Ballina

Autor: Kallxo

  • Zelensky ofron shkëmbim të ushtarëve të Koresë së Veriut

    Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky tha se është i gatshëm t’i dorëzojë Phenjanit dy ushtarë të kapur të Koresë së Veriut, në këmbim të të burgosurve ukrainas të luftës në Rusi.

    “Për ata ushtarë të Koresë së Veriut të cilët nuk dëshirojnë të kthehen, mund të ketë opsione të tjera në dispozicion.” – shkroi Zelensky në X.

    Atyre që duan “ta sjellin paqen më afër, duke përhapur të vërtetën për këtë luftë në koreanisht, do t’u jepet mundësia” – shtoi ai.

    Shërbimi i Sigurisë i Ukrainës (SBU) tha se njëri nga të dy ushtarët u tha zyrtarëve se mendonte se do të shkonte në Rusi për “stërvitje” dhe jo në luftë.

    Atij iu gjet një kartë identiteti ushtarake ruse, e lëshuar në emër të një personi tjetër.

    Ushtari tjetër nuk kishte dokumente.

    SBU-ja tha se të dy burrat, të cilët u kapën më 9 janar, janë në Kiev dhe nën kujdes mjekësor.

    Ata flasin vetëm koreanisht dhe janë duke u marrë në pyetje, me ndihmën e Shërbimit Informativ Kombëtar të Koresë së Jugut – tha SBU-ja.

    Rusia nuk e ka mohuar se shfrytëzon trupat e Koresë së Veriut, në luftën e saj kundër Ukrainës.

    Presidenti Vladimir Putin tha në tetor se është “vendim sovran” i vendit të tij, nëse do të dislokojë ose jo forca të tilla.

    Zyra e Zelenskyt tha në një deklaratë të shtunën se rusët “po përpiqen ta fshehin faktin se këta janë ushtarë nga Koreja e Veriut, duke u dhënë atyre dokumente që i paraqesin nga Tuva ose territore të tjera nën kontrollin e Moskës”.

    Shërbimi Ukrainas i Inteligjencës raportoi se ushtari i cili mbante kartë identiteti kishte lindur në vitin 2005 dhe se i kishte shërbyer Koresë së Veriut, që nga viti 2021.

    I burgosuri i dytë raportohet t’i ketë dhënë disa nga përgjigjet e tij me shkrim – për shkak të lëndimeve në nofull.

    Sipas SBU-së, ai besohet se ka lindur në vitin 1999 dhe se i ka shërbyer Koresë së Veriut, që nga viti 2016.

    Ukraina dhe Koreja e Jugut raportuan në fund të vitit të kaluar se Koreja e Veriut ka dërguar së paku 10.000 trupa në Rusi.

    Shërbimi Informativ Kombëtar i Koresë së Jugut tha të hënën se më shumë se 300 ushtarë të Koresë së Veriut janë vrarë gjatë luftimeve për Rusinë dhe se të paktën 2.700 të tjerë janë plagosur.

    Zelensky tha të dielën se “nuk ka dyshim se Ushtria ruse është e varur nga ndihma ushtarake nga Koreja e Veriut”./REL

  • Shtrenjtimi i energjisë elektrike në Gjermani

    Në Gjermani energjia elektrike është më e shtrenjta në Evropë. Kjo rëndon si konsumatorët, ashtu edhe ekonominë e dobësuar. Politikanët po kërkojnë një zgjidhje.

    Në fillim të vitit kishte shumë erëra, impiantet punonin me të gjitha kapacitetet. Gjatë vitit kishte edhe shumë diell. Ndaj sipas të dhënave të Institutit Fraunhofer për Sistemet e Energjisë Diellore në Gjermani, prodhimi i energjisë elektrike nga burimet e rinovueshme arriti në 125% të nevojave. Prodhimi i tepërt shkaktoi edhe rënie drastike të çmimit të energjisë elektrike në bursa. Kishte gjatë ditës madje edhe energji elektrike, falas për disa orë.

    Vitin e kaluar, burimet e rinovueshme mbuluan 59% të nevojës për energji elektrike. Por prodhimi është shpesh shumë më i ulët në dimër. Për shembull, më 12 dhjetor 2024, vetëm 18% e totalit të energjisë elektrike të kërkuar për Gjermaninë vinte nga burime të rinovueshme. Pjesa tjetër e nevojave është mbuluar nga termocentralet me qymyr ose gaz, si dhe nga importi i energjisë elektrike. Çmimi i një megavat orë në bursë shkoi madje në 936 euro, ndërsa çmimi normal është nga 60 deri në 100 euro.

