Ballina

Kategori: Botë

  • Gjykata ia bllokon Trumpit përkohësisht Urdhrin për ripërcaktimin e shtetësisë në lindje

    Një gjykatës federal ia ka bllokuar Administratës së Donald Trumpit zbatimin e Urdhrit Ekzekutiv të Presidentit republikan, që kufizonte të drejtën e nënshtetësisë automatike të së drejtës së lindjes në Shtetet e Bashkuara – duke e quajtur atë “në mënyrë flagrante jokushtetuese” – raporton të premten, më 24.01.2025, Reuters.

    Gjykatësi i Qarkut amerikan me qendër në Seattle, John Coughenour ka nxjerrë një Urdhër të përkohshëm ndalimi, duke i nxitur katër shtete të udhëhequra nga demokratët (Uashington, Arizona, Illinois dhe Oregon) ta pengojë Administratën të zbatojë Urdhrin. Trump e kishte nënshkruar Urdhrin të hënën – ditën e tij të parë të kthimit në Shtëpinë e Bardhë.

    Gjykatësi, i emëruar nga i ish-Presidenti republikan, Ronald Reagan vendosi pengesën e parë ligjore ndaj politikave të vijës së ashpër mbi imigracionin, që janë një element qendror i mandatit të dytë të Trumpit si President.

    “Natyrisht që ne do të apelojmë.” – ka deklaruar Trumpi për Vendimin e Coughenourit.

    Urdhri Ekzekutiv i Trumpit kishte urdhëruar Agjencitë amerikane që të refuzonin të njihnin shtetësinë e fëmijëve të lindur në Shtetet e Bashkuara, nëse as nëna dhe as babai i tyre nuk janë shtetas amerikanë ose rezident të përhershëm ligjshmërisht.

    Shtetet argumentuan se Urdhri i Trumpit shkelte të drejtën e parashikuar në Klauzolën e Nënshtetësisë së Amendamentit të 14-të të Kushtetutës së SHBA-së, që parashikon se kushdo që është lindur në Shtetet e Bashkuara gëzon shtetësinë amerikane.

    “Unë kam në këtë detyrë qe më shumë se katër dekada. Nuk më kujtohet një rast tjetër, ku pyetja e paraqitur të jetë aq e qartë sa kjo. Ky është një Urdhër absolutisht antikushtetues.” – ka theksuar  Coughenour për politikën e Trumpit.

    Urdhri i Coughenourit, i shpallur pas një seance të shkurtër dëgjimore në një Sallë gjyqi të mbushur me gjyqtarë të tjerë, parandalon zbatimin e politikës së Trumpit në mbarë vendin për 14 ditë. Ndërkohë, gjyqtari shqyrton nëse do të lëshojë një Urdhër paraprak afatgjatë. Ai do të dëgjojë argumentet, nëse do ta bëjë këtë më 6 shkurt.

    Sipas Urdhrit të Trumpit, çdo fëmijë i lindur në Shtetet e Bashkuara pas 19 shkurtit, nëna dhe babai i të cilëve nuk janë shtetas amerikanë ose banorë të përhershëm të ligjshëm, do t’i nënshtrohen dëbimit dhe do të pengohen nga Sigurimet Shoqërore dhe përfitimet e ndryshme qeveritare.

    Avokati i Departamentit të Drejtësisë, Brett Shumate argumentoi se veprimi i Trumpit ishte kushtetues dhe urdhrin gjyqësor bllokues e quajti “të papërshtatshëm”. Por, përpara se Shumate të përfundonte përgjigjen, Coughenour njoftoi se tashmë e kishte nënshkruar Urdhrin e Ndalimit të Përkohshëm.

     

    Përgatiti: Rexhep Maloku – Kallxo.com

     

  • Reuters: Trump nënshkruan urdhrin për deklasifikimin e dosjeve mbi vrasjet e John F. Kennedy dhe Martin Luther King

    Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, nënshkroi të enjten një urdhër në lidhje me deklasifikimin e dosjeve mbi vrasjet e ish-presidentit Xhon Kenedit (John F. Kennedy), Robert Kenedi (Robert Kennedy) dhe Martin Luter King (Martin Luther King Jr), tha një ndihmës i Trump, trensmeton Reuters.

