Angazhimi i 10 emisarëve specialë për njohje, reforma rrënjësore në Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe zbatimi i krejt obligimeve të Kosovës në procesin e dialogut me Serbinë në Bruksel, janë disa nga premtimet zgjedhore të Koalicionit AAK-Nisma, në aspektin e politikës së jashtme.
Haki Abazi, Fatmir Matoshi dhe Labinot Gjini, kandidatë për deputetë nga Koalicioni AAK, Nisma, Konservatorët, Forumin Intelektual E-30 dhe Lista Ideal, premtojnë që nëse do të vijnë në pushtet pas zgjedhjeve të 9 shkurtit 2025, do ta reformojnë politikën e jashtme.
Për ta, politika e jashtme dhe diplomacia në katër vitet e fundit në krye me ministren e Jashtme, Donika Gërvalla- Schwarz, ka dështuar në çdo segment, duke nisur nga mungesa e njohjeve dhe e anëtarësimeve e deri te dobësimi i marrëdhënieve me aleatët e ngushtë.
Me kryefjalë anëtarësimin në NATO, këta tre kandidatë shpërfaqen edhe disa ide për zhvillimin e kësaj fushe.
Në “Debat Përnime”, më 27.01.2025, ndër të tjera, ata shprehen qëndrimin për dërgimin e draft-statutit të Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe në Gjykatën Kushtetuese. Krahas kësaj, treguan se në planin e tyre është edhe angazhimi 10 diplomatëve specialë për të fituar njohje të reja të shtetit. Njëherësh, këta tre kandidatë për deputetë shpalosën programin për reforma në Ministrinë e Punëve të Jashtme si dhe bënë të ditur kërkesën për 20 ulëse për mërgatën në Kuvendin e Kosovës.
10 emisarë specialë për politikën e jashtme
Koalicioni AAK-Nisma e cilëson anëtarësimin në Aleancën Veri- Atlantike si mision themelor edhe në aspektin e politikës së jashtme. Përveç saj, ky koalicion si hap kryesor e sheh edhe anëtarësimin në Bashkimin Europian.
Premtim tjetër i tyre është një reformë e thellë në Ministrinë e Jashtme duke përmbledhur brenda vetës katër shtylla kryesore: njohjet e reja, sigurinë e mbrojtjen, marrëdhëniet tregtare dhe zhvillimin ekonomik dhe diplomacinë kulturore.
Kandidati për deputet, Haki Abazi, shprehet i brengosur për gjendjen në të cilën gjendet Kosova në marrëdhëniet ndërkombëtare. Ai pretendon që MPJD, për katër vite ka punuar me një urdhëresë administrative dhe nuk ka sjell asnjë një ligj të vetëm në Parlamentin e Kosovës.
Abazi, gjatë minutazhës së tij, shfrytëzoi kohën për të bërë fushatën kundër qeverisjes së Vetëvendosjes, pjesë e së cilës ishte për disa vjet edhe ai vet, qoftë në Qeveri, qoftë në Kuvend. Ndërsa në pjesën tjetër, ai tregoi edhe disa nga pikat kryesore që i ka përgatitur AAK-Nisma për të zhvilluar politikën e jashtme.
“Në muajin e parë është premtuar që do të sillet Ligji për shërbimin diplomatik, ku do të rregullohen të gjitha procedurat dhe funksionimi i Ministrisë së Punëve të Jashtme, përfshirë edhe fuzionimin e Ministrisë së Diasporës”- tha ai.
Abazi pretendon se vendimet që janë marr nën qeverisjen e ministres Donika Gërvalla- Schëarz për diplomatët janë bërë me çelës politik. Sipas tij, edhe ata diplomatë që kanë kaluar përmes Komisionit për Punë të Jashtme, të cilin vetë e ka udhëhequr për dy vite, kanë qenë njerëz politik.
“Kanë qenë njerëz politik duke i eliminuar të gjithë profesionistët dhe si rezultat asnjë njohje, asnjë progres në anëtarësim në mekanizma ndërkombëtarë, institucione ndërkombëtare siç është UNESCO, INTERPOL”- tha ai.