    Tarifat

    Konsumatorët privatë, si dhe kompanitë me Kontrata afatgjata, nuk i ndjejnë shumë këto luhatje të çmimeve. Ata paguajnë një çmim fiks për një periudhë kohore të përcaktuar në Kontratë. Por, që nga fillimi i këtij viti, distributorët e energjisë elektrike duhet të ofrojnë tarifa të tjera. Kjo duhet të inkurajojë konsumatorët e mëdhenj, që ta drejtojnë konsumin e tyre në periudhën kur energjia elektrike është e lirë, për shkak të shpenzimeve.

    Instituti Federal për Parandalimin e Formimit të Karteleve shtroi pyetjen nëse rritja e çmimeve është gjithmonë vetëm rezultat i prodhimit të reduktuar të burimeve të rinovueshme. Nëse ky institucion zbulon se prodhuesit kanë arritur Marrëveshje për çmimin, atëherë mund t’i gjobisë pjesëmarrësit në Marrëveshje.

    Presidenti i Institutit, Andreas Munt bëri të ditur se do të kontrollohen rritjet e mëdha të çmimeve për shkak të dyshimeve për keqpërdorime, për të ndikuar në rritjen e çmimeve me ofertë të reduktuar. Munt thotë se Gjermania duhet të kalojë dimrin me një numër të reduktuar të termocentraleve për herë të parë, ndaj mund të pritet një rritje e re e çmimeve, e cila mund të jetë rezultat i një mekanizmi normal të tregut. “Por, për të qenë të sigurt, ne do të rishikojmë formimin e çmimeve.” – shtoi Munt.

    Pasojat e braktisjes së qymyrit dhe energjisë atomike

    Reduktimi i numrit të termocentraleve është rezultat i vendimit politik për të hequr dorë nga energjia me qymyr. Vitin e kaluar, prodhimi i energjisë elektrike në bazë të linjitit ka rënë për 8%, ndërsa nga qymyri me 27%. Që nga viti 2015, pjesa e qymyrit në prodhimin e përgjithshëm të energjisë elektrike është përgjysmuar. Kështu, emetimi i gazrave të dëmshëm është zvogëluar ndjeshëm.

    Vitin e kaluar, për herë të parë, vendi hoqi dorë plotësisht nga energjia elektrike nga termocentralet bërthamore. Tre termocentralet e fundit bërthamore u hoqën nga rrjeti në vitin 2023, në kohën kur ato përbënin 6% të prodhimit të përgjithshëm të energjisë elektrike në Gjermani.

    Tregu i Bashkimit Evropian për energjinë elektrike

    Brenda Bashkimit Evropian, vendet do të duhej të ndihmojnë njëra-tjetrën energjikisht. Kur në Gjermani ka shumë erë dhe diell ajo eksporton energji, e kur nuk i ka këto kushte e importon. Gjermania mbulon shumicën e nevojave të saj nga Franca, e cila prodhon 70% të energjisë elektrike në termocentralet bërthamore. Danimarka është në vendin e dytë, Zvicra në vendin e tretë. Të tre vendet eksportuan dukshëm më shumë energji në Gjermani sesa importuan prej saj. Dhe atë me çmimet që formohen në bursë.

    Çmimi i konsumit të energjisë elektrike në Gjermani rëndohet edhe nga taksat, të cilat përbëjnë 30% të shumës përfundimtare.

    Në Gjermani, çmimi është më i shtrenjti

    Sipas Entit Federal të Statistikave të Gjermanisë, një familje me tre ose katër anëtarë ka paguar rreth 40 cent për kilovat-orë vitin e kaluar. Në Irlandë dhe Danimarkë ata paguan 37 cent, në Çeki, Belgjikë dhe Itali rreth 33 cent. Në Hungari dhe Bullgari, energjia elektrike subvencionohej nga shteti, kështu që konsumatorët paguanin vetëm dhjetë cent për kilovat/orë.

    Në Gjermani ka edhe subvencione, por për industrinë. Megjithatë, kompanitë që përdorin një sasi të madhe të energjisë elektrike ankohen gjithnjë e më shumë për kostot që ulin konkurrencën e tyre.

