Ballina

Autor: Rexhep Maloku

  • Trumpi shton kërcënimet për marrjen e kontrollit mbi Grenlandën dhe Kanalin e Panamasë

    Presidenti i zgjedhur, Donald Trump nuk ka treguar shenja të heqjes dorë prej dëshirës së tij për marrjen e kontrollit amerikan të Grenlandës dhe Kanalit të Panamasë, duke i quajtur të dyja kritike për sigurinë kombëtare amerikane – ka raportuar transmetuesi britanik BBC.

    I pyetur nëse përjashton mundësinë e përdorimit të forcës ushtarake ose ekonomike, me qëllim të marrjes së territorit autonom danez ose të Kanalit, ai është përgjigjur: “Jo, nuk mund t’ju siguroj për asnjërën prej tyre”.

    “Por mund ta them këtë, ne na duhen ato për sigurinë ekonomike.” ka deklaruar ai para gazetarëve në një Konferencë të gjatë me shumë pyetje në pronën e tij në Mar-a-Lago në Floridë.

    Edhe Danimarka, edhe Panamaja kanë hedhur poshtë çfarëdo sugjerimi se mund të japin territor.

    Deklaratat e Trumpit erdhën në kohën kur i biri i tij, Donald Trump Jr po qëndronte në Grenlandë. Para se të arrinte në kryeqytetin Nuuk, Trump i Riu ka thënë se ishte në një “udhëtim personal” për të folur me vendasit dhe se nuk kishte asnjë takim të planifikuar me zyrtarë qeveritarë.

    Kur është pyetur për vizitën e të birit të presidentit të zgjedhur në Grenlandë, kryeministrja daneze Mette Frederiksen ka deklaruar për Televizionin Danez se “Grenlanda u përket grenlandezëve” dhe se vetëm vendasit mund ta përcaktojnë të ardhmen e tyre.

    Ndërkaq në një mesazh të regjistruar, më 23.12.2025, nga presidenti i Panamasë Mulino ka deklaruar se pavarësia e Panamasë është e panegociueshme dhe se Kina nuk ka asnjë ndikim në administrimin e Kanalit. Ai mbrojti, gjithashtu, tarifat e kalimit të ngarkuara nga Panama – raportonte Reuters.

    Kina nuk e kontrollon apo administron Kanalin, por një degë të “CK Hutchison Holdings”, me bazë në Hong-Kong, ka menaxhuar prej kohësh dy Porte të vendosura në hyrjet e Kanalit në Karaibe dhe në Paqësor.

    Shtetet e Bashkuara ndërtuan kryesisht Kanalin dhe administruan territorin përreth kalimit për dekada me radhë. Por, Shtetet e Bashkuara dhe Panamaja nënshkruan një mori Marrëveshjesh në 1977, që hapën rrugën për kthimin e Kanalit në kontrollin e plotë të Panamasë. Shtetet e Bashkuara dorëzuan kontrollin e kalimit më 1999, pas një periudhe administrimi të përbashkët.

    Trumpi është zotuar gjithashtu për të përdorur “forcën ekonomike” kur është pyetur nëse do të aneksonte Kanadanë dhe e ka quajtur kufirin e përbashkët “vijë të tërhequr artificialisht”.

    Kufiri është më i gjati në botë ndërmjet dy shteteve dhe ishte vendosur sipas Traktateve, që datojnë prej kohës së themelimit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në fund të viteve 1700.

    Përgatiti: Rexhep Maloku – Kallxo.com

  • Presidenti austriak mandaton djathtistin ekstrem për formimin e qeverisë

    Presidenti austriak, Alexander Va nder Bellen e ka mandatuar të hënën më 06.01.2025 liderin e së djathtës ekstreme, Partia e Lirisë (FPO) që ta formojë një koalicion qeveritar, pasi përpjekja e centristëve për koalicion pa FPO-në dështoi papritmas në fundjavë – raporton Reuters.

    Njoftimi shënon një kthesë të madhe dramatike për Presidentin, ish-lider i së majtës së Gjelbër, të cilët kaherë kanë qenë kritik ndaj FPO-së dhe janë përplasur me liderin e saj, Herbert Kickl, por pak mundësi mbetën për Van der Bellen pas dështimit të centristëve për krijimin e një koalicioni qeveritar.

