Ballina

Kategori: Botë

  • Trump zotohet të anulojë Vendimin mbi Ndalimin e shpimeve të naftës dhe të gazit në det

    Presidenti i zgjedhur amerikan, Donald Trump thotë se pasi të marrë detyrën, më 20.01.2025, do të anulojë Vendimin për Ndalimin masiv të shpimeve për naftë dhe gaz në det.

    Presidenti Joe Biden e njoftoi Vendimin e tij, i cili përfshin Ndalimin e shpimit në shumicën e ujërave bregdetare amerikane më 6 janar. Korrespodentja e Zërit të Amerikës, Veronica Balderas Iglesias sjell qëndrimet politike dhe mendimet e ekspertëve mbi këtë çështje.

    Përfitimet nga shpimet për naftë dhe gaz në det nuk kanë aq vlerë sa të vihet në rrezik mjedisi, shëndeti dhe ekonomia – thotë presidenti Joe Biden, veçanërisht në një kohë që vendi po përparon drejt energjisë së pastër.

    Më 6 janar, presidenti Biden njoftoi një ndalim të ri në shkallë të gjerë të shpimeve për gaz dhe naftë në ujërat federale në një sipërfaqe prej rreth 253 milion hektarësh. Ky Vendim prek shumicën e ujërave bregdetare amerikane.

    “Do ta anulojë menjëherë. Do të veprohet menjëherë.” – u shpreh presidenti i zgjedhur, Donald Trump.

    President i zgjedhur i Shteteve të Bashkuara u zotua menjëherë se do ta anulojë Vendimin e pararendësit dhe do të rrisë shpimet për naftë dhe gaz në det, pasi të marrë detyrën më 20 janar.

    “Por, ne do t’i vazhdojmë shpimet. Do të bëjmë shpime në shumë zona të tjera dhe kostot energjitike do të vijnë duke rënë.” – u shpreh zoti Trump.

    Por ekspertët ligjorë thonë se anulimi i Vendimit mund të mos jetë shumë i lehtë, sepse ka të ngjarë që të duhet të vihet në lëvizje Kongresi.

    Ndërkohë, ambientalistët thonë se kjo masë e fundit (e Administratës së presidentit Biden) do të ndihmojë në luftimin e ndryshimeve klimatike.

    “Shkenca e ka bërë të qartë se çdo shtim i lëndëve fosile bie ndesh me luftën kudër ngrohjes së globit, një kufizim prej deri në 1.5 gradë Celcius, prag që u vendos në Traktatin e Klimës në Paris, në mënyrë që të parandalohet përshkallëzimi i zjarreve në pyje, uraganëve dhe fatkeqësive të tjera klimatike.” – shprehet Allie Rosenbluth nga grupi Oil Change International.

    Zoti Trump ka shprehur më parë skepticizëm rreth ndryshimeve klimatike të shkaktuara nga njeriu. Përkrahësit e industrisë së naftës për shpimet në det e vlerësojnë qëndrimin e Presidentit të zgjedhur.

    “Ka një kërkesë prej 100 milionë fuçish në ditë për ekonominë globale dhe nëse nuk do ta prodhojmë atë energji këtu në SHBA, ajo do të prodhohet diku tjetër dhe ne besojmë se kemi standarde të larta kur bëhet fjalë për mbrotjen e mjedisit.” – shprehet Erik Milito, presidenti i organizatës “National Ocean Industries Association”.

    Profesori i biologjisë detare në Universitetin Duke, Andy Read e pranon se bota ka nevojë për naftë, tani për tani.

    “Nuk mund të kalojmë menjëherë në energji të pastër. Do të marrë pak kohë. Edhe pse tani duket sikur ka një prirje për të bërë hapa pas, mendoj se në perspektivën afatgjatë po shkohet drejt burimeve të energjisë së pastër.” – thotë zoti Read.

    Profesori Read vë në dukje se kalimi drejt energjisë së pastër do të ndodhë me apo pa udhëheqjen e Shteteve të Bashkuara./VOA

  • Shënojnë rënie rastet me virusin HMPV në Kinë, thonë zyrtarët

    Shkalla e infektimeve me virusin e ngjashëm me gripin, metapneumovirus (HMPV), është duke shënuar rënie në veri të Kinës, thanë zyrtarët shëndetësorë të dielën.

