Organizata “Ec ma ndryshe” ka lansuar platformën online për Muzetë e Kosovës.
“Ec ma ndryshe” ka njoftuar se në këtë platformë aktualisht ofrohen informata për Muzetë aktivë në Prishtinë, Prizren, Mitrovicë dhe Gjakovë – përfshirë llojin e Muzeut, artefaktet e ekspozuara, lokacionin, orarin e punës, kontaktet etj.
Përmes kësaj platforme, sipas “Ec ma ndryshe”, këto institucione do të jenë më të qasshme për qytetarët dhe turistët.
“Përmes kësaj platforme synohet promovimi i Muzeve të Kosovës, rritja e numrit të vizitorëve, orientimi më i lehtë i turistëve, sikurse edhe digjitalizimi i të dhënave të hulumtuara. ‘Ec ma ndryshe’ në mënyrë të vazhdueshme do ta pasurojë platformën me informata të duhura, për Muzetë në Kosovë.” – thuhet në njoftimin e datës 14.01.2025.
Kjo platformë është realizuar në kuadër të projektit “Trashëgimia kulturore për të gjithë: ruajtja, edukimi, zhvillimi dhe inovacioni”, që përkrahet nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit.
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ka akredituar të hënën, më 12.01.2025, në mbledhjen e radhës grupin e parë prej 2,274 vëzhguesve të katër partive politike të certifikuara për zgjedhjet e përgjithshme që mbahen më 09.02.2025.
Gjatë kësaj mbledhjeje, KQZ ka miratuar akreditimin e grupit të parë prej 95 vëzhguesve nga Partia Demokratike e Kosovës, grupin e parë prej 1,725 vëzhgueves nga Lidhja Demokratike e Kosovës, grupin e parë prej 234 vëzhguesve nga Koalicioni “Vakat”, dhe grupin e parë prej 220 vëzhguesve nga Nova Demokratska Stranka.
Besnik Buzhala, drejtor i Zyrës për Regjistrim, Certifikim dhe Kontrollin Financiar të Subjekteve Politike (ZRCKFSP), tha se sipas ligjit, subjektet politike që janë certifikuar për zgjedhjet e 9 shkurtit kanë afat deri më 15.01.2025 të aplikojnë për akreditimin e vëzhguesve të tyre.
“Secili subjekt i certifikuar për zgjedhjet mund të parashtrojë pranë KQZ kërkesë për aplikim për akreditimin e vëzhguesve më së voni 25 ditë para ditës së zgjedhjeve. Për zgjedhjet për Kuvendin e Kosovës që mbahen më 09.02.2025, afati i fundit për aplikim për akreditim përfundon më 15.01.2025”- tha ai.
Sami Kurteshi, anëtar i KQZ-së, propozoi që KQZ të shtyjë afatin për regjistrimin e vëzhguesve të subjekteve politike.
Ky propozim u mbështet edhe nga anëtarë të tjerë të KQZ-së por u kundërshtua nga kryetari i KQZ-së, Kreshnik Radoniqi. “Është shkelje e ligjit nëse e zgjasim afatin e aplikimit, dhe shkurtojnë afatin prej më vonë 25 ditë para ditës së zgjedhjeve”- tha Radoniqi.
Por, Kurteshi tha se kërkesën e tij e bazooi në nevojën që kanë partitë politike për zgjatje të afatit.
“Po, mundet me u shkel ligji, por kjo shkelje e ligjit nuk është cenim i së drejtës së askujt, vetëm ndihmë, edhe ligji mendoj që është tolerant, kur ka mundësi me i ndhmu dikujt edhe me u shkel një afat, por jo mu shkel e drejta e dikujt” – tha Kurteshi.
Gjatë kësaj mbledhjeje, KQZ shqyrtoi edhe raportim për aktivitete e Sekretariatit të KQZ-së rreth votimit me postë dhe nëpër përfaqësitë diplomatike, shqyrtimin dhe miratimi i planit operacional të sigurisë për zgjedhjet e 09.02.2024.