    FPO-ja euroskeptike dhe dashamire ndaj Rusisë fitoi Zgjedhjet parlamentare të shtatorit me 29% të përkrahjes së votuesve. Tani do të hyjë në negociata me partnerin e vetëm të mundshëm, Partinë Popullore Konservatore (OVP), me kërkesën që t’i prijë një Qeverie për herë të parë prej themelimit të saj në vitet pesëdhjetë nën drejtimin e një lideri që kishte qenë ushtarak i lartë në SS-in paramilitar elitar të Hitlerit.

    “E kam ngarkuar atë me nisjen e bisedimeve me Partinë Popullore për formimin e një Qeverie.” – ka deklaruar Va nder Bellen në një adresim televiziv pas takimit me Kicklin, duke shtuar: “Nuk e kam ndërmarrë me qejf këtë hap”.

    Dhe derisa Kickl po largohej pas takimit me Presidentin, qindra protestues, përfshirë studentë hebraikë dhe aktivistë të së majtës, e kanë vërshëllyer dhe kanë brohoritur “nazistët jashtë” – duke valuar njëherësh flamuj me slogane “Ne nuk duam një Austri djathtiste ekstremiste”.

    Va nder Bellen e kishte zemëruar FPO-në, duke mos ia dhënë mandatin për formimin e Qeverisë menjëherë pas Zgjedhjeve, meqë asnjë partner koalicioni ishte shfaqur menjëherë për bashkëpunim me të. Mandati i ishte besuar Partisë Popullore konservatore dhe liderit të saj, kancelarit Karl Nehammer. OVP-ja e tij kishte dalë e dyta në Zgjedhje.

    Përpjekjet e Nehammerit për të krijuar një koalicion, së pari trepartiak e pastaj dypartiak, me patitë tjera centriste dështuan në fundjavë – duke e detyruar atë që të jepte dorëheqje.

    Nehammeri ka ngulmuar kaherë se partia e tij nuk do të qeveriste me Kicklin, duke theksuar se lideri i FPO-së beson në teori konspiracioni dhe se përbën kërcënim sigurie. Me tërheqjen e Nehammerit, mund të jetë hequr edhe vija e kuqe – shkruan Reuters. Pasuesi i tij i përkohshëm në krye të OVP-së, Christian Stocker ka thënë të dielën se partia e tij do të jetë pjesë e bisedimeve të udhëhequra nga Kickl.

    “Ne jemi krejt në fillim. Nëse ftohemi në këto bisedime, rezultati i atyre bisedimeve është i hapur.” – ka deklaruar për televizionin ORF, Wilfried Haslauer, guvernatori i shtetit të Salzburgut, njeri me peshë në parti, që kishte qëndruar krah Stockerit në deklarimin e tij para mediave si lider i OVP-së.

    Nëse dështojnë Zgjedhjet ka gjasë të ketë Zgjedhje të parakohshme dhe anketimet tregojnë se FPO-ja vetëm sa ka ardhur duke e ngritur mbështetjen prej shtatorit.

    OVP-ja dhe FPO-ja kanë tejkaluar dallime për disa çështje – përfshirë ashpërsimin e masave ndaj emigrantëve.

    Çështja më sprovuese në bisedimet e centristëve megjithatë ishte ulja e deficitit buxhetor, që pritet të tejkalojë tavanin e përcaktuar nga BE-ja prej 3% të prodhimit ekonomik të viteve 2024 dhe 2025.

    Përderisa dy partitë bëjnë thirrje për ulje taksash, FPO-ja është zotuar se do të mënjanojë disa prej interesave të OVP-së, si Oda e fuqishme e Tregtisë. Ato janë përplasur edhe për kundërshtimin e FPO-së ndaj ndihmës për Ukrainën në luftën e saj kundër Rusisë dhe për planet aktuale për një sistem raketor të mbrojtjes.

    Va der Bellen ka thënë vazhdimisht se do të jetë i kujdesshëm që të sigurojë “themelet e demokracisë” – përfshirë respektimin e të drejtat e njeriut, mediat e pavarur dhe anëtarësimin e Austrisë në Bashkimin Europian.