Abazi tha se si koalicion zotohen që asnjëherë gjatë mandatit, nëse e fitojnë, nuk do të ketë “hidhërime fëmijërore” ku njerëzit kryesorë që bartin përgjegjësi për ta dizajnuar politikën e jashtme dhe për ta implementuar atë, të mos jenë në “divergjencat që kemi parë në këtë katër vjeçar”.
Ai tha se kanë pasur raste të shkruara me dokumentacion në Komisionin e Punëve të Jashtme, që është i obliguar sipas ligjeve dhe Kushtetutës të bëjë intervistimin e kandidatëve të cilët nuk e kanë kaluar këtë procedurë, dhe sipas tij, është tejkaluar vendimi i Komisionit për shkak të lidhjeve politike.
“Unë po flasë për procedurën. Nëse nuk keni treguar lojalitet të plotë ndaj mekanizmave që kanë marrë vendim prej presidentes deri të kryeministri, ka qenë e pamundur që kandidati-kandidatja të vendoset në pozitën e ambasadorit”- tha ai.
Abazi tha se për Koalicionin AAK-Nisma, vlerësimi i përformancës është çështja kryesore, pasi që sipas tij, nuk është problemi tek ambasadorët, por tek mungesa e fokusit dhe prioriteteve të Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe të mekanizmave tjerë që e kanë për detyrë të angazhohen.
“Është bërë diplomaci egocentrike e njerëzve pa analizë dhe pa fokus. Rjedhimisht askush në shërbimin e jashtëm nuk duhet të frikësohet prej diskriminimit …, por duhet të jenë të gatshëm që jo njëherë në vit ata të takohen sa për sy e faqe nëpër hotele të Prishtinës, po të jenë aktivisht në dizajnimin e politikave të jashtme dhe implementimin e tyre në vendet ku ata veprojnë”- tha ai.
Në planet e tyre, Abazi tha se kanë që të vendosen 10 emisarë specialë për njohje, për vendet e BE-së dhe në kontinetet që ka vende që ende nuk e kanë njohur Kosovën si shtet.
“Ne planifikojmë t’i kemi 10 emisarë specialë për njohje, një për vendet e BE-së dhe [të tjerët] në kontinentet [tjera], pasi kemi vende që ende nuk e kanë njohur [Kosovën], e që duhet të kemi një angazhim special”- thotë Abazi.
Plani i dytë, sipas tij, është që të krijohet Agjencioni për Zhvillim Ndërkombëtar ku mund të merren iniciativa me vendet që mund të mos e njohin e Kosovën, “por ne mund të ju ndihmojmë në aspekte të ndryshe ku Kosova i sheh si prioritet”.
Në lidhje me ambasadorin në Kroaci, Martin Berishaj, Haki Abazi tha se AAK-ja nuk e ndjek askënd politikisht për veprimet jolegale që ka bërë, por inkurajon prokurorin ta përfundoj këtë tregim “se çfarë ka ndodhur me atë transfer financiar, a ka qenë apo nuk ka qenë ky emër i përfshirë në tregti e energjisë me Serbinë.”
Abazi tha se në momentin kur e shohin që aty ka informacion, fakte edhe të dhëna të vërteta, Berishaj do të suspendohet menjëherë.
Ndërkaq, kandidati Fatmir Matoshi tha se Kosova në politikën e jashtme është në një situatë ku Presidentja e vendit Vjosa Osmani, nuk dëshiron ta takojë ambasadorin e akredituar gjatë vizitës në Kroaci.
“Partia në pushtet edhe presidentja e kanë ndërtuar vetë këtë lloj diplomacie dhe në mungesë të politikës së jashtme vendosin agjentë tregtarë të energjisë elektrike nëpër pozita të ambasadorëve”- tha Matoshi.
