Vepra “Kisha pambuk të bardhë në oborr, e ushqeva, e vadita” e autorëve Klodiana Millona dhe Endi Tupja ka fituar çmimin “Gjon Mili”, që ndahet në kuadër të Ekspozitës Ndërkombëtare të Fotografisë dhe Imazhit Lëvizës, “Gjon Mili”.
Edicioni 17 i kësaj Ekspozite të titulluar “Ajo që ia thotë këngës…” është hapur më 23.01.2025. Ekspozita dhe çmimi “Gjon Mili” organizohet nga Galeria Kombëtare e Kosovës (GKK).
GKK ka bërë të ditur se çmimi “Gjon Mili” është ndarë nga një juri në përbërje të: Marina Grzinic (Slloveni), Zef Paci (Shqipëri) dhe Stamatis Schizakis (Greqi).
“Çmimi i ndahet veprës ‘Kisha pambuk të bardhë në oborr, e ushqeva, e vadita’ nga Klodiana Millona dhe Endi Tupja. Kjo vepër sintetizon elementet më kritike të temës së Ekspozitës – duke zgjeruar dhe forcuar idenë e fuqisë dhe dukshmërisë. Vepra mishëron tensionet midis përkatësisë dhe mospërkatësisë, midis gjuhës dhe etnicitetit – çështje thellësisht karakteristike për rajonin e Ballkanit. Juria u prek nga mënyra se si vepra i trajton këto tema në një mënyrë të angazhuar dhe të ndjeshme.” – thuhet në njoftimin e GKK-së.
Ekspozita e 17 Ndërkombëtare e Fotografisë dhe Imazhit Lëvizës, “Gjon Mili”, e titullar “Ajo që ia thotë këngës…” është kuruar nga Valentina Umansky.
Në këtë Ekspozitë janë përfshirë veprat e 23 artistëve – pjesa më e madhe e tyre nga Ballkani, të përzgjedhur përmes një thirrjeje të hapur.
Ekspozita do të qëndrojë e hapur në GKK deri më 30.03.2025.
Pamje nga ekspozita “Gjon Mili” 2025 / Foto: KALLXO.comPamje nga ekspozita “Gjon Mili” 2025 / Foto: KALLXO.com
Vepra fituese e ekspozitës “Gjon Mili” 2025 / Foto: GKK
Pamje nga Ekspozita “Gjon Mili” 2025 / Foto: KALLXO.com
Pamje nga Ekspozita “Gjon Mili” 2025 / Foto: KALLXO.com
Organizata “Nisma e të Rinjve për të Drejta të Njeriut” (Youth Initiative for Human Rights – Kosovo – YIHR) ka hapur Muzeun e Fëmijëve të Luftës në Prishtinë.
Muzeu i Fëmijëve të Luftës do të jetë një hapësirë kujtese për fëmijërinë e ndërprerë nga Lufta e Kosovës.
Hapja e këtij Muzeu u bë me inaugurimin e Ekspozitës “Loja e ndërprerë”, më 22.01.2025.
Ekspozita përfshin gjësende personale, video-dëshmi dhe eksponate të kuruara që theksojnë përvojat e fëmijëve gjatë luftës së fundit në Kosovë – dedikuar për ruajtjen e kujtimeve të fëmijërisë gjatë luftës në Kosovë.
Gjatë ceremonisë së hapjes së Muzeut të Fëmijëve të Luftës u tha se çdo objekt dhe rrëfim në këtë Ekspozitë shpalos të vërtetat dhe të kaluarën, që s’duhet të lejohet që të bëhet e tashme.
Drejtoresha e Muzeut të Fëmijëve të Luftës, Bjeshkë Guri ka thënë se ky Muze është një përpjekje simbolike që dënon luftën si mjet të dominimit, kurse loja e ndërprerë adreson pikërisht fëmijëri të ndërprera dhunshëm nga lufta.
