Ballina

Kategori: Botë

  • A do ta fundosë apo shpëtojë zgjidhjen me dy shtete propozimi i Trumpit për Gazën?

    Propozimi i presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump për t’i zhvendosur palestinezët nga Rripi i Gazës në vendet fqinje është refuzuar dhe dënuar gjerësisht.

    Zhvendosja e detyrueshme e 2.3 milionë banorëve të Gazës drejt Egjiptit dhe Jordanisë mund të destabilizojë rajonin dhe të shkatërrojë çdo shans për një zgjidhje me dy shtete të konfliktit izraelito-palestinez – thonë ekspertët.

    Por, propozimi gjithashtu mund ta zhvendosë përgjegjësinë tek aleatët e SHBA-së në rajon, për të dalë me një zgjidhje për një nga konfliktet më të ndërlikuara në botë – vlerësojnë njohësit.

    “Trump po merr pozicionin më ekstrem mbi një çështje jashtëzakonisht të ndjeshme, si pjesë e një negociate më të gjerë për Gazën dhe Izraelin.” – tha Sanam Vakil, drejtoreshë e Programit për Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut në Institutin Britanik të Mendimit, Chatham House.

    “Duke vënë nën presion aleatët kyç të SHBA-së, të cilët janë realisht të varur nga ndihma dhe siguria amerikane, ai shpreson të arrijë qëllimin e tij për ndarjen e barrës.” – tha Vakil.

    E ardhmja e zgjidhjes me dy shtete

    Uashingtoni ka mbështetur për dekada një zgjidhje me dy shtete, që do të krijonte një shtet të pavarur palestinez përkrah Izraelit.

    Por, progresi është penguar nga dallimet e thella mes izraelitëve dhe palestinezëve mbi kufijtë, vendbanimet dhe statusin e Jerusalemit.

    Palestinezët këmbëngulin gjithashtu që çdo shtet i ardhshëm palestinez duhet të përfshijë Rripin e Gazës, gjë që e bën propozimin e Trumpit shqetësues jo vetëm për kritikët, por edhe për aleatët e SHBA-së – përfshirë Gjermaninë.

    “Trump ende nuk ka artikuluar një vizion të qartë mbi zgjidhjen me dy shtete ose rrugën përpara në konfliktin Izrael-Palestinë, por nëse politika amerikane anon drejt zhvendosjes së palestinezëve nga Gaza, kjo sugjeron një hapësirë të kufizuar për përparim pozitiv në këtë çështje.” – tha Gregory Brew, analist i lartë në grupin amerikan të analizave politike, Eurasia Group.

    Shumë nga banorët e Gazës janë zhvendosur dhe pjesa më e madhe e enklavës palestineze është shkatërruar pas luftës 15-mujore të Izraelit kundër Hamasit, grupit të shpallur organizatë terrorist nga SHBA-ja dhe BE-ja. Konflikti u shkaktua nga një sulm i paprecedent i Hamasit në Izrael, në tetor 2023.

    Luftimet u pezulluan për gjashtë javë si pjesë e një Marrëveshjeje armëpushimi prej disa fazash të arritur më 15 janar, që parashikon një fund të përhershëm të luftës dhe rindërtimin e Gazës.

    Trump, i cili publikoi idenë e tij më 25 janar, tha se zhvendosja e mundshme e banorëve të Gazës “mund të jetë e përkohshme, mund të jetë afatgjatë.”

    Eldad Shavit, studiues i lartë në Institutin për Studime të Sigurisë Kombëtare në Tel Aviv, tha se e djathta ekstreme izraelite mbështet gjerësisht zhvendosjen e palestinezëve nga Gaza, sepse beson se “Izraeli mund ta pushtojë territorin dhe të ndërtojë vendbanime të reja”.

    Trump ka deklaruar se ka ndarë idetë e tij me Jordaninë dhe Egjiptin, aleatë të SHBA-së në rajon që marrin ndihma të konsiderueshme. Por, të dyja vendet janë kundër çdo përpjekjeje për të detyruar zhvendosjen e civilëve.

    Shavit tha se “nuk është e arsyeshme” të pritet që Jordania dhe Egjipti ta pranojnë këtë propozim, sepse ata tashmë strehojnë miliona palestinezë të zhvendosur nga krijimi i Izraelit më 1948 dhe konflikti arabo-izraelit më 1967.

    Ai argumentoi se një pranim i mëtejshëm i refugjatëve “do të ishte një rrezik i madh për stabilitetin e këtyre vendeve”.

    Ekspertët thonë se zhvendosja e banorëve të Gazës dhe, për rrjedhojë, shkatërrimi i perspektivës për një shtet të pavarur palestinez, mund të pengojë gjithashtu përpjekjet për të normalizuar marrëdhëniet mes Izraelit dhe fuqisë rajonale, Arabisë Saudite.