Drejt zgjedhjeve të reja vendi po shkon pa marrë ulëse në Këshillin e Europës – organizatë për të drejtat e njeriut kjo, që ishte ndër temat më të debatuara në rrafshin e anëtarësimeve, por që mbeti në një farë heshtje të pashpjegueshme. Përafërt, Kosova nuk arriti të sigurojë njohje të reja, as nga pesëshja e BE-së: Greqia, Rumania, Spanja, Sllovakia dhe Qipro. Katër të parat janë edhe anëtare të NATO-s.
Përmirësimi i marrëdhënieve me aleatët
Haki Abazi vlerëson se ka pasur një vakum të plotë në marrëdhëniet e Kosovës me SHBA-në.
“Para disa ditësh u ktheva nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Gjendja jonë atje është ne alarm për shkak të vakumit të plotë, keqpërdorimit të marrëdhënieve që kemi pasë e kemi me SHBA-në dhe mungesën e plotë të sinqeritetit me të cilën kryeministri e ka udhëhequr politikën e jashtme bashkë me zonjën Gërvalla”- tha ai.
Abazi pretendon se ministrja Gërvalla në momentin e tranzicionit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, pra pas kalimit të pushtetit nga demokrati, Joe Biden, në duart e republikanit Donald Trump, gjatë ditës së inaugurimit më 20.01.2025, ka shpenzuar mijëra euro e nuk ka realizuar asnjë takim të vetëm. Sipas tij, Gërvalla është kthyer në Kosovë pa dhënë llogari se çfarë ka ndodhur në SHBA.
“Kemi huqje totale të katër viteve të bashkëpunimit me administratën Biden, që ka qenë administratë e Partisë Demokratike dhe mund ta merrni me mend se si mund të duket skenari nëse e udhëheq po kjo strukturë Kosovën, se çfarë do të jetë raporti me administratën Trump”- tha ai.
Kosova është duke negociuar me Shtetet e Bashkuara të Amerikës për të blerë helikopterë ushtarakë.
Ndërsa, Forca e Sigurisë së Kosovës (FSK) ka marrë dritën e gjelbër nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në blerjen e helikopterëve, radarëve dhe mbrojtjes ajrore – kishte deklaruar Ministria e Mbrojtjes me 15.01.2025.
Siç thekson Minstria, kjo është konfirmuar nga vizita zyrtare në SHBA e ministrit të Mbrojtjes, Ejup Maqedoncit.
“Mbështetja e SHBA-së përbën një shtyllë të rëndësishme për paqen, stabilitetin dhe zhvillimin e Kosovës, si një vend me vizion euroatlantik. Mirënjohje të thellë për aleatin tonë të përhershëm, SHBA-në, për ndihmën dhe besimin e vazhdueshëm.” – citohet ministri Maqedonci, në postimin e publikuar më 15.01.2025 nga Ministria e Mbrojtjes.
Në lidhje me këtë çështje, Abazi pretendon se kjo është një kërkesë e zotim i ministrit të Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, që është vendos në tavolinë në vizitën e fundit të tij, mirëpo “nuk ka asnjë hap konkret për këtë çështje”.
“Mirëkuptimi i SHBA-ve ekziston, por sanksionet janë të heshtura. Për një vit nuk kemi lëvizje sa i përket furnizimit që ato të jenë në Kosovë”- tha ai.
Njëjtë tha për sanksionet e Bashkimit Europian, që sipas tij, nuk ka asnjë ecje drejt heqjes së tyre.
Kandidati Labinot Gjini tha se qasja partiake ka ndikuar në të gjitha sferat e politikës së jashtme.
“Simbolika më fortë ishte kur zoti Kurti mori pjesë në tribunat e Partisë Demokrate të Bidenit. Kjo qasje është e tërësishme në çdo raport përtej Prishtinës, duke ia filluar me Tiranën siç e mbani në mend, kishte vajtur për të bërë fushatë edhe si kryeministër në Tiranë, edhe si kryeministër në Shkup”- tha ai.
Gjini pretendon se kryeministri Kurti para se të jetë kryeministri i një shteti, ai është vetëm një kryetar i një partie që pesë vjetët e fundit mendon që ta shtrijë Vetëvendosjen nëpër botë dhe ne mërgatë.