Ekspozita “Loja e ndërprerë” adreson pikërisht fëmijëri të ndërprera dhunshëm nga lufta dhe fton njerëzit të reflektojnë për të kaluarën – jo vetëm në Kosovë, por edhe në botë.
“Ky Muze është një përpjekje simbolike që dënon luftën si mjet të dominimit dhe dhunës strukturore – duke avokuar për drejtësi sociale dhe paqe të qëndrueshme kudo në botë. Ky Muze na fton që të ndërtojmë një ardhme, ku çdo fëmijë do të mund të jetojë në fëmijëri të lumtur.” – tha Guri.
Kurse, Marigona Shabiu, Drejtoreshë Ekzekutive e YIHR-së në Kosovë, tha se ky Muze u kushtohet fëmijëve të mbijetuar nga lufta e fundit në Kosovë dhe se rrugëtimi për themelimin e këtij Muzeu ka filluar pesë vjet më parë.
“Ky Muze është përpjekje për të ndërtuar ura mes të kaluarës dhe të ardhmes, është një hapësirë për të dëgjuar zëra që shpesh harrohen për të kuptuar dhimbjen e së shkuarës – mësuar nga ajo. Ekspozita ‘Loja e ndërprerë’ trajton në mënyrë direkte një mënyrë simbolike të fëmijërisë, që fëmijët e mbajtur nga lufta e fundit (1998/1999) e përjetuan. Për pesë vjet kemi qenë hapësirë publike për të vendosur Muzeun, por të gjitha përpjekjet tona kanë dështuar, që tregon një mosgatishmëri të institucioneve publike për të mbështetur nisma të tilla.” – tha Shabiu.
Për realizmin e Muzeut dhe Ekspozitës ndihmuan krijuesit, Petrit Halilaj dhe Ervina Halili.
Gjatë fjalës së tij në ceremoninë e hapjes së Muzeut, Petrit Halilaj tha se shprehja përmes luftës ka qenë fillim i një shërimi shpirtëror.
Ai ka folur edhe për vizatimin e bërë në Kampin e refugjatëve gjatë luftës në Kukës, të cilin ia kërkon edhe ish-kreu i atëhershëm i OKB-së, Kofi Anan, por që Halilaj nuk ia dha.
“Kur Kofi Anan e vizitoi Kampin, e pa vizatimin dhe unë si fëmijë kam besuar se ai vizatim ka me ndiku me ndal luftën. Aq shumë ka pasë rëndësi për mua vizatimi dhe kur ma kërkoi vizatimin, vendosa të mos ia japë. Kështu, çdo vizatim dhe objekt këtu sjell një histori tepër të rëndësishme të luftës të secilit fëmijë të luftës.” – deklaroi Halilaj.
Ndërsa, Ervina Halili, studiuese e poete, tha se sot po i kushtohet rëndësi, jo vetëm arkivimit të ngjarjeve historike dhe dokumentacioneve, por edhe themelimit të Muzeve dhe arkivimit të historive orale.
“Kjo është shumë e rëndësishme, pasi në ditët e sotme kemi mundësi me prezervu edhe përjetimin e individëve që e kanë përjetuar ngjarjen. Kujtimi më i gjallë është kujtimi dhe memoria e fëmijëve.” – shtoi ajo.
Për shkak të mungesës së hapësirave publike, Muzeu i Fëmijëve të Luftës është hapur në një hapësirë private, por themeluesit thonë se Muzeu në këtë hapësirë publike është i përkohshëm dhe nuk do të heqin dorë deri në gjetjen e një hapësire publike për Muzeun e Fëmijëve të Luftës.
Muzeu i Fëmijëve të Luftës / Foto: KALLXO.comMuzeu i Fëmijëve të Luftës / Foto: KALLXO.comMuzeu i Fëmijëve të Luftës / Foto: KALLXO.com
Shfaqja “Bëje ose vdis” e Teatrit “Hadi Shehu” të Gjakovës, me regji të Blerta Nezirajt do të hapë Edicionin e 34-të të Festivalit të Dramës Origjinale shqipe, “Talia e Flakës”.