    Xhon Kenedi (John Fitzgerald Kennedy), presidenti i 35-të i Shteteve të Bashkuara, u vra më 22 nëntor 1963 gjatë një parakalimi presidencial në Dallas të Teksasit, në SHBA.

    Ndërsa vëllai i tij, Robert Kenedi (Robert Kennedy), vdiq më 6 qershor 1968, pasi një ditë më parë (5 qershor) u qëllua më armë zjarri në Los Anxhelos, pas fitores së tij në garën për kandidat të Partisë Demokratike në Kaliforni.

    Kurse, Martin Luter King (Martin Luther King Jr), një aktivist amerikan për të drejtat civile u vra më 4 prill 1968, në motelin Lorrene në Memfis, Tenesi, të SHBA-ve.

    Deklasifikimi i dosjeve të vrasjes së këtyre personave do të mundësonte të sqaronte rrethanat, tri prej ngjarjeve më të rëndësishme në historinë e SHBA-së.

     

  • Pas telefonatës me Presidentin Trump, sauditët 600 miliardë dollarë investime në SHBA

    Princi i Kurorës i Arabisë Saudite tha të enjten se Mbretëria Saudite dëshiron të investojë 600 miliardë dollarë në Shtetet e Bashkuara gjatë katër viteve të ardhshme. Komenti u bë pak pasi Presidenti Donald Trump i përmendi si parakusht investimet, nëse do të bëhej vizita e tij e parë jashtë vendit në Arabinë Saudite.

    Vizita e tij në vitin 2017 në Arabinë Saudite i dha fund traditës së udhëtimit të parë të një presidenti të ri amerikan drejt Britanisë. Vizita nxjerr në pah edhe lidhjet e ngushta të administratës së tij me sundimtarët e vendeve të pasura të Gjirit Persik, ndërkohë që kompania e tij e pronave të patundshme është angazhuar për disa projekte në rajon.

    Komentet e Princit të kurorës Mohammed bin Salman, të raportuara të enjten nga Agjencia Saudite e Shtypit, u bënë gjatë një telefonate me Presidentin Trump. Kjo ishte edhe telefonata e parë që Presidenti Trump pati me një udhëheqës të huaj, pas inaugurimit të tij të hënën.

    “Princi i kurorës konfirmoi synimin e mbretërisë për të zgjeruar investimet dhe tregtinë me Shtetet e Bashkuara gjatë katër viteve të ardhshme, me një shumë prej 600 miliardë dollarësh dhe ndoshta edhe më tej”, thuhet në njoftim.

    Në njoftim nuk shtjellohet se ku do të bëheshin investimet. Shtetet e Bashkuara janë shkëputur gjithnjë e më shumë gjatë viteve të fundit nga mbështetja tek eksportet saudite të naftës, që shërbente si themeli i marrëdhënieve për dekada të tëra. Investimet nga fondi sovran saudit kanë marrë aksione të rëndësishme në bizneset amerikane dhe ndërkohë po shqyrtohet mundësia e investimeve tek sportet.

    Arabia Saudite varet kryesisht tek armatimet dhe sistemet mbrojtëse të prodhimit amerikan, sektor ku mendohet të bëhen edhe investimet e ardhshme.

    Shtëpia e Bardhë bëri të enjten një deklaratë ku konfirmohet telefonata, dhe thuhet se dy udhëheqësit “diskutuan përpjekjet për të sjellë stabilitet në Lindjen e Mesme, për të forcuar sigurinë rajonale dhe për të luftuar terrorizmin”.

    “Gjithashtu, ata diskutuan ambiciet ekonomike ndërkombëtare të mbretërisë së Arabisë Saudite gjatë katër viteve të ardhshme, si dhe tregtinë dhe mundësitë e tjera për të rritur begatinë e ndërsjellë të Shteteve të Bashkuara dhe mbretërisë së Arabisë Saudite”, thuhet në deklaratë, pa dhënë detaje të mëtejshme.

    Princi i Kurorës, sundimtari de fakto i mbretërisë së pasur me naftë, foli të enjten edhe me Sekretarin e Shtetit, Marco Rubio.

    Të hënën pas inaugurimit të tij, Presidenti Trump foli për mundësinë e udhëtimit sërish drejt Arabisë Saudite, si vizitën e tij të parë jashtë vendit, siç veproi në vitin 2017.