Dërgimi i draft-statutit të Asociacionit në Kushtetuese
Dialogu Kosovë- Serbi është një nga pikat më të nxehta të politikës në Kosovë.
Abazi tha se të gjitha obligimet që ka Kosova në këtë proces, do të jenë në agjendën e zbatimit, pa e prekur Kushtetutën e Kosovës dhe pa e prekur integritetin territorial.
“Krejt obligimet që Kosova i ka marrë duhet t’i zbatoj, sepse janë dakordime tripalëshe. Kur them tripalëshe është Kosova, Bashkimi Europian dhe SHBA-të. Këto janë zotime që Kurti i ka bërë në Bruksel dhe në Ohër para BE-së dhe SHBA-së”- tha ai.
Abazi tha se statuti i Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe duhet të dërgohet me shpejtësi në Gjykatën Kushtetuese për shqyrtim, siç thotë ai “për të ja hequr lakun edhe kurthin Kosovës dhe për të ia hapur rrugët e negociatave me katër vendet e NATO-s që nuk e kanë njohur Kosovën”.
Se a e lejon AAK-ja që të diskutohet Trepça në tavolinë me Serbinë, Abazi tha jo.
“Dialogu ka prodhuar çfarë ka prodhuar- janë obligimet e Kosovës. Janë obligimet e Serbisë të mbikëqyrura nga BE dhe SHBA. Do insistojmë që dialogu të kthehet në mekanizëm bilateral ndërmjet Kosovës dhe Serbisë”- tha ai.
Ndërkaq për Marrëveshjen që është nënshkruar nga ish-kryeministri Avdullah Hoti me Donald Trumpin gjatë mandatit të kaluar, Abazi tha se qëndrimi i tyre është që çdo gjë që ngritet nga administrata e Presidentit Trump të ulen me seriozitetin me të madh të mundshëm t’i japin fokusin e duhur.
Kurse, Fatmir Matoshi konsideron që Qeveria në krye me Vetëvendosjen është tallur me Dialogun.
“Tallja me dialogun edhe përdorja e dialogut për poenë politik e popullizëm, normalisht që e ka sjellë Kosovën në këtë situatë”- tha ai.
Sipas tij, LVV-ja për këto katër vite dialogun e ka përdorur që të realizojë fotografi në tavolinat e Brukselit, ku nuk zgjaten duart mes kryeministrit Kurti dhe presidentit serb Aleksandër Vuçiq.
Në mars të vitit 2025, bëhen dy vite qëkur në Ohër të Maqedonisë së Veriut, kryeministri kosovar dhe presidenti serb, ranë në ujdi që të zbatojnë Aneksin e Marrëveshjes Bazike që ishte arritur në Bruksel, në ditët e fundit të shkurtit 2023.
Dy liderët u pajtuan që Kosova dhe Serbia të zhvillonin marrëdhënie normale të fqinjësisë së mirë me njëra-tjetrën dhe ndër tjera t’i njihnin dokumentet relevante dhe simbolet kombëtare të njëra-tjetrës, përfshirë pasaportat, diplomat, targat e automjeteve dhe vulat doganore.
Marrëveshja me 11 nene, ndër tjera parasheh edhe një nivel të vetëmenaxhimit për komunitetin serb në Kosovë dhe njohje të ndërsjellë të simboleve shtetërore, ndërsa kërkon nga Prishtina dhe Beogradi që t’i zbatojnë, po ashtu, të gjitha marrëveshjet e mëhershme të arritura gjatë dialogut. Megjiithatë kjo marrëveshje ende ka mbetur e pazbatuar.
Kosova dhe Serbia janë në bisedime të ndërmjetësuara nga Bashkimi Europian për normalizimin e marrëdhënieve nga viti 2011.Ky proces fillimisht kishte nisur për çështje teknike, për të kaluar më pas në nivel politik. Edhe pse janë nënshkruar marrëveshje, shumica prej tyre nuk janë zbatuar, ndërsa dialogu vazhdon të shihet herë si i “vdekur” e herë në “komë”.
