Ballina

Autor: Kallxo

  • Publikohen emrat e 425 mijë bashkëpunëtorëve të dyshuar të nazistëve

    Emrat e rreth 425 mijë personave të dyshuar për bashkëpunim me nazistët gjatë pushtimit gjerman të Holandës janë publikuar për herë të parë në internet, raporton BBC.

    Emrat përfaqësojnë individë që u hetuan përmes një sistemi të posaçëm ligjor të krijuar nga fundi i Luftës së Dytë Botërore. Prej tyre, më shumë se 150 mijë u përballën me një formë dënimi.

    Të dhënat e plota të këtyre hetimeve ishin më parë të qasshme vetëm duke vizituar Arkivin Kombëtar Holandez në Hagë.

    Instituti Huygens, i cili ndihmoi në digjitalizimin e arkivit, thotë se kjo është një pengesë e madhe për njerëzit që dëshirojnë të hulumtojnë pushtimin e Holandës, i cili zgjati nga 1940 deri në 1945.

    “Ky arkiv përmban histori të rëndësishme për brezat e tanishëm dhe të ardhshëm” – thotë Instituti Huygens.

    “Nga fëmijët që duan të dinë se çfarë bëri babai i tyre në luftë, te historianët që hulumtojnë zonat gri të bashkëpunimit”.

    Arkivi përmban dosje për kriminelët e luftës, rreth 20,000 holandezë që u regjistruan në forcat e armatosura gjermane dhe anëtarët e dyshuar të Lëvizjes Nacional Socialiste (NSB) – partia naziste holandeze.

    Por përmban edhe emrat e njerëzve që u gjetën të pafajshëm.

    Kjo pasi arkivi përbëhet nga dosje të Juridiksionit të Posaçëm, i cili nga viti 1944 hetonte bashkëpunëtorët e dyshuar.

    Baza e të dhënave në internet përmban vetëm emrat e të dyshuarve – si dhe datën dhe vendin e lindjes së tyre – të cilat janë të kërkueshme vetëm duke përdorur detaje të veçanta personale.

    Nuk specifikon nëse një person i caktuar është shpallur fajtor, apo për çfarë forme bashkëpunimi dyshohej.

    Por do t’u tregojë përdoruesve se çfarë skedari duhet të kërkojnë për të parë këtë informacion nëse vizitojnë Arkivin Kombëtar. Njerëzit që aksesojnë skedarët fizikë duhet të deklarojnë një interes legjitim për t’i parë ato.

    Ka pasur disa shqetësime në Holandë në lidhje me informacionin personal që ka të bëjë me një periudhë të ndjeshme të historisë që vihet në dispozicion lirisht – duke bërë që informacioni i publikuar në internet fillimisht të jetë i kufizuar.

    “Kam frikë se do të ketë reagime shumë të këqija” – i tha botimit holandez në internet DIT Rinke Smedinga, babai i të cilit ishte anëtar i NSB-së dhe punonte në kampin Westerbork, nga i cili njerëzit u dëbuan në kampet e përqendrimit.

    “Ju duhet ta parashikoni këtë. Nuk duhet ta lini thjesht të ndodhë, si një lloj eksperimenti social.”

    Tom De Smet, drejtori i Arkivit Kombëtar, tha për DIT se duhet të merren parasysh të afërmit e bashkëpunëtorëve dhe viktimave të pushtimit.

    Por ai shtoi: “Bashkëpunimi është ende një traumë e madhe. Nuk flitet për të. Shpresojmë që kur të hapen arkivat, do të thyhet tabuja”.

    Në një letër drejtuar parlamentit më 19.12.2024, ministri i Kulturës Eppo Bruins shkroi: “Hapja e arkivave është thelbësore për të përballuar efektet e së kaluarës së vështirë të përbashkët [të Holandës] dhe për ta përpunuar atë si shoqëri.”

    Sa informacion i disponueshëm në internet do të kufizohej duke pasur parasysh shqetësimet e privatësisë dhe ata që vizitojnë arkivin personalisht nuk do të lejohen të bëjnë kopje, tha ai. Bruins ka shprehur dëshirën për të ndryshuar ligjin për të lejuar më shumë informacion të zbulohet publikisht.

    Faqja e internetit e bazës së të dhënave online thotë se njerëzit që mund të jenë ende gjallë nuk janë të listuar në internet./BBC

  • Babai dyshohet se vrau djalin e tij në Tetovë

    Në Tetovë të Maqedonisë së Veriut 39-vjeçari S.N është gjetur pa shenja jete.

