Ballina

Kategori: Botë

  • Dhjetëra mijëra gjermanë shkojnë për të punuar jashtë vendit

    Ora tetë e mëngjesit. Somaeh Metzger troket në derën e zonjës Pennig-Chaussy dhe hyn brenda. “Mirëmëngjes, si jeni?” – thotë infermierja. “Gudde Moien” – përgjigjet ajo. Marie Josée Pennig-Chaussy është 94 vjeç dhe prej gjashtë vjetësh jeton në shtëpinë e të moshuarve “Op Lamp” në Wasserbillig, Luksemburg. Somaeh Metzger është 50 vjet më e re. Fillon procedura e zakonshme e kujdesit.

    Somaeh Metzger e vesh zonjën Pennig-Chaussy, e ndihmon të ngrihet nga shtrati, e vendos në një karrige me rrota dhe e çon në banjë. Pas dhjetë minutash kthehen në dhomë. Zonja Pennig-Chaussy kujdeset për vendosjen e buzëkuqit, edhe pse kujdestarja e ndihmon duke i mbajtur dorën që i dridhet. Ato diskutojnë për karrierën e mëparshme teatrore të zonjës së moshuar – herë në gjermanisht, herë në gjuhën e Luksemburgut, me plot fraza në frëngjisht.

    Shumë më mirë se në Gjermani

    Pothuajse 20 vjet më parë, Somaeh Metzger vendosi të linte punën e saj në një shtëpi të moshuarish në Gjermani dhe shkoi në Luksemburgun fqinj. Ajo mësoi gjuhën luksemburgase në një kurs të organizuar nga punëdhënësi i saj. Nga shtëpia e saj në Trier të Gjermanisë, ku jeton me familjen e saj, deri në vendin e saj të punës janë vetëm 13 kilometra. “Nuk jam penduar për vendimin tim për asnjë sekondë.” – thotë Metzger.

    Të tillë që shkojnë të punojnë në Luksemburg nga Gjermania ka shumë. Sipas Institutit Kombëtar të Statistikave, mbi 52,000 gjermanë punojnë atje – 30% më shumë se një dekadë më parë. Shumica dërrmuese e tyre jetojnë ende në Gjermani dhe shkojnë në punë në Luksemburg. Vetëm në sektorin e Shëndetësisë dhe Kujdesit social janë të regjistruar 6,300 gjermanë – mes tyre të paktën 4000 kujdestarë si Somaeh Metzger.

    Kjo shihet edhe në vendin e saj të punës: mbi 80% e 147 punonjësve në Shtëpinë e të moshuarve “Op Lamp” janë gjermanë që kujdesen për 81 banorët e Shtëpisë së të moshuarve. “Ne nuk po kërkojmë veçanërisht kujdestarë nga Gjermania.” – thotë drejtoresha Mireille Wirtz-Lenertz. Por, në rajonin kufitar u përhap lajmi se kushtet e punës në Luksemburg janë shumë më të mira se në Gjermani. Nuk ka pothuajse asnjë orë më shumë jashtë orarit të punës, punonjësit respektohen, ndërsa paga është pothuajse dyfish më e lartë se në Gjermani. “Unë fitoj më shumë në Luksemburg duke punuar 60% të orarit, sesa në Gjermani kur punoja me orar të plotë.” – thotë Metzger.

    Shqetësime ka edhe në Luksemburg

    Luksemburgu me 670 mijë banorë së fundmi ka rritur sërish pagat e punonjësve në Kujdesin e të moshuarve dhe të sëmurëve. Me dhjetë vjet shërbim, një kujdestare në një shtëpi për të moshuar fiton rreth 65,000 euro në vit – plus bonuse. Ndërsa, një infermiere mund të marrë rreth 100,000 euro.

    Luksemburgu me sa duket është gati t’i paguajë kujdestarët edhe më mirë, sepse popullsia po plaket edhe atje. Sipas vlerësimit të Shoqatës së kujdestarëve “Copas”, në pesë vjetët e ardhshme do të jetë e nevojshme të plotësohen 4000 vende pune shtesë në sektorin e Përkujdesit: kujdestarë, infermierë, fizioterapistë e deri tek asistentët e kuzhinës. Por në Luksemburg, vetëm pak më shumë se 100 kujdestarë përfundojnë trajnimin e tyre çdo vit. Tashmë rreth 50% e infermierëve vijnë nga vendet fqinje. Wirtz-Lenertz ka frikë se do të bëhet më e vështirë për të gjetur kujdestarë nga Gjermania në vitet e ardhshme.”Pagat po rriten edhe atje.” – thotë ajo. Por, ajo është e sigurt për kushte më të mira pune, taksa më të ulëta dhe sigurisht pensione më të mira në Luksemburg.