Sanksionet e BE-së
Kandidati për deputet, Fatmir Matoshi, ka komentuar masat që Bashkimi Europian ka vendosur ndaj Kosovës, duke thënë se ato janë të padrejta, por se arsyet që kanë çuar në to janë përgjegjësi e drejtpërdrejtë e Qeverisë.
Matoshi theksoi se “duhet kërkuar përgjegjësi te Qeveria e Kosovës, sepse Kosova asnjëherë më parë nuk ka pasur masa të tilla”.
Ai po ashtu theksoi se transformimi i FSK-së në Ushtri ishte një tjetër moment kur Kosova kishte mbështetje, veçanërisht nga SHBA, dhe se “Javelinat ishin pjesë e asaj marrëveshjeje, për të cilën është dakorduar që Ushtria e Kosovës të njihet nga ushtria më e madhe në botë, ajo e SHBA-së”
Në lidhje me këto masa, Matoshi tha se qytetarët e Kosovës po i vuajnë pasojat, ndërsa përgjegjësia për situatën aktuale, sipas tij, është ekskluzivisht e Qeverisë së Kosovës.
“Përgjegjësia për masat që kemi sot është ekskluzivisht e Qeverisë së Kosovës. Paramendojeni se çfarë mund të kishte ndodhur pas ngjarjeve të Banjskës dhe ne ende të përballemi me këto masa” – shtoi ai.
Për të bindur BE-në për heqjen e masave, Matoshi ka propozuar disa hapa. Ai ka rekomanduar që Qeveria e Kosovës pas zgjedhjeve të 9 shkurtit 2025, duhet të ndalojë takimet e padobishme për të bërë fotografi me delegacionet serbe dhe të ulet sinqerisht me partnerët ndërkombëtarë.
“Kosova duhet të ulët dhe të flasë sinqerisht me ata që ka pasur gjithmonë marrëdhënie të drejtpërdrejta dhe të besueshme”, tha Matoshi.
Ai ka theksuar gjithashtu se një vend që mbahet me Njësi Speciale nuk mund të quhet i sigurt.
“Sot, kushdo që thotë se ka siguri në veri të Kosovës, e ka gabim. Aty ka siguri vetëm për shkak të pranisë së Njësisë Speciale. Po të kishte siguri të vërtetë, Policia e rregullt do të patrullonte në atë territor, ashtu siç ndodh në pjesët e tjera të vendit,” përfundoi Matoshi.
Kurse, Haki Abazi ka theksuar se një prej gabimeve më të mëdha të kryeministrit Kurti ishte fakti që, sipas pretendimeve të tij, ai nuk iu ka përgjigjur thirrjes së ambasadorit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, kur janë ndërmarrë veprimet në veri.
“Skandali- që u tha edhe në Uashington, është që kur janë bërë veprimet në veri, kryeministri nuk e ka kapur telefonin kur është thirrur prej ambasadorit të SHBA-së” – tha Abazi.
Ai ka theksuar se Qeveria Kurti ka krijuar një narrativë të rrejshme duke u përpjekur t’i manipulojë qytetarët.
“Llogaritni çka jemi t’u i ba popullit t’u e rrejt, ose që e ka rrejt për katër vite, se të gjithë qenkan gabim, por ne nuk qenkemi gabim. Të gjithë ata që na kanë njohur, të gjithë ata që na kanë çliruar, të gjithë ata që na kanë ndihmuar e na ndihmojnë me ndërtuar shtetin tonë qenkan gabim, dhe në formën e popullizimit më të ulët tentohet të helmohet qytetari dhe populli i Kosovës kundër partnerit strategjik” – theksoi ai.
Më tej, Abazi ka theksuar se situata është e lidhur me interesa më të mëdha që e tejkalojnë çështjen e Kosovës.