    “Udhëtimi i parë jashtë vendit zakonisht ka qenë në Britaninë e Madhe, por… unë e bëra atë me Arabinë Saudite herën e fundit, sepse ata ranë dakord të shpenzonin 450 miliardë dollarë për të blerë prodhimet tona”, u tha Presidenti Trump gazetarëve në Zyrën Ovale. “Nëse Arabia Saudite do të donte të blinte 450 miliardë dollarë ose 500 miliardë dollarë të tjerë – le ta rrisim pak për shkak të gjithë këtij inflacioni – mendoj se ndoshta do të shkoja”.

    Në lidhje me një udhëtim të mundshëm në Arabinë Saudite, sekretarja e Shtypit e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt u tha gazetarëve të enjten se: “Nuk jam në dijeni të ndonjë plani, në këtë kohë”.

    Pas vizitës së Presidentit Trump në vitin 2017 në mbretërinë saudite, filloi një bojkot njëvjeçar ndaj Katarit nga katër vende arabe, përfshirë nga vetë Arabia Saudite.

    Presidenti Trump mbajti marrëdhënie të ngushta me Arabinë Saudite, edhe pasi Princi Mohammed u përfshi në vitin 2018 në vrasjen dhe copëtimin e trupit të bashkëpunëtorit të gazetës Washington Post, Jamal Khashoggi, në Stamboll. Mbretëria gjithashtu ishte angazhuar prej vitesh në bisedime me administratën e ish-Presidentit Biden për një marrëveshje më të gjerë për të vendosur marrëdhënie diplomatike me Izraelin, në këmbim të garancive amerikane për mbrojtjen dhe formave të tjera të mbështetjes.

    Premtimi prej 600 miliardë dollarësh, shifër që ia kalon produktit të brendshëm bruto të shumë vendeve, vjen ndërsa Mbretëria Saudite përballet me problemet e saj buxhetore. Çmimet globale të naftës mbeten të ulta, vite pas pikës kulmore të pandemisë së koronavirusit, duke ndikuar tek të ardhurat e mbretërisë.

    Ndërkohë, Princi Mohammed gjithashtu dëshiron ta vazhdojë projektin e tij prej 500 miliardë dollarësh për ndërtimin e qytetit të ri NEOM, në shkretëtirën perëndimore të Arabisë Saudite, pranë Detit të Kuq. Mbretëria saudite duhet gjithashtu të ndërtojë stadiume dhe infrastrukturë të re, me vlerë dhjetëra miliarda dollarë, përpara se të organizojë Kupën e Botës FIFA 2034./VOA

  • Pas fatkeqësisë së zjarrit ndizet debat i ashpër në Turqi

    Pas fatkeqësisë së zjarrit në Bolu janë ngritur shumë pyetje: A ishin të mjaftueshme masat paraprake të sigurisë? A janë kryer inspektimet e nevojshme? Pse zjarrfikësja u përgjigj kaq vonë?

    Fatkeqësia e zjarrit në zonën turke për ski, Kartalkaya në qytetin Bolu të martën tronditi thellësisht Turqinë.  Që nga e marta, shumë shkolla, klube sportive, individë privat e shoqata profesionale kanë postuar foto të viktimave në rrjete sociale – duke shprehur ngushëllime dhe në disa raste duke ngritur akuza të rënda. Të paktën 78 persona humbën jetën në zjarrin shkatërrues, në një hotel të njohur me 234 vizitorë. Shumë të tjerë u plagosën.

    Të mbijetuarit e hotelit zakonisht të mirëfrekuentuar përshkruajnë skena dramatike paniku nga nata e zjarrit: shumë vetë nuk gjenin dot rrugën e daljes nëpër korridoret e mbushura me tym, ndërsa të tjerë u hodhën nga dritaret të dëshpëruar. Disa raportojnë se njerëzit në katet e sipërme madje bënin litarë të improvizuar nga çarçafët, nga kati i 11 – për të shpëtuar në thellësi.

    Pyetje dhe hetime të hapura

    Ende nuk dihet shkaku i shpërthimit të zjarrit. Hetimet janë fokusuar aktualisht te mangësitë në mbrojtjen nga zjarri të hotelit dhe nëse ato kanë luajtur rol për katastrofën. Po verifikohet e kontrollohet, nëse janë respektuar masat e parashikuara të sigurisë. Dëshmitarët okularë raportuan mungesën e sistemeve të alarmit për zjarr, shkallëve të posaçme në rast zjarri dhe mungesën e aparateve për shuarjen e zjarrit.