    Rritja e rasteve me HMPV javë më parë kishte ngjallur frikën për përhapjen e një pandemie në mbarë botën.

    HMPV-ja, e cila i përket të njëjtës familje si virusi sincicial respirator, shkakton simptoma të ngjashme me gripin ose ftohjen, përfshirë ethe, kollë dhe kongjestion nazal.

    Simptomat shpesh zhduken vetë, megjithëse ato mund të shkaktojnë infeksione të traktit të poshtëm respirator te fëmijët, tek të moshuarit dhe te ata me imunitet të kompromentuar.

    “Metapneumovirusi njerëzor nuk është virus i ri, sepse ka qenë i pranishëm te njerëzit për të paktën disa dekada”, tha Wang Liping, hulumtuese në Qendrën Kineze për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, gjatë një konference për shtyp nga Komisioni Kombëtar i Shëndetësisë së Kinës.

    Wang shtoi se rritja e rasteve të virusit në vitet e fundit, i zbuluar për herë të parë në Holandë në vitin 2001, lidhet me metoda më të mira zbulimi.

    “Aktualisht, shkalla e rasteve pozitive në zbulimin e metapneumovirusit njerëzor po luhatet, ndërsa shkalla e rasteve pozitive në provincat veriore është në rënie, dhe shkalla e rasteve pozitive te pacientët nën moshën 14-vjeçare ka filluar të bjerë”, tha ajo.

    Shqetësime u rritën ditët e fundit lidhur me rritjen e infeksioneve me HMPV në Kinën veriore, pasi u shpërndanë pamje në internet që treguan spitale të mbushura me pacientë me maska. Organizata Botërore e Shëndetësisë tha se nuk është njoftuar për shpërthime të pazakonta të infeksioneve në Kinë apo diku tjetër.

    Javën e kaluar, Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës njoftoi të hënën qytetarët e vendit me informacione thelbësore lidhur me këtë, me qëllim rritjen e masave të kujdesit parandalues.

    Instituti tha asokohe se nuk kishte ndonjë rast me HMPV në Kosovë.

    Ekspertët thonë se HMPV-ja nuk është si COVID-19, pasi ka qenë i pranishëm për dekada dhe ekziston një imunitet i ndërtuar kundër tij. Shumica e fëmijëve infektohen me këtë virusin deri në moshën 5-vjeçare.

    Wang tha se sëmundjet respiratore që po i prekin njerëzit në këtë kohë në Kinë, shkaktohen nga patogjenë të njohur dhe nuk janë shfaqur sëmundje të reja infektive.

    Numri i pacientëve në klinika dhe reparte të emergjencës në mbarë vendin është në rritje, por përgjithësisht më i ulët krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, tha Gao Xinqiang, zëvendësdrejtor i Departamentit të Reagimit të Urgjencës Mjekësore të komisionit të shëndetësisë.

    Numri i të prekurve nga gripi në të gjithë vendin pritet të bjerë gradualisht në mesin ose fundin e janarit, tha Hu Qiangqiang.

    Aktualisht, nuk ka trajtim specifik ose vaksinë për HMPV dhe kujdesi mjekësor është kryesisht simptomatik dhe virusi zakonisht kalon vetë.

    Ekspertët këshillojnë masa parandaluese kundër marrjes së virusit dhe sëmundjeve të tjera respiratore, sic është larja e duarve rregullisht, shmangia e vendeve të mbipopulluara dhe bartja e maskës në vende të mbipopulluara./REL

  • Situata me zjarret, zhvillimet në Los Anxhelos

    Numri i përgjithshëm i të vdekurve nga zjarret që e kanë shkatërruar zonën e Los Anxhelosit, është rritur në 16, ndërkohë që ekipet e zjarrfikësve po luftojnë për ta parandaluar përhapjen e zjarreve para se erërat e fuqishme të rikthehen.

    Zyra e Shërbimeve të Emergjencave të Kalifornisë (Cal OES) thotë se 150 mijë njerëz janë tani nën urdhra evakuimi në qarkun e Los Anxhelosit  në zonat e prekura nga zjarret Palisades dhe Eaton.

