sudoplatov, një ish-anëtar i shërbimeve të inteligjencës së Bashkimit Sovjetik (BRSS) gjatë sundimit të Stalinit, i cili mori pjesë në likuidimin e nacionalistëve ukrainas në fund të viteve 1930.

    Ndër rastet në Bosnje dhe Hercegovinë për të cilat raportuan mediat ishte për njësinë Sova – njësi kjo që luftonte në anën ruse kundër forcave ukrainase në lindje të vendit.

    Njësia pretendonte se ishte themeluar nga Aleksandar Velimiroviq nga Banja Luka, i cili më parë quhej Ljubisha Bozhiq. Ai në fund të vitit 2023 shkroi se njësia tashmë kishte njëqind ushtarë të trajnuar./REL