    Hoteli, një ndërtesë shumëkatëshe me fasadë druri në një kodër të pjerrët, është një destinacion i preferuar për turistët vendas. Ekspertët pyesin se pse nuk ka pasur Qendër Zjarrfikësish në zonën përreth dhe pse shërbimeve të para të Emergjencës iu deshën tre çerekore për të arritur në vendin e zjarrit.

    Akuza të rënda nga opozita

    Mbetet gjithashtu e paqartë se cili autoritet ishte përgjegjës për inspektimin e fundit të sigurisë nga zjarri në hotel dhe kush e ka lëshuar për herë të fundit licensën e funksionimit. Kryebashkiaku i Bolu, Tanju Özcan, nga partia opozitare CHP, hedh poshtë përgjegjësinë e qytetit dhe tregon me gisht Ministrinë e Turizmit. Ministri i Turizmit, Mehmet Nuri Ersoy, nga ana tjetër, fajëson zjarrfikësit lokal.

    Kurse, partia opozitare CHP akuzon Qeverinë për lehtësimin e Rregulloreve të Sigurisë nga zjarri në vitin 2012. Ajo kritikon gjithashtu mungesën e një sistemi spërkatës në hotel, i cili mund të kishte ngadalësuar përhapjen e zjarrit. Sipas Rregulloreve aktuale të sigurisë nga zjarri nga viti 2007, një sistem spërkatës është i detyrueshëm në hotelet e kësaj madhësie.

    Ali Mahir Basarir, nënkryetar i Grupit Parlamentar të CHP-së, sheh një problem tjetër: konfliktin e interesit për Ministrin e Turizmit, i cili është edhe pronar i Operatorit të madh Turistik ETS. Ky Operator Turistik e ka vlerësuar shumë pozitivisht hotelin në fjalë. Basariri kërkon dorëheqjen e Ministrit. Në këtë kontekst ka shpërthyer edhe një debat tjetër në Turqi, që lidhet më shumë me faktin që disa Ministra turq vazhdojnë të ndjekin interesa biznesi, duke mbajtur poste politike.

    Të dyja palët përgjegjëse

    Disa Qendra profesioniste dhe ekspertët që kanë komentuar fatkeqësinë nga zjarri në Bolu pajtohen në një pikë: padyshim kishte mangësi serioze në mbrojtjen nga zjarri të hotelit ose monitorimin e tij. Sipas vlerësimit të tyre, me masat e duhura, tragjedi të tilla mund të shmangen. Kurse, numrin e lartë të vdekjeve ato e lidhin me dështimin masiv të autoriteteve.

    Erol Percin nga Dhoma Turke e Inxhinierëve dhe Arkitektëve në Bolu theksoi në një intervistë për DW: “Nëse të gjithë të përfshirët do të kishin marrë përgjegjësinë e tyre dhe do të respektonin Rregulloret sot nuk do të flisnim për 76 vdekje, por vetëm për humbje ekonomike.” (Shën. red. Në momentin e intervistës, numri i vdekjeve ishte 76.)

    Fatkeqësisht, katastrofa e zjarrit në Bolu nuk është një rast i izoluar. Turqia është goditur vazhdimisht nga fatkeqësi të rënda në të kaluarën. Kjo shpesh për shkak të standardeve të dobëta të sigurisë. Të martën, pak pas zjarrit në Bolu, një shpërthim ndodhi edhe në një resort skish në qytetin qendror të Anadollit, Sivas, ku mbetën të plagosur katër persona, njëri prej tyre në gjendje të rëndë. Pranverën e kaluar, një zjarr në klubin e natës Masquerade në Stamboll u mori jetën 29 personave. Sipas ekspertëve, defekte të rëndësishme në ndërtim luajtën një rol vendimtar në tërmetin shkatërrues të Shkurtit 2023./DW

  • Zelensky: 200 mijë trupa paqeruajtëse do të nevojiteshin për mbështetjen e armëpushimit

    Derisa presidenti amerikan, Donald Trump është duke i shpeshtuar thirrjet për një Marrëveshje paqeje në Ukrainë, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky paraqiti një ide për një forcë paqeruajtëse evropiane me 200.000 trupa.