    Gjendja në Gjermani

    Në të njëjtën kohë është një fatkeqësi për Shtëpitë e të moshuarve dhe Spitalet në anën gjermane të kufirit. Vetëm nga Spitali “Barmherzige Brüder” në Trier, 25 deri në 30 infermierë nisen për në Luksemburg çdo vit – thotë Jörg Mogendorf, drejtor i Departamentit të Infermierisë së Spitalit. “Tendenca po rritet.” – shpjegon ai. Edhe Dhoma e Punëtorëve të Kujdesit të shtetit të Rheinland-Pfalz dëshmon se situata “nuk është përmirësuar aspak. Përkundrazi: është përkeqësuar.” Presidenti Markus Mai mendon se mund të bëhet pak kundër pagave të shkëlqyera në vendet fqinje: “E vetmja gjë që mund të bëhet është rritja e përgjithshme e numrit të punonjësve në rajonet e prekura. Por, Dhoma jonë ka pak ndikim ose mundësi për të ndryshuar gjendjen”.

    Nuk kthehem!

    Somaeh Metzger nuk do të kthehet në Gjermani: “Në Gjermani kam qenë përgjegjëse për nëntë ose dhjetë të moshuar në një turn, kam punuar shpesh 15 ditë pa pushim. Në Luksemburg kam pesë persona për të cilët kujdesem.” Ajo nuk beson se gjërat do të ndryshojnë. Në Luksemburg punëdhënësi respekton dëshirat e saj kur organizon orarin. Somaeh Metzger është jashtëzakonisht e kënaqur: “Unë mund të balancoj punën dhe jetën time private pa vështirësi.” Në Gjermani ka gjithnjë e më shumë që mendojnë si Metzger dhe largohen, jo vetëm në sektorin e Kujdesit./ DW

  • Tibeti në luftë me kohën për shpëtimin e të mbijetuarve të tërmetit

    Më shumë se 400 persona të kurthuar në rrënoja të tërmetit që goditi Tibetin janë shpëtuar, kanë bërë të ditur zyrtarët kinezë të mërkurën më 08.01.2025, por që ende nuk e dinë numrin e të mbijetuarve të tjerë të mundshëm dhe të viktimave të dridhjes së fuqishme që goditi rajonet kodrinore të Himalajeve – duke zhvendosur edhe tokën – ka raportuar Agjencia e lajmeve Reuters.

    Epiqendra e tërmetit të së martës prej 6.8 shkallës – një prej dridhjeve më të fuqishme në rajon në vitet e fundit – ishte në Tingrit të Tibetit të Kinës, nja tetëdhjetë kilometra në veri të Malit Everest – maja më e lartë në botë. Tërmeti dridhi edhe ndërtesat dhe shtëpitë në Nepalin Butanin dhe Indinë fqinje.

    Tërmeti ishte aq i fuqishëm saqë pjesë të terrenit të epiqendrës së tij dhe përreth rrëshqitën 1.6 metra në një distancë prej 80 kilometrash – kanë treguar të dhënat e Agjencisë Gjeologjike të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

    24 orë pas shkundjes së fuqishme të ngujuarit në rrënoja është dashur ta kalonin natën në temperatura të acarta – duke shtuar presionin ndaj ekipeve të kërkim-shpëtimit, të cilat po kërkonin të mbijetuarit në një rajon sa zona e Kamboxhias.

    Temperaturat në rajonin me lartësi të madhe mbidetare kanë rënë gjatë natës deri në minus 18 shkallë Celsius. Edhe njerëzit të cilët kanë ngelur pa kulm mbi kokë dhe që nuk kanë ku të strehohen rrezikohen prej hipertermisë dhe mund të jetojnë vetëm pesë deri në dhjetë orë, nëse edhe nuk janë lënduar – kanë thënë ekspertët.

    Së paku 126 persona raportohet se kanë vdekur dhe 188 të tjerë janë lënduar në anën e Tibetit – ka raportuar transmetuesi publik CCTV. Në Nepal dhe gjetiu nuk është raportuar për viktima të tërmetit.

    Autoritetet kineze nuk kanë treguar ende se sa persona konsiderohen të zhdukur. Në Nepal, një zyrtar i ka thënë Reutersit se tërmeti ka shkatërruar ndërtesën e një shkolle në një fshat afër Malit Everest, ku shtrihet kufiri ndërmjet Nepalit e Tibetit. Askush nuk ndodhej brenda objektit në kohën e tërmetit.

    Alipnisti gjerman, Jost Kobusch ka thënë se ishte pak mbi bazën e kampit të Everestit në anën e Nepalit kur goditi tërmeti. Ai ka treguar sesi i ishte dridhur tenda e najlonit dhe kishte parë shumë ortekë dëbore duke u rrokullisur teposhtë. Ai nuk është lënduar.