     

    Përgatiti: Rexhep Maloku – Kallxo.com

  • Kongoja ekzekuton 102 ‘banditë urbanë’ – 70 të tjerë në radhë, thonë zyrtarët

    102 burra janë ekzekutuar nga Qeveria e Kongos gjatë javës së kaluar dhe 70 të tjerë pritet të ekzekutohen, ka bërë të ditur ministri i Drejtësisë në një deklaratë për Agjencinë amerikane të lajmeve AP – ka raportuar televizioni CNN.

    Në deklaratë thuhet se burrat, prej 18 deri në 35 vjeç, ishin plaçkitës të armatosur dhe “banditë urbanë”, të njohur nga vendasit si “Kulunas”, të cilët janë ekzekutuar në Burgun e zonës perëndimore të Kongos në Angenga. 45 të tjerë ishin vrarë në fund të dhjetorit dhe 57 të tjerët janë ekzekutuar gjatë 48 orëve të fundit – thuhet në njoftimin e së dielës.

    Një fluturim me 70 burra të tjerë nga Kinshasa kanë arritur në Angenga, por Qeveria nuk ka komentuar statusin e të burgosurve.

    Ministri i Drejtësisë, Mutamba, i cili po monitoron ekzekutimet, ka thënë të dielën vonë se “një tufë e tretë do të ekzekutohet, kështu që dy të parat janë kryer me masën e ekzekutimit me ‘dënim me vdekje’”.

    Vendimi i Qeverisë për të zbatuar dënimin me vdekje ka ngjallur ndasi. Disa e kanë mirëpritur masën si mjet për të rikthyer sundimin e rendit dhe sigurisë në qytete, derisa të tjerë janë shprehur të shqetësuar për rreziqet e abuzimit dhe të shkeljeve të të drejtave të njeriut.

    “Ne e mirëpresim këtë Vendim prej Ministrit, sepse do të ndihmojë t’i jepet fund krimit urban. Që prej orës tetë të mbrëmjes e tutje, ju nuk mund të lëvizni lirisht për shkak se keni frikë se mund të bini në duar të një ‘Kuluna’.” – ka thënë Fiston Kakule, banor i qytetit lindor Goma.

    Espoir Muhinuka, aktivist i të drejtave të njeriut, ka paralajmëruar për mundësinë e ekzekutimeve jashtëgjyqësore dhe ka bërë thirrje për respektim strikt të procedurave juridike dhe garancive themelore. Ai druan se presioni politik mund të çojë drejt dënimeve të padrejta dhe ekzekutimeve arbitrare.

    “Situata në Republikën Demokratike të Kongos është e ndërlikuar dhe kërkon qasje multidimensionale. Lufta kundër bandave duhet të zhvillohej krahas përpjekjeve për ta luftuar varfërinë, papunësinë dhe përjashtimin social, që shpesh janë faktorë që i kontribuojnë krimit.” – ka thënë ai.

    Dënimi me vdekje në Kongo është çështje e ndjeshme. Shteti afrikan e kishte shfuqizuar më 1981, por e riktheu më 2006. Ekzekutimi i fundit u bë më 2003, por në marsin e vitit 2004 Qeveria kongoleze njoftoi rikthimin e ekzekutimeve të rënda – megjithëse ishte menduar se dënimi me vdekje do të zbatohej vetëm për personelin ushtarak të akuzuar për tradhti kombëtare.

    Në maj, tetë ushtarë ishin dënuar me vdekje për dezertim prej fushëbetejës dhe në korrik 25 ushtarë të tjerë u dënuan për shkelje të ngjashme. Nuk raportohet se ndonjëri prej tyre është ekzekutuar.

    Përgatiti: Rexhep Maloku – Kallxo.com

  • Harris do ta certifikojë Trumpin President, katër vjet pas trazirave të Kapitolit

    Zëvendëspresidentja demokrate e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Kamala Harris do ta udhëheqë të hënën, më 06.01.2025, certifikimin zyrtar në Kongres të rezultatit të Zgjedhjeve presidenciale të nëntorit 2024 – një garë që e kishte humbur kundrejt rivalit republikan, Donald Trump – ka raportuar transmetuesi britanik BBC.