Ai theksoi se Serbia ka nënshkruar disa marrëveshje strategjike me fuqitë ndërkombëtare të cilat e bëjnë Serbinë më dominante në Ballkanin Perëndimor.
“Serbia ka nënshkruar marrëveshje strategjike me SHBA-në për energjinë, me Francën për kapacitete ushtarake dhe me Gjermaninë për litiumin. Këto marrëveshje, të cilat janë bërë me partnerët tanë që na kanë ndihmuar dhe vazhdojnë të na ndihmojnë, po e bëjnë Serbinë më të fuqishme në rajon”- theksoi ai.
Sipas Abazit, masat që po vendosen ndaj Kosovës janë pasojë e veprimeve joserioze dhe populliste të Qeverisë Kurti, që po tenton të manipulojë me sentimentin publik për të arritur te votat.
Abazi ka folur edhe për nevojën e kthimit të demokracisë në komunat e Kosovës, veçanërisht në veri.
“Çfarë do të bëj Aleanca është që të kthehet te demokracia. Secila komunë e Kosovës meriton të ketë përfaqësuesin e vetë që zgjidhet në bazë të ligjit zgjedhor dhe numrit të votave që përfaqëson. Edhe komunat e veriut duhet të kthehen te demokracia,” ka thënë ai.
Abazi ka theksuar se periudha e pasigurisë dhe krizës që po kalon Kosova ka pasur pasoja negative, duke përfshirë rënien e turizmit.
“Për shkak të krizës, 25 përqind më pak turistë kemi në vitin 2024 sesa në vitin 2023. Kjo është humbje për hotelet, për prodhuesit bujqësorë, për produktet tona dhe për të ardhurat nga turizmi”- pretendoi ai.
Ai gjithashtu ka theksuar se kjo situatë ka shkaktuar një domino-efekt negativ për projektet e turizmit, duke përmendur si shembull zhvillimin e Brezovicës.
Sipas Abazit, Qeveria Kurti, duke u përpjekur të krijojë një marrëdhënie me Serbinë, ka bërë që serbët në veri të jenë më të rëndësishëm se shumica e shqiptarëve në jug.
Masat ndaj Kosovës ishin vendosur si përgjigje ndaj përshkallëzimit të situatës së sigurisë në veri të Kosovës, kur kryetarët e rinj nisën punën e tyre në komunat në veri, pas zgjedhjeve që u bojkotuan nga serbët lokalë. Ndër masat e BE-së është edhe suspendimi i përkohshëm i punës së trupave të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit.
Kosova, po ashtu, nuk ftohet në ngjarjet e nivelit të lartë dhe vizitat bilaterale janë suspenduar, përveç atyre që fokusohen në adresimin e krizës në veri të Kosovë në kuadër të dialogut të lehtësuar nga BE-ja. Masat tjera janë suspendimi i programimit të fondeve për Kosovën në kuadër të IPA 2024 (Fondet e Para-Anëtarësimit).
Koncepti i 20 ulëseve të diasporës
Kandidati për deputet, Labinot Gjini, i cili ka jetuar 37 vite në Francë e është kthyer të jetojë në Kosovë që tri vite, ka theksuar rëndësinë e përfaqësimit të diasporës në Kuvendin e Kosovës, duke propozuar 20 ulëse në Kuvendin e Kosovës.
Ideja që ai shtroi është që të zëvendësohen me ato të komuniteteve joshumicë. Ai këtë ide fillimisht e ka paraqitur si koncept të tij, e jo pjesë të programit të AAK-së, por pa përjashtuar mundësinë që mund të bëhet pjesë e programit.
Ai sugjeroi që diaspora të ketë përfaqësues të vetë dhe mundësinë e një vote të dyfishtë.
Gjini gjithashtu u shpreh se 20 ulëset për minoritetet nuk kanë më kuptim, pasi ato ishin krijuar pas luftës dhe për integrimin e grupeve të caktuara.