Festivali “Talia e Flakës 2025” hapet sot, e mërkurë, më 22.01.20025, në ora 20:00 në Teatrin e Qytetit në Gjilan.
Festivali “Talia e Flakë” mbahet nga 22 deri më 27 janar 2025 – në kuadër të manifestimit mbarëkombëtar “Flaka e Janari”, që po mbahet në Gjilan.
Edicioni i 34-të i manifestimit mbarëkombëtar “Flaka e Janarit” është hapur me 11 janar dhe mbyllet me Gala mbrëmje, në “Vali Ranch Resort”, më 31.01.2025.
Anvi Shkodra, nga Organizata “Varg e Vi” ka thënë për KALLXO.com, se në Edicionin e sivjetmë të “Talias së Flakës” do të shfaqen gjithsej 6 shfaqje teatrore nga Kosova, Shqipëria e Maqedonia e Veriut. Të gjitha shfaqjet jepen në Teatrin e Gjilanit.
Ai ka thënë se Festivali ka karakter garues dhe do të ndahen edhe disa çmime. Shkodra tha se risi e Edicionit të sivjetmë të “Talias së Flakës” është themelimi dhe ndarja edhe e çmimit për “Dramën më të mirë origjinale të shkruar”.
“Ideja (për themelimin e këtij çmimi) është që të përkrahet drama origjinale shqipe – duke krijuar mundësi që të paktën dikush t’ua lexojë dramat tekstshkruesve tanë. Tutje stimulimit dhe shpërblimit për dramë fituese e po ashtu me shumë gjasë edhe inskenimin e saj në Teatrin e Gjilanit.” – ka thënë ai.
Sipas tij, ky çmim dhe çmimet e tjera të Festivalit do të ndahen më 31.01.2025, në Gala mbrëmjen përmbyllëse të manifestimit “Flaka e Janarit”.
“Talia e Flakës 2025” – Orari i shfaqjeve.
Edicioni i 34-të i manifestimit mbarëkombëtar “Flaka e Janari” është hapur më 11 janar 2025.
Deri më tani, gjatë këtij manifestimi janë mbajtur një sërë aktivitetesh, si: homazhe për heronjtë e Kosovës, Akademi e Tryeza kushtuar personaliteteve të njohura historike e aktivitete kulturore. Ndërsa, deri në mbyllje të manifestimit do të mbahen edhe një sërë aktivitetesh kulturore.
Manifestimit Mbarëkombëtar “Flaka e Janarit” për të nderuar të rënët për liri.
Edicioni i sivjetmë i “Flakës së Janarit” mbyllet me gala mbrëmje në “Vali Ranch Resort”, më 31.01.2025.
Ekspozita e 17 Ndërkombëtare e Fotografisë dhe Imazhit Lëvizës, “Gjon Mili”, e kuruar nga Valentina Umansky, hapet nesër më 23.01.2025, në Galerinë Kombëtare të Kosovës (GKK).
GKK ka njoftuar se kjo Ekspozitë e titulluar “Ajo që ia thotë këngës…” përfshin veprat e 23 artistëve – pjesa më e madhe e tyre nga Ballkani, të përzgjedhur përmes një thirrjeje të hapur.
“Koncepti i Ekspozitës është frymëzuar nga tepsia – praktikë muzikore tradicionale me rrënjë në Kosovë, e performuar kryesisht nga gratë. Kjo formë unike kombinon meloditë vokale, me rrotullimin ritmik të tepsisë. Këtu, tepsia bëhet metaforë e gjesteve të trashëguara – që janë përcjellë prej nënës tek e bija – që lidhin gjeneratat me brezat e kaluar. Për më shumë, mund të lexoni komunikatën e bashkangjitur më poshtë.” – thuhet në njoftimin e GKK-së.