    39-vjeçari u gjet me plagë të armës së zjarrit në kokë rreth orës 18:50 të 02.01.2025.

    Sipas Portalb.mk, S.N ka jetuar vetëm me babanë e tij.

    Viktima e cila u gjet pa ndjenja u dërgua në Qendrën Urgjente të Tetovës. Policia e Tetovës njofton se në dhomën ku është gjetur S.N. është gjetur një pushkë gjuetie.

    “Pas ndërmarrjes së masave dhe aktiviteteve për zbardhjen e rastit, në koordinim me prokurorin publik, është konstatuar se kemi të bëjmë me vepër penale “vrasje” e kryer më datë 31.12.2024, ku pas një konfrontimi fizik të mëparshëm, M.N. (65) ka vrarë me pushkë gjuetie djalin e tij S.N” – thanë nga Policia e Tetovës raporton Portalb.mk.

  • Vetura bie në Vardar – Gjenden tri viktima, shpëton një fëmijë e ndërpriten kërkimet për personin e katërt

    Një veturë ka rënë në lumin Vardar në Maqedoninë e Veriut, në rrugën Rashqe-Saraj, raporton Alsat M.

    Siç raporton Alsat M, tri viktima gra janë gjetur në veturën e rënë në lumë, një fëmijë 5 vjeçar ka shpëtuar dhe është gjetur nga disa kalimtarë të rastit kurse ende nuk dihet për një person tjetër që gjendej në veturë.

    Ministria e Punëve të Brendshme të Maqedonisë së Veriut në njoftimin e saj ka thënë se aksidenti ka ndodhur rreth orës 16:00 të 02.01.2025.

    Sipas Alsat M, fëmija 5 vjeçar është dërguar në Spital kurse Policia ka nxjerr nga vetura tri viktimat gra. Për disa orë raportohet të ketë vazhduar kërkimi i personit tjetër që dyshohet se ka qenë në veturë por që në orët e mbrëmjes kanë pushuar kërkimet për të vazhduar të premten, më 03.01.2025.

    Ndërprerja e kërkimit të personit tjetër që ishte në veturë, sipas raportimit ka ndodhur për shkak të kushteve atmosferike dhe vështirësive për të parë.

    Jozyrtarisht nga ky medium nga Maqedonia e Veriut thuhet se tri viktimat e gjetura janë gra kurse viktima e katërt, i cili ende nuk është gjetur është burrë.

  • Sulmi i frymëzuar nga Shteti Islamik në New Orleans rikthen frikën nga grupi terrorist

    Të dhënat paraprake të hetimit nga sulmi i përgjakshëm i ditës së parë të vitit të ri në New Orleans tregojnë për një skenar të cilit institucionet e rendit dhe ligjit dhe zyrtarët e sigurisë i druheshin prej kohësh – një komploti që së paku ishte frymëzuar nga grupi terrorist ‘Shteti Islamik’.

    Byroja Federale e Hetimeve, FBI, të mërkurën (01.01.2025) konfirmoi njoftimet se i dyshuari kishte vendosur flamurin e ISIS-it në kamionin me të cilën goditi turmën në New Orleans në orët e hershme të së mërkurës para se të vritej në një shkëmbim zjarri me policinë.

    Presidenti Joe Biden tha të mërkurën (01.02.2025) se FBI-ja zbuloi se i dyshuari mori veprime të tjera “pak orë para sulmit” për ta shprehur publikisht besnikërinë e tij.

    I dyshuari Shamsud-Din Jabbar, një shtetas 42-vjeçar amerikan dhe ish-rezervist i Ushtrisë amerikane, “postoi video-regjistrime në rrjetet sociale duke treguar se është frymëzuar nga ISIS-i” – tha presidenti Biden.

    Pavarësisht se çfarë pasqyre do të dalë në fund të hetimeve, detajet e sulmit të Nju Orlins përputhen me taktikat e ISIS-it.

    “Ajo që pamë përputhet me modelin që e kemi parë prej kohësh nga Shteti Islamik”, thotë analisti Aaron Zelin nga Instituti i Washingtonit për Politikën e Lindjes së Afërt, me ekspertizë për lëvizjet xhihadiste. “Ka vite që ata bëjnë thirrje për goditjen e turmave me makina”.

    “Çdo ditë ata u bëjnë thirrje përkrahësve, të rekrutuarve të mundshëm, të gjithëve, që të ndërmarrin një veprim në emrin e tyre” – i tha analisti Zelin Zërit të Amerikës.