    Por dëmet më të mëdha i shkaktoi në Tibet, ku sipas një prej përllogaritjeve të para në rajonin Shigatse janë shkatërruar mbi 3.600 shtëpi, ku jetonin më shumë se tetëqind mijë persona – kanë raportuar mediat shtetërore të martën. Më shumë se 1.800 pjesëtarë Emergjencash dhe 1.600 ushtarë janë angazhuar në aksione për nxjerrjen e të mbijetuarve nga rrënojat.

    Tërmeti i së martës ishte më i madhi në Kinë prej atij prej 6.2 shkallësh të vitit 2023, që mori jetën e së paku 149 personave në një rajon të thellë veriperëndimor.

    Në vitin 2008 tërmeti prej 8.0 shkallë të Rihterit goditi Sichuanin, duke marrë jetën e më shumë se shtatëdhjetë mijë personave. Apo, tërmeti më vdekjeprurës që e ka goditur Kinën prej vitit 1976 është kur tërmeti i Tangshanit la 242 mijë persona të vdekur.

    Përgatiti: Rexhep Maloku – Kallxo.com

  • Rritja e inflacionit në Gjermani

    Vala e madhe e rritjes së çmimeve në Gjermani është thyer, por norma e inflacionit është rritur kohët e fundit. Cilat janë shkaqet?

    Inflacioni në Gjermani mbetet më i lartë sesa është pritur. Me një normë prej 2.6%, dhjetori solli rritjen e tretë radhazi dhe normën e dytë më të lartë të inflacionit në vitin 2024 – njoftoi Zyra Federale e Statistikave në Gjermani. Ekonomistët aktualisht nuk presin një ulje të ndjeshme të çmimeve të konsumit, por besojnë se nuk ka gjasa një valë e re e madhe e rritjes së çmimeve.

    “Në janar inflacioni mund të mbetet në një nivel të ngjashëm, për shkak të çmimeve më të larta të karburanteve dhe shërbimeve të sigurimit.” – parashikon ekonomisti i Commerzbank Jörg Krämer. Ai shton: “Problemi i inflacionit nuk është zgjidhur ende.”

    Michael Heise, ekonomist në HQ Trust, nuk sheh ndonjë lehtësim për konsumatorët as në janar. Rritja e taksës së dioksidit të karbonit, rritja e çmimit të biletës së transportit publik, kostot në rritje të sigurimeve shëndetësore dhe shërbimeve ekonomike mund të rezultojnë me një rritje të çmimeve prej rreth 2.5% – thotë ai.

    Inflacioni vjetor 2.2%

    Pavarësisht rritjes së infoacionit në dhjetor, inflacioni në Gjermani ka rënë dukshëm në krahasim me vitet e kaluara. Sipas të dhënave statistikore, për vitin 2024 mesatarisht çmimet e mallrave dhe shërbimeve janë rritur me 2.2% – krahasuar me një vit më parë. Sa për krahasim, norma e inflacionit në vitin 2023 ishte 5.9%, ndërsa në vitin 2022 ishte 6.9%. Si rezultat i sulmit rus në Ukrainë në shkurt 2022 çmimet e produkteve të energjisë u rritën ndjeshëm. Edhe në vitin 2021 inflacioni ishte dukshëm më i lartë, me një normë mesatare prej 3.1%.

    Inflacioni mbi 2%

    Ekonomistët presin që inflacioni të mbetet mbi nivelin e 2% gjatë vitit 2025. Disa ekspertë shohin më pak hapësirë ​​për Bankën Qendrore Evropiane (BQE) për të ulur normat e interesit. Megjithatë, asnjë ekspert nuk pret një valë të re rritjesh të çmimeve, si ato në 2022 dhe 2023, kur norma e inflacionit në ekonominë më të madhe të Evropës arriti në pothuajse 9%. Në vend të kësaj, norma vjetore e inflacionit për vitin 2025 pritet të jetë në nivelin e vitit 2024, e disa ekspertë thonë se ajo mund të jetë rreth 2.1%.

    Normat më të larta të inflacionit ulin fuqinë blerëse të konsumatorëve. Inflacioni anulon edhe efektin e rritjes së të ardhurave. Në dhjetor më së shumti janë rritur shërbimet me rreth 4.1%. Ushqimet janë rritur mesatarisht me rreth 2%. Ndërsa, çmimet e karburanteve kanë rënë me 1.7%. Pavarësisht krizës, shumë ekonomistë mendojnë se gjendja do të stabilizohet në masë në vitin 2025./DW

  • Los Anxhelos në gjendje të jashtëzakonshme – 30 mijë të zhvendosur nga zjarret

    Los Anxhelos ka shpallur “gjendje të jashtëzakonshme” derisa flakët e egra të zjarreve kanë përfshirë mijëra hektarë toke brenda pak orësh – ka raportuar transmetuesi britanik BBC.