    BBC raporton se më shumë se 700 njerëz janë strehuar në nëntë strehimore në qark, jashtë vendit, sipas një deklaratë të zëdhënësit të Cal OES, Michael Traum.

    Një urdhër evakuimi do të thotë se ekziston një kërcënim i menjëhershëm për jetën dhe të prekurit duhet të largohen menjëherë, thotë organizata.

    Paralajmërimet e evakuimit, të cilat ndryshojnë nga urdhrat e evakuimit, janë gjithashtu në fuqi si për zjarrin Palisades ashtu edhe për zjarrin Eaton. Një paralajmërim evakuimi do të thotë se ka një rrezik të afërt për jetën ose pronën dhe këshilla është të mblidhni gjërat tuaja dhe të përgatiteni për të evakuuar, raporton BBC.

    Cal OES konfirmon se urdhrat e evakuimit dhe paralajmërimet e dhëna për shkak të zjarreve Kenneth dhe Hurst janë hequr.

    BBC ka raportuar se zjarrfikësit po përgatiten për një tjetër raund të erërave të Santa Ana në Los Anxhelos pasi katër zjarre po digjen në të gjithë qarkun.

    Erërat e Santa Ana mund të sjellin ndikime shkatërruese në jetën e përditshme në Los Anxhelos dhe pjesë të Kalifornisë jugore, kur së bashku me zjarret e egra, ato mund të përshkallëzojnë situatën me shpejtësi, duke bërë që zjarret të përhapen me shpejtësi të madhe.

    BBC raporton se një urdhër ekzekutiv i krijuar për të përshpejtuar rindërtimin e shtëpive të humbura në LA është miratuar nga Guvernatori i Kalifornisë, Gavin Newsom.

    Ekzistojnë gjithashtu ‘mbrojtje’ kundër rritjes së çmimeve për shërbimet që lidhen me zjarret si materialet e ndërtimit dhe shërbimet e magazinimit./BBC

    Përgatiti: Mediana Halili – KALLXO.com 

  • SHBA-ja kërkon që Rusia të ketë “zero” pronësi në NIS

    Kushti i vetëm i Shteteve të Bashkuara për Industrinë e Naftës së Serbisë (NIS) është që të mos ketë rrjedhë të parasë drejt Rusisë, tha ndihmëssekretari amerikan i Shtetit për Evropën dhe Euroazinë, James O’Brien.

    Zyrtari amerikan tha se SHBA-ja nuk dëshiron që Moska ta udhëheqë NIS-in.

    “E vetmja mënyrë që rreziku të jetë zero, është që pjesa e pronësisë ruse të jetë zero. Ky është qëndrimi me të cilin hyjmë në këtë bisedë. Ne tashmë e kemi bërë këtë gjë me kompani të tjera ruse në vende të tjera si, Holandë, Zvicër dhe Turqi”, tha O’Brien të dielën për Radiotelevizionin e Serbisë (RTS).

    Ai shtoi se SHBA-ja do të ndjekë rrugën drejt, siç tha, pronësinë konstruktive të NIS-it, nga e cila përfiton Serbia.

    Industria e Naftës e Serbisë u sanksionua nga Departamenti i Financave i Shteteve të Bashkuara më 10 janar, pasi është nën pronësinë e kompanisë ruse Gazprom Nefta.

    Kompania NIS u sanksionua për shkak të ashtuquajturit “rrezik sekondar”, do të thotë për shkak të lidhjes me Gazpromin rus.

    Richard Verma, zëvendëssekretari amerikan i Shtetit për Menaxhim dhe Burime, tha në Beograd të shtunën se Serbia nuk do të përballet me pasoja ekonomike, nëse pronësia ruse hiqet nga NIS-i.

    Serbia e pret qëndrimin e Rusisë
    Serbia pret që bisedimet me Rusinë ta zgjidhin këtë çështje, pasi Uashingtoni dhe Beogradi ngritën çështjen e pronësisë ruse në NIS.

    “Duhet të dimë saktësisht se cilat janë kushtet dhe pastaj do të mund të bisedojmë me palën ruse”, tha të shtunën presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq.

    Gazprom Neft është nën sanksionet evropiane dhe amerikane, për shkak të pushtimit rus të Ukrainës, por prodhuesi më i madh në botë i gazit, Gazprom, nuk i nënshtrohet embargos së vendeve perëndimore.