    Në vitin 2021, industria paguante 12 cent për kilovat-orë, por pas sulmit të Rusisë ndaj Ukrainës, çmimi u rrit në 50 cent. Nga korriku 2022, taksat për kompanitë janë ulur. Ndërkohë çmimi i kilovat-orës është 17 cent. Por edhe kjo është dukshëm më shumë se çmimet që paguajnë kompanitë më të rëndësishme konkurruese në vendet e tjera. Për shembull, në vitin 2023, prodhuesit gjermanë të makinave paguanin dyfishin e çmimit të energjisë elektrike në krahasim me kompanitë konkurruese në Kinë, e madje tre herë më shumë se kompani të tilla në Shtetet e Bashkuara.

    Kancelari gjerman, Olaf Scholz i propozoi Komisionit të Bashkimit Evropian që të autorizojë shtetet anëtare të BE-së për të vendosur subvencione për kompanitë që konsumojnë shumë energji ose prodhojnë bateri.

    Demokristianët, të kryesuar nga kandidati për kancelar, Friedrich Mertz kërkojnë që të përgjysmohen shpenzimet dhe taksat që rrisin çmimin e energjisë elektrike. Ai propozon të ulet taksa për konsumin e energjisë elektrike për kompanitë që varen nga konsumi intensiv. Por nuk është e qartë se si do të financohej e gjithë kjo. Megjithatë, është e sigurt se ndërtimi shtesë i burimeve të rinovueshme të energjisë, rrjeteve të energjisë dhe kapaciteteve për ruajtjen e energjisë do të sjellë rritje të kostove për vite me radhë./DW

  • Moti të hënën në Kosovë

    Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës ka njoftuar se të hënën, më 13.01.2025 se moti do të jetë kryesisht i vranët, me reshje të herëpashershme të borës, me intensitet të dobët deri mesatar.

    Sipas njoftimit, në orët e mëngjesit priten ngrica dhe kushte për mjegull.

    “Temperaturat minimale do të luhaten ndërmjet -5°C dhe -3°C, ndërsa maksimalet nga -2°C deri në -1°C. Era do të fryjë nga verilindja me shpejtësi 1-7 m/s.” – thuhet në njoftim.

  • Millanoviq rizgjidhet President i Kroacisë – sipas rezultateve fillestare

    Zoran Millanoviq e ka fituar mandatin e dytë si president i Kroacisë të dielën – sipas rezultateve të para pas numërimit të 98.65% të votave.

    Millanoviq, nga partia opozitare Partia Social-Demokrate (SDP), është në rrugën e duhur për t’i fituar 74.58% të votave – sipas numërimit të votave nga Komisioni Qendror Zgjedhor i Kroacisë.

    Kundërshtari i tij në balotazhin e së dielës, Dragan Primorac, nga partia në pushtet Unioni Demokratik i Kroacisë (HDZ), i ka fituar 25.42% të votave.

    Dalja në Zgjedhjet presidenciale në Kroaci – vendin anëtar të NATO-s dhe Bashkimit Evropian – ishte 44.15% – sipas të dhënave fillestare.

    “Kroaci, faleminderit.” – tha Millanoviq para gazetarëve.

    “Kjo është një ditë e madhe për mua personalisht. Këtë fitore e shoh si njohje për punën time, një lloj besimi i popullit në mua.” – tha ai.

    Roli i Presidentit në Kroaci është kryesisht ceremonial.

    Kreu i shtetit nuk mund të vërë veto ndaj ligjeve, megjithëse ka fjalën e tij në politikat e jashtme dhe në çështjet e sigurisë dhe mbrojtjes.

    Gjatë mandatit të tij, Millanoviq – një ish-kryeministër populist – e ka kundërshtuar kryeministrin Andrej Plenkoviq, në lidhje me politikat e jashtme dhe publike.

    Kush është Zoran Millanoviq?

    I parë shpesh si gjaknxehtë dhe arrogant, Zoran Millanoviq viteve të fundit ka përdorur gjithnjë e më shumë retorikë populiste dhe shpesh fyese, për të kritikuar Bashkimin Evropian dhe zyrtarët lokalë.

    I diplomuar në Drejtësi, ai ka qenë një nga figurat më dominuese në politikën e Kroacisë për gati dy dekada.

    Një person kalon me biçikletë pranë bilbordeve të kandidatëve për President në Kroaci. Zagreb, 26 dhjetor 2024.

    Si diplomat karriere në Ministrinë e Jashtme gjatë luftës së Kroacisë për pavarësi në vitet 1990, ai më vonë ka shërbyer edhe në misionin e Zagrebit në BE dhe në NATO, në Bruksel.

    Ai ka hyrë në politikë në vitin 1999, duke iu bashkuar Partisë Social-Demokrate (SDP) – dikur parti komuniste – dhe është bërë lider në vitin 2007.