    “Nuk e shoh si diçka që do të pritet pozitivisht në Gjirin Persik, veçanërisht në Arabinë Saudite, ku [Princi i Kurorës Mohamed bin Salman] e ka bërë krijimin e një shteti palestinez një kusht për normalizimin e marrëdhënieve me Izraelin.” – tha Brew.

    Disa shtete arabe kanë normalizuar marrëdhëniet me Izraelin në kuadër të Marrëveshjeve së Abrahamit të ndërmjetësuara nga SHBA-ja vitet e fundit.

    Nevoja për të “ndryshuar status quo-në”

    Kundërshtimi i fortë ndaj planit të Trumpit mes aleatëve të Uashingtonit dhe shteteve arabe dëshmon se realizimi i tij është i pamundur – thonë ekspertët.

    “Mendoj se duhet të jemi të kujdesshëm të mos lexojmë shumë në komentet e Trumpit, të cilat u bënë në një mënyrë të improvizuar.” – argumentoi Brew.

    Trumpit i pëlqen të “mendojë në mënyrë të madhe” dhe ai dhe këshilltarët e tij mund të përpiqen të “ndryshojnë status quo-në” – duke i shtyrë palët në rajon të marrin përgjegjësi për zgjidhjen e konfliktit izraelito-palestinez – tha Shavit.

    “Ai dëshiron t’i lëkundë palët në një mënyrë që t’i detyrojë të mendojnë për një zgjidhje, që mund ta pranojnë.” – tha ai.

    Trump ka kritikuar prej kohësh angazhimet e gjata ushtarake të SHBA-së dhe ka mbrojtur reduktimin e angazhimeve financiare amerikane jashtë vendit. Gjatë fjalimit të tij inaugurues më 20 janar, ai e përshkroi veten si një “paqebërës”.

    “Trump dëshiron një Lindje të Mesme të re. Ai dëshiron që sauditët t’u bashkohen Marrëveshjeve të Abrahamit dhe dëshiron të shihet si dikush i cili solli paqe dhe mori një Çmim Nobel për këtë.” – tha Shavit./REL

  • Çfarë dihet për përplasjen e aeroplanit në Uashington?

    Një aeroplan pasagjerësh me 64 persona në të është përplasur me një helikopter ushtarak dhe për pasojë ka rënë në një lumë në Uashington.

    Ka raportime se të paktën 18 trupa janë nxjerrë prej lumit Potomak.

    Temperaturat është raportuar të jenë tejet të ulëta dhe e gjithë situata po vështirëson përpjekjet për kërkim-shpëtim.

    Autoritetet amerikane janë duke hetuar rastin, ndërsa Aeroporti Kombëtar i Uashingtonit, Ronald Reagan i ka ndalur të gjitha fluturimet.

    Çfarë ndodhi?

    Rreth orës 21:00 të së mërkurës, sipas kohës lokale, një aeroplan i Kompanisë “PSA Airlines” – duke operuar si “American Airlines 5432” – është përplasur me një helikopter të Ushtrisë amerikane, teksa i është afruar Aeroportit “Ronald Reagan” – sipas Administratës Federale të Aviacionit.

    Aeroplani i pasagjerëve, i llojit “Bombardier CRJ700”, është nisur nga Kansasi.

    Në të kanë qenë 60 pasagjerë dhe katër anëtarë të bordit – sipas “American Airlines”.

    Pentagoni ka thënë se helikopteri ka qenë i tipit “Sikorsky H-60”, i cili ishte nisur nga Virxhinia. Tre ushtarë kanë qenë në bord – sipas rrjetit televiziv CBS.

    Administrata Federale e Aviacionit ka thënë se do ta hetojë incidentin, bashkë me Bordin Kombëtar për Siguri të Transportit.

    A ka viktima?

    Nuk ka raportime zyrtare për viktima. Në raportimet fillestare në mediat amerikane është thënë se aeroplani i pasagjerëve është ndarë në dysh në lumin Potomak, ndërsa helikopteri është përmbysur në ujë.

    Policia dhe Departamenti i zjarrfikësve janë duke kërkuar në lumë për të mbijetuarit.

    Përpjekjet për kërkim-shpëtim mund të shihen nga Aeroporti “Ronald Reagan”, që është afër lumit.

    Çfarë kanë thënë dëshmitarët?

    Ari Schulman ka thënë për NBC Washington se e ka parë përplasjen e aeroplanit, teksa ka qenë duke vozitur me makinë në afërsi të Aeroportit.

    Ai ka thënë se ulja e aeroplanit është dukur normale, derisa ka parë një dritë të madhe në qiell, si pasojë e përplasjes.