    Njëri nga sulmet e para të lidhura me ISIS-in ku u përdor makina si armë ndodhi në Nice të Francës, në vitin 2016. Një shtetas 31-vjeçar francez, me origjinë nga Tunizia, i divorcuar dhe që vuante nga depresioni goditi turmën që po festonte Ditën e Bastijës, duke shkaktuar vdekjen e 80 personave.

    Disa muaj më vonë, një 24-vjeçar nga Tunizi goditi turmën me kamion në një treg Krishtlindjeje në Berlin, duke shkaktuar 13 viktima. Ai gjithashtu kishte postuar një video-regjistrim përmes të cilit shprehu besnikërinë ndaj ISIS-it para se të kryente sulmin.

    Në nëntor të vitit 2017 ISIS-i gjithashtu mori përgjegjësinë për një sulm me makinë në New Jork që shkaktoi vdekjen e të paktën tetë personave. Autoritetet thanë se autori i sulmit zbatoi “me përpikëri” udhëzimet e ISIS-it për sulme me makina.

    Edhe pse grupi terrorist ISIS u tkurr për shkak të trysnisë së masave kundër terrorizmit në vendet si Siria dhe Afganistani, udhëheqësit e saj nuk i braktisën kurrë përpjekjet për të frymëzuar sulme të tjera nëpër botë.

    “Në Afganistan… dega e ISIS-it, ISIS-Khorasan, vazhdon të ketë si synim kryerjen e operacioneve jashtë vendit dhe vazhdon të publikojë materiale publicitare në gjuhën angleze me qëllim që t’u bëjë jehonë globale kërkesave të saj lokale tek audiencat perëndimore” – kishte shkruar Sekretari për Sigurinë Kombëtare, Alejandro Mayorkas në dëshminë e tij para Kongresit në tetor të vitit 2023.

    Edhe në vlerësimin më të ri të kërcënimit, të publikuar në shtator, Departamenti për Sigurinë Kombëtare paralajmëroi se ISIS-i, krahas grupeve të tjera siç është al-Qaida, “vazhdojnë të kenë për synim qëllimin që të ndërmarrin apo të frymëzojnë sulme në atdhe”, duke ngritur nivelin e kërcënimin në “nivel të lartë”.

    Vlerësimi i shtatorit po ashtu paralajmëroi se grupet mediatike në internet të ISIS-it po përpiqen të shfrytëzojnë konfliktin ndërmjet Izraelit dhe Hamasit në Lindjen e Mesme “për të frymëzuar më shumë veprime të dhunshme”.

    Drejtori i FBI-së, Christopher Wray vazhdimisht paralajmëroi se rastet e terrorizmit të brendshëm, që hetohet nga Byroja, vazhdojnë të jenë të larta, me rreth 1 mijë hetime që lidhen me ISIS-in çdo vit, në 50 shtete amerikane.

    Sipas të dhënave të mbledhura nga Seamus Hughes, hulumtues i lartë pranë Qendrës Kombëtare për inovacion, teknologji dhe edukimin në fushën e kundër-terrorizmit, NCITE, mbi 250 individë akuzohen për aktivitete që lidhen me ISIS-in që nga viti 2014.

    Shumica e rasteve, sipas ekspertit Hughes, përfunduan me pranimin e fajësisë nga të pandehurit apo shpalljen e tyre fajtorë; prokurorët e Departamentit të Drejtësisë e kanë humbur vetëm një rast në proces gjyqësor.

    Ndërkohë, FBI-ja ka arritur që të frenojë disa komplote terroriste të frymëzuara apo të lidhura me ISIS-in.

    Për shembull, në muajin tetor, agjentët arrestuan një shtetas 27-vjeçar afgan në Oklahoma City, duke e akuzuar atë dhe një bashkëpunëtor të tij të mitur se po planifikonin një vrasje në masë në Ditën e Zgjedhjeve.

    ISIS-i ende nuk ka marrë përgjegjësinë për sulmin terrorist në New Orleans, por analisti Zelin thotë se sulmi tashmë po përshëndetet me entuziazëm nga përkrahësit e ISIS-it në rrjetet sociale.

    Disa zyrtarë të kundër-terrorizmit shprehën shqetësimin e tyre se ISIS-i do të përfitojë nga ky entuziazëm.