    I pyetur më 22 janar gjatë një Paneli diskutimi për numrin e një force paqeruajtëse për ta garantuar një Marrëveshje armëpushimi me Rusinë në të ardhmen, Zelensky tha: “Nga të gjithë evropianët? Të paktën 200.000 [trupa]. Ky është minimumi, përndryshe është e kotë”.

    Zelensky, duke folur në Forumin Ekonomik Botëror në Davos të Zvicrës, tha se një forcë e tillë paqeruajtëse do të ishte vetëm njëra nga pjesët e garancive të përgjithshme të sigurisë, që do t’i nevojiteshin Kievit – në rast se fillojnë bisedimet për armëpushim me presidentin e Rusisë, Vladimir Putin.

    Më herët, Zelensky tha për Bloomberg News se për të qenë efektive një forcë paqeruajtëse – pjesë e saj duhet të jenë patjetër edhe trupat amerikane.

    “Nuk mund të jetë pa Shtetet e Bashkuara.” – tha ai për Bloomberg.

    “Së pari, askush nuk do të rrezikojë pa Shtetet e Bashkuara. Së dyti, kjo mund ta ndajë NATO-n, t’i ndajë Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimin Evropian. Është ëndërr e Putinit ta ndajë këtë aleancë.” – shtoi ai.

    Një forcë paqeruajtëse prej 200.000 trupash do të ishte përpjekje e paparë për Evropën – shumë më e madhe se forcat individuale të shumicës së kombeve. Misioni ndërkombëtar i udhëhequr nga NATO-ja në Bosnjë e Hercegovinë arriti kulmin në vitin 1996, me 60.000 trupa, rreth një e treta e tyre nga Shtetet e Bashkuara.

    Zelensky tha se një forcë kaq e madhe ndërkombëtare do të ishte e nevojshme duke pasur parasysh se personeli i Ushtrisë së Rusisë tejkalon shifrën prej 1.5 milion, ndërsa Ukraina ka vetëm gjysmën e këtij numri.

    Vendosja e një force të huaj ushtarake në Ukrainë po diskutohet me vende që mund të jenë të gatshme të marrin pjesë – tha Zelensky gjatë një Konference për shtyp me kryeministrin britanik, Keir Starmer, më 16 janar.

    Shtypi britanik raportoi gjithashtu se Starmer dhe presidenti francez, Emmanuel Macron kanë biseduar për mundësinë e dërgimit të ushtarëve në Ukrainë, si një forcë paqeruajtëse pas arritjes së ndonjë Marrëveshjeje për t’i dhënë fund luftës.

    Në ditët e fundit, Trumpi ka bërë komentet më të ashpra deri më sot ndaj Putinit, për të cilin shpesh ka folur me admirim.

    Më 22 janar, Trump, duke iu drejtuar homologut të tij rus me emër, paralajmëroi Moskën se do të përballet me tarifa, taksa dhe sanksione të reja “të larta” – nëse nuk e ndal shpejt pushtimin e plotë të Ukrainës.

    Një ditë më herët, ai sugjeroi se do të vendoste sanksione shtesë ndaj Rusisë, nëse Putini nuk do të pranonte bisedimet për paqe për t’i dhënë fund luftës.

    Dhe më 20 janar, në ditën e parë pas marrjes së mandatit të ri, Trump tha se Putini po e “shkatërron” Rusinë duke mos pranuar të bëjë një Marrëveshje për t’i dhënë fund luftës.

    “Ai duhet ta bëjë një Marrëveshje. Mendoj se po shkatërron Rusinë duke mos e bërë një Marrëveshje.” – tha Trump.

    Rusia i ka derdhur qindra-miliarda dollarë për luftën, ka pësuar rreth 700.000 viktima dhe ka zemëruar fqinjët e saj, derisa gjithashtu ka sakrifikuar tregun fitimprurës evropian të gazit dhe qasjen në tregjet financiare perëndimore – gjë që ka çuar në rënien e vlerës së rublës.

    Kremlini po e shpenzon rreth 40% të buxhetit të tij për ushtrinë dhe po has në vështirësi të mëdha për ta frenuar inflacionin, pavarësisht normave të interesit mbi 20%.

    Lufta në Ukrainë filloi në vitin 2014, me pushtimin dhe aneksimin e paligjshëm të Gadishullit të Krimesë nga Kremlini dhe u përshkallëzua me pushtimin e plotë të saj nga Rusia në shkurt 2022./REL