    Deklarimet e zyrtarëve

    Presidenti amerikan, Donald Trump ka thënë se është informuar plotësisht për “aksidentin e tmerrshëm” dhe që është duke vëzhguar situatën nga afër.

    “Zoti i bekoftë shpirtrat e tyre.” – ka thënë ai përmes një deklarate.

    Trump i ka falënderuar ekipet e kërkim-shpëtimit për punën e bërë.

    Nënpresidenti J.D Vance ka bërë thirrje për t’u lutur për ata të cilët janë përfshirë në incident.

    Sekretari i Mbrojtjes, Pete Hegseth dhe Sekretari i Transportit, Sean Duffy, të cilët sapo janë emëruar në pozitat e tyre kanë thënë se janë duke monitoruar situatën.

    Shefi i Kompanisë “American Airlines”, Robert Isom ka shprehur “dhimbje të thellë” për përplasjen.

    Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani ka thënë se është thellësisht e mërzitur për rrëzimin e aeroplanit dhe ka ngushëlluar familjarët që mund të kenë humbur dikë të afërt si pasojë e incidentit.

    “Kosova është me ju në këtë periudhë zemërthyese.” – ka thënë ajo përmes një postimi në X – platformë e njohur më parë si Twitter.

    Kampionët rusë të patinazhit Naumov dhe Shishkova raportohet se ishin në mesin e pasagjerëve

    Ish-kampionët botërorë rusë të patinazhit, Vadim Naumov dhe gruaja e tij, Evgenia Shishkova raportohet të jenë në mesin e viktimave, si pasojë e rrëzimit të aeroplanit.

    Agjencia shtetërore e lajmeve në Rusi TASS dhe uebfaqja ruse e sportit Sports.ru kanë cituar burimet e tyre të kenë thënë se Naumov dhe Shishkova të cilët kanë fituar medalje të arta në Kampionatin Botëror më 1994 kanë qenë në aeroplan.

    Çifti është shpërngulur në Shtetet e Bashkuara pasi kanë përfunduar karrierën dhe janë bërë trajnerë në fushën e patinazhit.

    Djali i tyre 23-vjeçar, Maximi është shtetas amerikan i cili garon për Shtetet e Bashkuara në gara ndërkombëtare.

    Ai është shpallur Kampion Kombëtar i Të Rinjve, më 2020.

    Shtetet e Bashkuara nuk kanë regjistruar ndonjë aksident me aeroplanë pasagjerësh, qysh prej shkurtit të vitit 2009, ndonëse një mori incidentesh në vjetët e fundit kanë rritur shqetësimet për sigurinë./ REL

  • BBC: Burri i cili dogji Kuranin qëllohet për vdekje në Suedi

    Një burrë i cili shkaktoi protesta të dhunshme, pasi dogji Kuranin është qëlluar për vdekje në Suedi – sipas raporteve të mediave lokale – përcjell media britanike BBC.

    Salwan Momika, 38 vjeç, raportohet të jetë vrarë në një apartament në Södertälje, Stokholm, të mërkurën në mbrëmje.

    Trazirat shpërthyen pasi Momika i vuri zjarrin një kopje të librit të shenjtë të Islamit, jashtë xhamisë qendrore të Stokholmit, në vitin 2023.

    Momika dhe partneri i tij u akuzuan në lidhje me djegien e Kuranit, por vendimi që do të jepej të enjten, u shty pasi “u konfirmua se njëri nga të pandehurit kishte vdekur” – tha Gjykata e Qarkut të Stokholmit.

    Policia e Stokholmit i tha transmetuesit shtetëror SVT News se një burrë rreth të 40-ave u gjet i qëlluar në një apartament dhe më vonë vdiq./ BBC

    Përgatiti: Florinda Kelmendi – KALLXO.com 

  • Trump urdhëron përgatitjen e Guantanamos për 30 mijë emigrantë

    Presidenti amerikan, Donald Trump ka deklaruar të mërkurën, sipas kohës lokale amerikane, se do të urdhërojë Pentagonin dhe Departamentin e Sigurisë së Brendshme që ta përgatisin një Qendër të Mbajtjes për Emigrantë në Gjirin e Guantanamos, ku mund të vendosen deri në tridhjetë mijë persona – raporton të enjten, më 30.01.2025, Agjencia e lajmeve Reuters.

    Baza Ushtarake Amerikane në Gjirin e Guantanamos në Kubë ka një Qendër të Strehimit të Emigrantëve – të ndarë prej Burgut të profilit të lartë për të dyshuarit e huaj për terrorizëm – që ishte përdorur me raste për dekada me radhë – përfshirë mbajtjen e haitianëve dhe kubanëve të arrestuar në det.