    Kjo datë shënon edhe katërvjetorin e trazirave dhe mësymjes në Kapitolin amerikan, kur mbështetësit e Trumpit u munduan të pamundësonin certifikimin e presidentit demokrat, Joe Biden – pas fitores së Zgjedhjeve në nëntorin e vitit 2020. Kjo është një ceremoni formale.

    Por masa të rrepta sigurie janë marrë në Uashington DC dhe presidenti Biden është zotuar se nuk do të ketë përsëritje të dhunës së 06.01.2021, që rezultoi me disa të vdekur.

    Dhe derisa kongresistët po mblidhen në Uashington, stuhia e fuqishme e dëborës mund të shkaktojë telashe.

    Kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve, Mike Johnson ka thënë se Ceremonia e Certifikimit në mbrëmje do të mbahet pavarësisht motit të ligë – duke deklaruar për Fox Newsin: “Pavarësisht se a do të ketë acar apo jo, ne do të të jemi në sallë që të sigurohemi që puna të kryhet”.

    Si zëvendëspresidente aktuale, Harrisit i kërkohet prej Kushtetutës amerikane që të udhëheqë zyrtarisht certifikimin e rezultatit pasi Trumpi e mposhti atë në Zgjedhjet kombëtare, më 05.11.2024.

    Trumpi i fitoi të gjitha – shtatë shtetet e pavendosura, duke e ndihmuar fitoren e tij në Kolegjin zgjedhor – mekanizmi që merr Presidencën. Do të jetë detyrë e Harrisit që të lexojë numrin e votave të Kolegjit zgjedhor, të fituara prej secilit kandidat.

    Mandati i dytë i Trumpit do të nisë pas inaugurimit të tij më 20 janar. Për herë të parë prej vitit 2017, partia e Presidentit do ta ketë shumicën edhe në dhomat e Kongresit, megjithëse me një epërsi të ngushtë.

    Fitorja e Trumpit shënoi një rikthim të jashtëzakonshëm prej humbjes së tij zgjedhore në vitin 2020 dhe pas dënimit penal më 2024 – i pari për një President aktual ose ish-President amerikan.

    Presidenti Biden është zotuar se do të ketë transferim paqësor të pushtetit presidencial.

    Përgatiti: Rexhep Maloku – Kallxo.com

  • “Një ditë dashurie”: Si e përmbysi Trumpi historinë e dhunshme të 6 janarit

    Presidenti i zgjedhur amerikan dhe aleatët e tij kanë shpenzuar katër vjet duke risajuar sulmin në Kapitol – duke përhapur teori konspiracioni dhe sajuar një histori martirizimi për hesapet e tyre aktuale politike – shkruan gazeta “New York Times”, në një analizë të gjatë katër vjet pas mësymjes së mbështetësve të Donald Trumpit ndaj Kongresit, pasi republikani i kishte humbur Zgjedhjet e vitit 2020 dhe po kundërshtonte certifikimin e presidentit demokrat, Joe Biden.

    Dhe brenda dy javësh, Trumpi pritet të kalojë edhe njëherë nëpërmjet portës harkore të Kapitolit të Shteteve të Bashkuara, që edhe njëherë të betohet si i zoti i Shtëpisë së Bardhë. Përderisa rituali i Ditës së inaugurimit për bartjen paqësore të pushtetit po përgatitet paqësisht, ai do të shkojë në të njëjtin vend ku u shfaqën skenat e tmerrshme të 6 janarit 2021, kryesisht në emër të tij.

    Menjëherë prapa shpinës së Trumpit do të jenë dyert prej metali e xhami, ku protestuesit, të nxitur prej rrenës së tij se i ishin vjedhur Zgjedhjet e vitit 2020, sulmuan Kapitolin me shufra metalike, gjësende të ndryshme dhe armë të tjera. Në të majtë të tij është pjesa e ndërtesës ku protestuesit e zhurmshëm ua morën anën policëve të paktë në numër. Në të djathtë të tij është pjesa ku ishte gjetur një grua e përgjakur që po vdiste.