    “Nga pikëpamja e tyre, është më pak e rëndësishme që në një sulm të vriten një numër i madh njerëzish se sa që sulmi thjesht të sigurojë vëmendje të shumtë mediatike” – i tha në nëntor publikut në Washington drejtori në detyrë i Qendrës Kombëtare amerikane Kundër Terrorizmit, Brett Holmgren.

    Megjithatë, disa zyrtarë të kundër-terrorizmit dhe ekspertë shprehën shqetësimin se sulmet mund të bëhen edhe më të përgjakshme.

    Qendra Kombëtare Kundër Terrorizmit paralajmëroi se ISIS-i po përfiton nga kontribute më të mëdha financiare dhe se ka themeluar një njësi për planifikim të veprimtarisë jashtë vendit në Siri, që për qëllim ka sulmet kundër Shteteve të Bashkuara.

    “Gjatë tërë vitit të kaluar ka patur një rritje të numrit të komploteve dhe sulmeve të ISIS-it”, i tha analisti Zelin Zërit të Amerikës. “Vitin e kaluar ishim dëshmitarë të pesë komploteve për sulme në Shtetete Bashkuara, ndërkohë që në vitin 2023 nuk kishte asnjë”.

    Ky aktivitet i ISIS-it mund të mos jetë i kufizuar vetëm në Amerikë. Disa analistë marrin shembull sulmet e përgjakshme të ISIS-it vitin e kaluar në Kerman, në Iran dhe në Moskë.

    “Përputhet me një prirje më të gjerë që po e shohim në Shtetet e Bashkuara por edhe në pjesët e tjera të botës. Kemi parë më shumë komplote dhe sulme në Evropë, Rusi, Turqi, Irani dhe në Azinë Qendrore” – thotë analisti Zelin./VoA

  • Italia thërret ambasadorit iranian, kërkon lirimin e gazetares italiane

    Ministria e Jashtme italiane e thirri të enjten (02.01.2025) ambasadorin iranian për t’i kërkuar lirimin e menjëhershëm të gazetares Cecilia Sala, e cila u arrestua në Teheran më 19.12.2024, ndërkohë që po punonte me vizën e rregullt për gazetarët.

    Përmes një deklarate ministria shpreh “shqetësimin serioz” mbi ndalimin e gazetares Sala dhe thekson domosdoshmërinë e trajtimit njerëzor dhe respektimit të të drejtave të saj.

    Mediat italiane njoftojnë se gazetarja Sala po mbahet e izoluar në një qeli të ftohtë burgu me një dritë fluroshente që mbahet e ndezur ditën dhe natën. Syzet e saj janë sekuestruar dhe ajo pothuajse nuk ka asnjë kontakt me njerëz të tjerë.

    Sekretari i përgjithshëm i Ministrisë së Jashtme italiane, Riccardo Guariglia, kërkoi që personeli i ambasadës në Teheran të lejohet ta vizitojë gazetaren Sala dhe t’i japë asaj “sendet të cilat i janë mohuar deri tani”, sipas ministrisë.

    Agjencia zyrtare e lajmeve e Iranit IRNA njoftoi të hënën se Sala u arrestua për shkak se “shkeli ligjet e Republikës Islamike”. Agjencia nuk dha detaje të tjera.

    Gazetarja Sala u ndalua tri ditë pasi sipërmarrësi iranian, Mohammad Abedini u arrestua në aeroportin Malpensa të Milanos në bazë të një urdhër-arresti amerikan nën pretendimet se ai është furnizuesi i pjesëve të dronëve, të cilët Uashingtoni thotë se janë përdorur në sulmin e vitit 2023, që shkaktoi vdekjen e tre ushtarëve amerikanë në Jordani.

    Irani ka mohuar përfshirjen në atë sulm dhe ministria e jashtme iraniane u citua nga mediat iraniane të ketë thënë se arrestimi i sipërmarrësit Abedini shkel ligjin ndërkombëtar.

    Gjatë viteve të fundit, forcat e sigurisë së Iranit kanë arrestuar dhjetëra të huaj dhe individë me shtetësi të dyfishtë, kryesisht nën akuzat për spiunazh. Organizatat për të drejtat e njeriut e akuzojnë Iranin se po përpiqet të sigurojë lëshime nga shtete të tjera përmes arrestimeve të tilla. Irani e mohon këtë pretendim.

    Kryeministrja e Italisë, Giorgia Meloni pritet të diskutojë për çështjen e gazetares Sala me ministrat e jashtëm dhe të drejtësisë të enjten (01.01.2025), sipas njoftimit të zyres së saj./VoA