    Cari kufitar i Administratës së Trumpit, Tom Homan ka deklaruar më vonë të mërkurën se do të zgjerohen Qendrat aktuale të vendosjes dhe se drejtimin e operacioneve do ta marrë Agjencia për Emigracion dhe Dogana.

    “Sot unë kam nënshkruar edhe një Urdhër Ekzekutiv për instruktimin e Departamenteve të Mbrojtjes dhe të Sigurisë Brendshme, që të nisin përgatitjen e Qendrës për vendosjen e 30 mijë emigrantëve në Gjirin e Guantanamos.” – ka deklaruar presidenti Trump në Shtëpinë e Bardhë.

    Ai ka thënë se Qendra do të përdoret për “të arrestuar të huajt më të këqij ilegalë kriminalë të cilët kërcënojnë popullin amerikan. Disa prej tyre janë aq të këqij, saqë ne nuk u besojmë as vendeve që t’i mbajnë, për shkak se nuk dëshirojmë që të kthehen përsëri, andaj do t’i dërgojmë në Guantanamo. Dhe, kjo do ta dyfishojë menjëherë kapacitetin tonë, apo jo? Dhe, sertë.”

    Pas pak kohe Trumpi ka nënshkruar një Memorandum, që nuk përfshin ndonjë numër emigrantësh, por bënte thirrje për “hapësirë shtesë të mbajtjes” në Qendrën e zgjeruar.

    Duke folur me gazetarët Homan ka thënë se Qendra do të përdoret për “më të keqen e më të keqes”.

    Sekretarja e Sigurisë së Brendshme, Kristi Noem, e pyetur sesa para do të shpenzohen për këtë Qendër, ka thënë se Administrata po punon në pajtim me detyrimet ligjore që dalin në Kongres.

     

    Përgatiti: Rexhep Maloku – Kallxo.com

  • Gëzimi kthehet në dëshpërim për palestinezët e kthyer në Gazë

    Gëzimi i mijëra familjeve palestineze që u kthyen në shtëpi në Gazën veriore, pas armëpushimit me Izraelin, po kthehet në dëshpërim, teksa po përballen me realitetin e shtëpive të ftohta, të pabanueshme, të bombarduara, si dhe me mungesa të ashpra të ushqimeve –  raporton Agjencia e lajmeve Reuters.

    Shumë prej tyre kanë nisur të ankohen për mungesën e ujit të rrjedhshëm, duke u detyruar të presin në radhë për orë të tëra për të mbushur enët plastike sa për pirje a pastrim. Me shumicën e shtëpive që tani janë kthyer me rrënoja, aq sa syri mund të shohë, të kthyerit kanë pastruar çdo send të dobishëm që ka mbetur nga pronat e tyre për të ngritur tenda të improvizuara.

    Natën, zonat e banuara e të shkatërruara nga sulmet ajrore dhe granatimet izraelite zhyten në errësirë ​​shkaku i mungesës së energjisë elektrike ose karburantit për gjeneratorët.

    “Nuk ka asgjë, nuk ka jetë, as ujë, as ushqim, as pije, asgjë për të jetuar. Jeta është shumë, shumë e vështirë. Nuk ka Kamp ‘Jabalia’.” – ka thënë Hisham El-Err të mërkurën, pranë rrënojave të banesës së tij, në një ndërtesë shumëkatëshe në Kampin e refugjatëve në Rripin e Gazës. Ky ishte më i madhi prej Kampeve dhe me popullsi të dendur.

    Familja e tij e gjerë tani është vendosur në tenda, të cilat ofrojnë mbrojtje të pakët nga të ftohtit në mes të dimrit në Gazë.

    Të martën vonë autoritetet e “Hamasit” në Gazë kanë njoftuar se shumica prej 650 mijë palestinezëve të zhvendosur nga veriu për shkak të luftës janë kthyer në qytetin e Gazës dhe në skajin verior të enklavës nga zonat në jug ku luftimet ishin më pak intensive dhe shkatërruese.

    Shumë nga ata që po kthehen, shpesh të ngarkuar me plaçka personale që u kishin mbetur pas muajsh të tëra lëvizjesh, kishin ecur 20 kilometra ose më shumë përgjatë autostradës bregdetare.

    Fahad Abu Jalhoum u kthye me familje në Jabalia nga zona Al Mawasi në Gazën jugore, por shkatërrimi ishte aq i madh, saqë ishin detyruar të ktheheshin në jug.

    “Janë thjesht fantazma pa shpirtra (në veri).” – ka thënë Abu Jalhoum për Reutersin në Al Mawasi. “Të gjithë na ka marrë malli për veriun, por kur shkova atje u trondita. Kështu që u ktheva në (jug), derisa të kemi ndonjë lehtësim nga Zoti”.

     

    Përgatiti: Rexhep Maloku – Kallxo.com