    Millanoviq ka shërbyer si Kryeministër nga viti 2011 deri më 2016.

    Por Qeveria e tij, e cila ka mbikëqyrur anëtarësimin e Kroacisë në BE në vitin 2013, ka dështuar t’i zbatojë reformat shumë të nevojshme – duke shkaktuar ngecje ekonomike.

    Pas humbjes së SDP-së në Zgjedhje, Millanoviq është larguar nga udhëheqja e saj në vitin 2016 dhe është tërhequr nga politika për të punuar si konsulent.

    Tri vjet më vonë, ai është rikthyer si kandidat i kësaj partie për President.

    Gjatë fushatës presidenciale, Millanoviq, 58 vjeç, i cili është marrë me boks në të 20-at e tij, ka arritur ta mbajë kryesisht nën kontroll temperamentin e tij shpërthyes.

    Ai është zotuar se do të jetë një mburojë kundër dominimit të plotë të partisë konservatore, HDZ, e cila udhëhiqet nga rivali i tij prej kohësh, kryeministri Andrej Pllenkoviq.

    Kjo parti ka qenë në pushtet që nga viti 2016.

    “Kroacia nuk do të jetë një vend, në të cilin një njeri vendos për gjithçka.” – ka shkruar ai në Facebook, duke iu referuar Pllenkoviqit.

    Millanoviq është i martuar dhe ka dy djem./REL

  • Rumani, mijëra protestues demonstrojnë kundër anulimit të Zgjedhjeve presidenciale

    Dhjetëra-mijëra rumunë protestuan të dielën në kryeqytetin Bukuresht, kundër vendimit të muajit të kaluar të Gjykatës Kushtetuese për anulimin e Zgjedhjeve presidenciale, pasi një kandidat i panjohur fitoi raundin e parë.

    Demonstruesit u ranë borive të makinave, valëvitën flamurin kombëtar dhe mbajtën pankarta ku shkruhej, “Duam Zgjedhje të lira” dhe bënë thirrje për demokraci. Shumë nga protestuesit kërkojnë vazhdimin e raundit të dytë të Zgjedhjeve presidenciale.

    Protesta vjen një muaj pasi Gjykata Kushtetuese mori vendimin e pashembullt, për të anuluar Zgjedhjet vetëm dy ditë përpara balotazhit të 8 dhjetorit.

    Avantazhi i politikanit populist, Calin Georgescu, i ekstremit të djathtë, tronditi shumë njerëz pas votimeve në raundin e parë më 24 nëntor. Më pas u ngritën akuza për shkelje zgjedhore dhe ndërhyrje të Rusisë.

    George Simion, udhëheqës i ekstremit të djathtë “Aleanca për Bashkimin e Rumunëve” tha gjatë protestës të dielën se: “Po protestojmë kundër grushtit të shtetit që ndodhi më 6 dhjetor”.

    Udhëheqësi i partisë që organizoi protestën të dielën tha për shtypin se: “Na vjen keq që zbuluam kaq vonë se po jetonim një gënjeshtër dhe se na udhëhiqnin njerëz që pretendonin se ishin demokratë, por që nuk janë. Kërkojmë rikthimin e demokracisë, përmes rifillimit të procesit zgjedhor – duke mbajtur raundin e dytë”.

    Anulim i Zgjedhjeve muajin e kaluar e ka zhytur Rumaninë në trazira. Vendi anëtar i Bashkimit Evropian dhe NATO-s është përfshirë edhe nga polemika të tjera – përfshirë rinumërimin e votave të raundit të parë.

    Rumania ka caktuar datën 4 maj për mbajtjen e raundit të parë të Zgjedhjeve të reja. Nëse asnjë kandidat nuk merr më shumë se 50% të votave, balotazhi do të zhvillohet dy javë më vonë, më 18 maj. Nuk është e qartë nëse zoti Georgescu do të mund të marrë pjesë në Zgjedhjet e reja.

    Populisti Calin Georgescu e ka apeluar vendimin për Zgjedhjet në një Gjykatë lokale, si dhe ka paraqitur një ankesë pranë Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut.

    Vendimi i publikuar i Gjykatës Kushtetuese për anulimin e Zgjedhjeve përmendi përdorimin e paligjshëm të teknologjive dixhitale, përfshirë inteligjencën artificiale, si dhe përdorimin e “burimeve të padeklaruara” për financimin e fushatës. Zoti Georgescu kishte deklaruar zero shpenzime për fushatën./VOA