Nga numri prej 20 ulëseve në Kuvendin e Kosovës, dhjetë janë të garantuara për përfaqësuesit e komunitetit serb në Kosovë. Ndërkaq, dhjetë ulëse të tjera janë të garantuara për pakicat joserbe. Prej tyre tri ulëse i takojnë komunitetin boshnjak, dy ulëse për komunitetin turk, për përfaqësuesit e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian nga një ulëse, si dhe një ulëse shtesë për njërën nga këto bashkësi, e cila fiton më së shumti vota. Një ulëse i takon komunitetit goran.
“Duhet të kthehet Ministria e Diasporës, por unë do kisha thënë diçka edhe më ndryshe. Diasporës duhet t’i ndahen njëzet ulëse në Kuvend, dhe ata të kenë udhëheqësit e vetë, një votë të veçantë, mund ta bëjmë me votë të dyfishtë, por të paktën të kenë përfaqësuesit e vetë nga mërgata. Ato ulëse ose mund të merren – gjë që sot nuk ka sens që të kemi 20 ulëse për minoritetet”- tha Gjini.
Gjini tha se një gjë e tillë mund të ndërrohet në bashkëpunim me minoritetet. Ulëset për komunitetet joshumicë në Kosovë janë ta garantuar me Kushtetutën e Kosovës. Andaj, një ndryshim i tillë nënkupton edhe ndryshim të Kushtetutës.
Kur nga ekipi i “Debat Përnime” Gjini u pyet disa herë se si do ta bëjnë një gjë të tillë përderisa kërkohet ndryshimi i Kushtetutës, ai tha se mund ta ndryshojnë sistemin.
“Në atë moment që do të kemi siguri dhe je i anëtarësuar në mekanizma ndërkombëtarë, nuk është e pamundur të ndërrohet sistemi, se nuk ka sens më që t’i kemi 20 ulëse të minoriteteve”- tha ai.
Kurse, kur u pyet përsëri se a është kjo një ide e tij apo është pjesë e programit të AAK-së, Gjini u shpreh se në AAK e kanë lirinë që të shtojnë anekse në programin zgjedhor.
“Në Aleancë ne nuk e kemi një shef qysh është Dejona Mihali e cila na dikton programe, ide e koncepte. Zoti Haradinaj ka bërë me bashkëpunëtorët e tjerë në koalicion ku thotë se ky plan-program është bazë. Do të thotë ju mund të shtoni anekse sa të doni. Në qoftë se e them unë, o do të bëhet program, ose është në program”- u shpreh ai.
Në lidhje me këtë ide të bashkëpartiakut të tij, Haki Abazi e qartësoi duke sqaruar se anëtarësimi i Kosovës në NATO përmes planit të aksionit nuk ka lidhje me heqjen e ulëseve për minoritetet në Kuvend.
“Anëtarësimi në NATO është një proces që ka planin e aksionit të tij, por nuk ka asnjë lidhje me përfaqësimin e komuniteteve në Kosovë,” ka thënë Abazi.
Duke u munduar ta “përmirësojë” Gjinin, ai mohoi pohimet për mundësinë e heqjes së ulëseve për minoritetet, duke theksuar se “jo, absolutisht nuk do të hiqen (ulëset e komuniteteve). Nuk e tha një gjë të tillë.”
Kurse Gjini, e arsyetoi deklaratën e tij duke thënë se Kosova duhet ta përmirësojë vazhdimisht infrastrukturën e saj.
“Nuk thashë se duhet t’i përjashtojmë, por në bashkëpunim me ta të gjejmë forma të reja, për shkak se i kemi tejkaluar format e vjetra”- tha ai.
Mërgata e Kosovës shpesh bën një votë kryesisht emocionale, e cila nuk është e territorializuar, çka do të thotë se individët që jetojnë jashtë vendit nuk janë të lidhur realisht me interesat dhe problemet që ka vendi, beson Gjini.
Sipas tij, ky absolutizëm që ushtrohet mbi mërgatën shqiptare përmes popullizmit dhe kërkesës për një votë emocionale është një fenomen që duhet ndaluar.