    Kompania shtetërore ruse, Gazprom Neft, ka shumicën e aksioneve në NIS që nga viti 2008, ndërsa nga viti 2022, aksione ka edhe kompania e saj mëmë, Gazprom./REL

  • Seuli konfirmon se Ukraina i ka kapur dy ushtarë koreanoveriorë

    Koreja e Jugut ka konfirmuar të dielën se Ukraina i ka kapur dy ushtarë të Koresë së Veriut, një ditë pasi presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, tha se autoritetet ukrainase të sigurisë janë duke i marrë në pyetje dy luftëtarët e zënë në rajonin Kursk të Rusisë.

    “Përmes bashkëpunimit në kohë reale me agjencinë e inteligjencës së Ukrainës… [Shërbimi Kombëtar i Inteligjencës së Koresë së Jugut] ka konfirmuar se ushtria ukrainase zuri dy ushtarë koreanoveriorë më 9 janar në fushëbetejën e Kurskut në Rusi”, tha Seuli në një komunikatë.

    Të shtunën, Zelensky tha se hetuesit ukrainas janë duke i marrë në pyetje dy ushtarë nga Koreja e Veriut, të cilët u zunë nga forcat ukrainase në rajonin Kursk të Rusisë.

    Zelensky postoi në Telegram gjithashtu edhe fotografi të ushtarëve për të cilët thotë se janë kapur. Ai nuk dha dëshmi që ata ishin koreanoveriorë, por deklarata e Koresë së Jugut i jep më shumë besueshmëri pretendimit.

    Shërbimi i Inteligjencës i Ukrainës (SBU) publikoi të shtunën një video që tregon dy burra në shtretër spitali, njëri me duar të lidhura me fashë dhe tjetri me nofull të mbështjellë me fashë.

    Zyrtarët ukrainas thanë se të burgosurit po flisnin përmes përkthyesve që punojnë me Shërbimin Kombëtar të Inteligjencës të Koresë së Jugut (NIS).

    SBU-ja tha se njëri prej të burgosurve, i cili tha se ishte lindur në vitin 2005, pretendoi se besonte se “po shkonte për trajnim, jo për të luftuar në luftë kundër Ukrainës”.

    Burri tjetër u detyrua t’i shkruante përgjigjet e tij për shkak të dëmtimit në nofull, tha SBU-ja. Ky ushtar tha se ishte lindur në vitin 1999 dhe se është snajper në Ushtrinë e Koresë së Veriut.

    NIS-i tha gjithashtu se një nga ushtarët e kapur tha se ishte stërvitur nga ushtria ruse pasi arriti në vend në nëntor.

    “Ai fillimisht besonte se po dërgohej për stërvitje, por e kuptoi pasi mbërriti në Rusi se ishte dërguar në luftë”, tha agjencia e inteligjencës e Koresë së Jugut.

    Ajo shtoi se njëri prej të burgosurve “qëndroi pa ushqim apo ujë për rreth katër-pesë ditë, para se të kapej” nga forcat ukrainase.

    Ata u kapën pak ditë pasi Ukraina e nisi një ofensivë të re në Kursk, për ta parandaluar Rusinë nga rimarrja e territoreve të humbura. Ushtria ukrainase e kreu një ofensivë të rrufeshme dhe befasuese në gusht të vitit 2024, duke kapur pjesë të mëdha të rajonit të Kurskut. Ky ishte inkursioni më i madh në tokën ruse që nga Lufta e Dytë Botërore.

    Vjeshtën e kaluar, Koreja e Veriut i dërgoi rreth 11.000 trupa në rajonin e Kurskut për t’i mbështetur forcat ruse atje. Moska e ka rimarrë rreth 40 për qind të territorit, por trupat ukrainase ende kontrollojnë më shumë se 500 kilometra katrorë në Kursk, dhe trupat e Koresë së Veriut raportohet se po përjetojnë humbje të mëdha.

    Zelensky tha më 23 dhjetor se më shumë se 3.000 trupa, ose rreth një çerek i forcave speciale të Koresë së Veriut të dërguara në Rusi, janë vrarë ose plagosur, megjithëse ai nuk dha prova për këtë./REL