    Dhe para tij janë shkallët e mermerta që lëshohen drejt foltores me vulën presidenciale. Në të njëjtat shkallë, katër vjet më parë, flamujt e Trumpit ishin valëvitur mbi turma të egërsuara njerëzish: ku një zyrtar policie ishte tërhequr zvarrë që të rrihej me një flamur amerikan dhe një tjetër polic do të tërhiqej e shkelmohej.

    “Rikthimi i pashpjegueshëm”

    Pas mësymjes së madhe ndaj Kapitolit, karriera e trazuar politike e Trumpit dukej se mori fund, derisa fjalët nxitëse të tij për prijësit e trazirave tronditën edhe liderët e vetë Partisë së tij Republikane, kujton gazeta “The Times”. Një mal faktorësh shpjegojnë kryengritjen e tij tronditëse, por asnjëri prej tyre nuk ta mbushë mendjen sesi ai dhe besnikët e tij ia dolën ta shpëlajnë historinë e 6 janarit – duke e kthyer ankthin politik në aset politik.

    Ajo që filloi si një përpjekje e sforcuar për të shfajësuar zotin Trump nga përgjegjësia për 6 janarin, filloi gradualisht pasi aleatët e tij në Kongres dhe media e hodhën poshtë sulmin dhe ia ridrejtuan fajin turmave të krahut të majtë, demokratëve dhe madje edhe Qeverisë. Rebelët e dhunshëm – të ndjekur penalisht, të dënuar dhe të burgosur – u kthyen disi në martirë patriotë.

    Ky interpretim i përmbysur sfidoi atë që vendi kishte parë me sytë e vet, por i përshtatej mjeshtërisht narrativës së persekutimit që e lidh Trumpin me shumë prej besnikëve të tij. Pasi kandidoi sërish për President, dyfishoi rikthimin e skenarit për trazirat dhe goditjen e saj, duke përfshirë një hetim të Kongresit dhe dy padi penale kundër tij, si pjesë e një viktimizimi të orkestruar. 

    “Hataja amerikane”

    Ajo ditë ishte një hata amerikane, vlerëson “The Times”. Kongresistët po luftonin për sigurinë e tyre. Zëvendëspresidenti, Mike Pence i shpëtoi një turme njerëzish që bërtiste se ai duhej të varej. Shumë njerëz vdiqën gjatë dhe pas trazirave: përfshirë një protestues prej të shtënave të armëve, katër policë nga vetëvrasja dhe më shumë se 14 zyrtarë policie u lënduan në një përleshje të stërzgjatur, që pothuajse e pezulloi çfarë do të duhej të ishte certifikim rutinor i fitores elektorale të kundërshtarit të Trumpit, Joseph R. Biden Jr.

    Por me kthimin e tij në pushtet, zoti Trump tani ka një platformë për ta shpëlarë dhe sajuar sulmin në Kapitol – në atë që e ka quajtur “një ditë dashurie”. Ai është zotuar se do të falë sulmuesit në orën e parë të marrjes së pushtetit, përderisa mbështetësit e tij në Kongres po kërkojnë ngritjen e akuzave penale kundër atyre që hetuan veprimet e tij në atë ditë kaotike.

    Kur është pyetur për riformulimin e sulmit në Kapitol dhe nëse zoti Trump duhet të pranojë ndonjë përgjegjësi për çfarë kishte ngjarë më 6 janar, zëdhënësja e tij, Karoline Leavitt, në vend të përgjigjes, ka thënë t’i referoheni një deklarate të “humbësve politikë”, të cilët u munduan ta nxjerrin nga binarët karrierën e tij politike dhe pretendoi se “mediat tradicionale ende refuzojnë ta raportojnë të vërtetën për çfarë ndodhi atë ditë”. Ajo ka shtuar se “populli amerikan nuk ra në grackën e frikës që e Majta e ngjallte për 6 janarin”.

    Tregimi për 6 janarin që e rrëfen zoti Trump është soji i vetë teorisë së zëvendësimit, aso që terron faktet e qarta sikurse tepihu i kaltër që mbulon ato shkallë të njollosura të Kapitolit në Ditën e Inaugurimit – shkruan e përditshmja “The Times”.

    Përgatiti: Rexhep Maloku – Kallxo.com