    Shefja e Brigadës lokale të zjarrfikësve, Kristin Crowley ka urdhëruar më shumë se tridhjetë mijë persona që të zhvendosen, derisa dy vatra të reja zjarri kanë shpërthyer në veriperëndim të qytetit.

    Një reporter i BBC-së në terren ka thënë se banorët kanë deklaruar se asnjëherë më parë nuk kishte pasur flakë të ngjashme të rrufeshme në rajonin e Los Anxhelosit.

    Pamjet dramatike kanë treguar shtëpi të mbërthyera në flakë në rajonin Palisades të Paqësorit. Banorët kanë thënë se kanë lënë shtëpitë dhe kanë braktisur makinat për t’iu shpëtuar flakëve. Edhe pamjet në mediat lokale në Los Anxhelos kanë treguar njerëzit duke ikur prej makinave derisa po afroheshin flakët. Janë parë makina që ende i kishin çelësat brenda, por që shoferët e familjarët e tyre ishin larguar rrëmbimthi nga rreziku i zjarreve.

    Gene Kang nga mediumi KTLA ka thënë se banorët po mundoheshin që me makinat e tyre të mbërrinin në autostradën më të afërt në bregun e Paqësorit, që është edhe rruga kryesore për hyrje-dalje në rajon.

    “Në rregull, ne duhet të tregohemi të kujdesshëm.” – ka thënë reporterja, duke theksuar sesa shpejt flakët po shkonin drejt tyre. “Duhet të largohemi”.

    Zjarri, i cili ka shpërthyer në orën 10:30 sipas kohës lokale të martën, është përhapur shumë shpejt si pasojë e kushteve jashtëzakonisht të thata mjedisore dhe erërave të fuqishme. Parashikimet e motit tregojnë se erërat do të vazhdojnë të jenë të fuqishme – duke iu fryrë flakëve të zjarreve drejt qytetit.

    Përgatiti: Rexhep Maloku – Kallxo.com

  • Presidenti jugkorean përballet me përpjekjen e dytë për arrestim në Rezidencën e fortifikuar

    Presidenti i Koresë Jugore, Yoon Suk Yeol përballet me një përpjekje të re dhe potencialisht më të vendosur për arrestimin e tij për kryengritje pasi një top hetues është zotuar se do të bëjë çmos që ta thyejë bllokadën e sigurisë dhe ta arrestojë liderin e shkarkuar – ka raportuar Agjencia e lajmeve Reuters.

    Presidenti në detyrë, Choi San-mok u ka bërë thirrje autoriteteve të mërkurën, më 08.01.2025, që të bëjnë “më të mirën e tyre për të parandaluar çfarëdo lëndimesh ndaj qytetarëve ose të konfliktit fizik ndërmjet agjencive qeveritare”, derisa do të zbatojnë urdhrin për arrestimin e Yoonit.

    Protestuesit që mbështesin dhe kundërshtojnë Yoonin e sfiduar kanë qëndruar në temperatura të acarta në tubime në rrugë përreth Rezidencës presidenciale të mërkurën, pasi një Gjykatë ka lëshuar edhe një herë fletarrestimin të martën kundër tij.

    Shërbimi Presidencial i Sigurisë (PSS) ka fortifikuar Rezidencën gjatë javës me tela gjemborë dhe me autobusë të përdorur si barrikada për të bllokuar qasjen në Rezidencë – një vilë e cila ndodhet në një kodër në distriktin e njohur si “Beverly Hillsi” i Koresë Jugore.

    Yooni po hetohet për kryengritje për shkak të përpjekjes së tij të dështuar për të shpallur gjendje të jashtëzakonshme dhe për të nxjerrë Ushtrinë në rrugë më 3 dhjetor – një Vendim që kishte tronditur Korenë Jugore dhe që shkaktoi lëshimin e fletarrestimit të parë për arrestimin e Presidentit.

    Ai po përballet edhe me gjykim për shkarkim në Gjykatën Kushtetuese.

    Njëri prej avokatëve të Yoonit ka thënë se Presidenti nuk do të pranojë ekzekutimin e fletarrestimit, për shkak se është lëshuar nga një Gjykatë që nuk e ka këtë juridiksion dhe se ekipi hetues i formuar për hetimin e liderit në detyrë nuk kishte mandat për këtë punë.

    Përgatiti: Rexhep Maloku – Kallxo.com