Ai shton se Albin Kurti, bashkë me “emisarët e tij”, po tentojnë të ndajnë thellësisht shqiptarët e Kosovës nga ata të Shqipërisë, duke e filluar këtë ndarje që nga ambasadat.
“Zotëri Kurti bashkë me emisarët e tij në mërgatë janë duke e ndarë shqiptarinë, thellësisht mërgatën e Kosovës me atë të Shqipërisë”- tha ai.
Gjini gjithashtu ka theksuar se Kosova është e izoluar në politikën e jashtme sepse i ka izoluar ambasadat e veta.
Përvoja e Aleancës në pushtet
Në Zgjedhjet e fundit të vitit 2021, AAK fitoi 7.07% të votave. Me këtë zuri 8 ulëse në Kuvendin e Kosovës.
Ramush Haradinaj në vitin 2005 ishte për tre muaj Kryeministër i Kosovës. Në atë kohë, ai dha dorëheqje pas 100 ditësh qeverisjeje, pasi u akuzua nga Tribunali i Hagës për “krime lufte”.
Kjo parti e mori pushtetin edhe njëherë në vitin 2017, por kësaj radhe në koalicion me Partinë Demokratike të Kosovës dhe NISMA-n, i njohur si PAN. Qeveria Haradinaj e filloi mandatin më 09.19.2017, pas humbjes së Isa Mustafës dhe zgjati deri më 3 shkurt 2020 pas humbjes në Zgjedhjet parlamentare të vitit 2019.
Qeveria Haradinaj ishte formuar gjatë një seance maratonike në Kuvendin e Kosovës, me 61 vota – minimumi që i duhet një Qeverie për ta marrë besimin e deputetëve.
Votimi i Ekzekutivit kosovar ishte mundësuar falë votave të deputetëve të subjektit politik nga radhët e komunitetit serb, Listës Serbe, e cila u largua më vonë nga Qeveria. Rrjedhimisht, kjo bëri që koalicioni qeverisës që përbëhej nga PDK-AAK-NISMA të mos i ketë votat e duhura për vendimmarrje në Kuvendin e Kosovës.
AAK në Zgjedhjet e 9 shkurtit 2025 garon në koalicion me Nismën, Konservatorët, Forumin Intelektual E30 dhe me Listën Idealin.
“DebatPërnime” është format i cili do të transmetohet për një muaj rresht deri një ditë para Zgjedhjeve parlamentare të 09 shkurtit 2025. Kandidatët për deputetë nga partitë politike garuese përveç që prezantojnë Programin e tyre, përballen me pyetjet e Jeta Xharrës, kryeredaktorit të KALLXO.com, Kreshnik Gashi dhe Visar Prebrezës nga “Krypometër”.
Lëvizja Vetëvendosje (LVV) ka zgjedhur që gjatë fushatës për Zgjedhjet e 9 shkurtit të mos marrë pjesë në disa nga mediat në Kosovë. Kjo parti e ka arsyetuar mospjesëmarrjen në emisionet politike të shfaqura në mediume të caktuara, me pretendimin se gjoja ato media janë në pronësi të oligarkëve.
RTV Dukagjini është në listën e këtyre mediave të “piketuara” nga LVV, e pikërisht në këtë televizion transmetohet emisioni “Debat Përnime” – prodhim i KALLXO.com.
Mirëpo, për dallim nga partia në pushtet, partitë e tjera opozitare kanë pranuar të marrin pjesë në këtë Debat dhe t’u përgjigjen pyetjeve të gazetarëve të Kallxo-it.
Jeta Xharra, drejtuese e “Debat Përnime” tha në nisje të debatit për politikën e jashtme se “Donika Gërvalla si ministre e Punëve të Jashtme, Glauk Konjufca si Kryetar i Kuvendit, Vjosa si Presidente, deri tani edhe komplet Qeveria Kurti 2, me gjithë respektin ndaj tyre, janë udhëheqësia e parë pas shpalljes së Pavarësisë që po e përfundon mandatin e plotë pa asnjë njohje të vetme”.