Po, sipas njoftimit, Ekspozita eksploron traditat gjinore dhe përmbysjen e tyre të vazhdueshme – duke shqyrtuar fotografinë, imazhet lëvizëse dhe praktikat zanore si mediume të fuqishme dhe arkiva që përfshijnë narrativa të brezave të ndryshëm.
Artistët pjesëmarrës në ekspozitën “Gjon Mili”: Ivana Basiç, Kristina Benjocki, Sema Bekiroviq, Angela Blazhanoviq, Zheljka Blakshiq, Vera Hadzhiyska, Majlinda Hoxha, Astrit Ismaili, Saodat Ismailova, Shejla Kamerić, Lebohang Kganye, Ana Likar, Glorija Lizde, Maria Mavropoulou, Klodiana Millona & Endi Tupja, Joanna Piotroëska, Stanislava Pinchuk, Iva Radivojeviq, Lala Rashçiq, Simon Shiroka, Huda Takriti, dhe Clarissa Tossin.
Ekspozita “Gjon Mili” do të qëndrojë e hapur në GKK, deri më 30.03.2025.
Projekti “Ansamble në shpërfaqje: Ekologjitë në ndryshim” nga Erzë Dinarama do të përfaqësojë Kosovën në Ekspozitën e 19 Ndërkombëtare të Arkitekturës në Bienalen e Venedikut.
Ekspozita e 19 Ndërkombëtare e Arkitekturës do të mbahet nga 10 maji deri më 23 nëntor 2025 në Venedik të Italisë.
Për përfaqësimin e Kosovës në Bienalen e Arkitekturës në Venedik me projektin e Dinaramës ka vendosur një juri në përbërje të: Rozafa Basha, Marina Otero Verzier, Poliksen Qorri-Dragaj, Adela Demetja e Rudina Xhaferi.
Sipas Vendimit të kësaj jurie, përzgjedhja e projektit “Ansamble në shpërfaqje: Ekologjitë në ndryshim” për të përfaqësuar Kosovën në ekspozitën e 19 të Bienales së Arkitekturës në Venedik bazohet në qasjen inovative të projektit, thellësinë intelektuale, përputhshmërinë me temën e Bienales.
Sipas vlerësimit të jurisë, projekti ka qasje eksperimentale, dinamike e diskursive dhe ofron një platformë për formësimin e ideve gjatë muajve të Bienales, si dhe ofron përfitime afatgjata për ekspertet e fushës.
“Propozimi trajton njërën nga sfidat me urgjente globale: ndryshimet klimatike dhe ndikimin e tyre në ekosisteme – përmes lentës së migrimit të specieve. Ai e pozicionon këtë fenomen si çështje hapësinore dhe ekologjike me pasoja të thella kulturore, gjeopolitike dhe mjedisore.” – thuhet në Vendim.
Po sipas jurisë, projekti i Dinaramës integron në mënyrë efektive kontekstin specifik të Kosovës – duke theksuar sfidat me të cilat përballen rajonet më të dhëna ekologjike të kufizuara dhe rëndësinë e njohurive lokale në formësimin e strategjive përshtatëse.
“Propozimi bazohet në hulumtime shkencore gjithëpërfshirëse të jashtëzakonshme, përfshin kushte hapësinore specifike lokale në Kosovë dhe hap një diskurs ndërdisiplinor mbi pyetjen se si peisazhet dhe qytetet kosovare mund të reagojnë ndaj krizave të parashikueshme, siç është ndryshimi klimatik – duke u përshtatur dhe përmirësuar strategjitë ekzistuese.” – thuhet në Vendim.
Bienalja e Arkitekturës në Venedik (Itali) mbahet çdo dy vjet.
Në 2023, Kosova në këtë Bienale u përfaqësua me projektin “RKS2 Transcedent Locality” (RKS2 Lokaliteti Transcendent) të Poliksen Qorri-Dragaj dhe Hamdi Qorrit.