Qendra Kinematografike e Kosovës ka bërë të ditur se ka shtyrë për 24 orë afatin e aplikimit në Konkursin për Subvencionim të projekteve për film të gjatë artistik.
Ky Konkurs mbetet i hapur deri në fund të datës 13.01.2025.
Sipas QKK-së, shtyrja e afatit për aplikim për këtë Konkurs po bëhet për shkak të problemeve që kanë hasur aplikuesit gjatë aplikimit në platformën online, gjatë datës 12.01.2025.
“Për shkak të problemeve teknike që aplikuesit kanë hasur në platformën online gjatë ditës së djeshme, afati për aplikim për Subvencionimin e projekteve filmike të metrazhit të gjatë është shtyrë. Afati i ri për dorëzimin e aplikimeve është deri sonte, më 13 janar 2025, në ora 00:00.” – thuhet në njoftimin e QKK-së, më 13.01.2025.
Më 12.12.2024, QKK ka hapur Konkursin për Subvencionimin e projekteve filmike të metrazhit të gjatë artistik.
Për dallim nga vitet e kaluara, QKK-ja nuk ka hapur Konkurs edhe për kategoritë tjera, si për filma dokumentar, filma të metrazhit të shkurtër e të animuar – duke lënë jashtë këtij Konkursi këto kategori filmike.
Sipas Rregullores për Konkurset dhe Mbështetjen financiare të veprave filmike dhe audiovizuale, QKK-ja brenda vitit hap një apo më shumë Konkurse. Po, sipas saj, në Konkurset e QKK-së prioritet kanë veprat filmike dhe audiovizuale vendase.
QKK-ja për vitin 2025 do të ketë një buxhet prej 2,139,694 euro.
Policia ka bërë të ditur se shtatë raste të dhunës në familje janë raportuar në 24 orët e fundit.
Sipas Policisë, tre persona janë arrestuar dhe një është në arrati.
Rastet e dhunës në familje – sipas Policisë – kanë ndodhur në Prishtinë, Fushë Kosovë, Klinë, Rahovec e Gjakovë.
Në Prishtinë Policia ka bërë të ditur se ka arrestuar një person, pasi dyshohet se ka sulmuar fizikisht ish të dashurën e tij.
“Viktima ka pranuar tretman mjekësor. Me vendim të Prokurorit i dyshuari është dërguar në mbajtje.” – ka njoftuar Policia.
Në një rast tjetër në Prishtinë, Policia ka njoftuar se pas një mosmarrëveshjeje dyshohet se një person ka sulmuar fizikisht bashkëshorten e tij.
“I dyshuari është shoqëruar në Stacionin policor dhe pas intervistimit, me vendim të Prokurorit, rasti procedohet në procedurë të rregullt.”- ka bërë të ditur Policia.
Ndërkaq, në Fushë Kosovë – sipas Policisë – është raportuar se një i dyshuar i ka shkaktuar dhunë psikike një gruaje.
I dyshuari – sipas Policisë – është shoqëruar në Stacionin policor dhe pas intervistimit, me vendim të Prokurorit, rasti procedohet në procedurë të rregullt.
Po në Fushë Kosovë – sipas Policisë – një person dyshohet se pas një mosmarrëveshjeje ka sulmuar fizikisht një grua. Viktima – sipas Policisë – ka pranuar tretman mjekësor, ndërsa i dyshuari është në arrati.
Në Klinë, një person dyshohet se pas një mosmarrëveshjeje ka sulmuar fizikisht një grua.
“Viktima nuk ka pranuar tretman mjekësor, ndërsa i dyshuari është arrestuar dhe pas intervistimit, me vendim të Prokurorit, është liruar në procedurë të rregullt.” – ka njoftuar Policia.
Kurse në Rahovec – sipas Policisë – një femër është dërguar në Emergjencë, pasi që dyshohej se pas një mosmarrëveshjeje me bashkëshortin e saj dyshohet se ka përdorur medikamente dhe detergjentë të ndryshëm.
“Viktima është dërguar për trajtim të mëtutjeshëm mjekësor. I dyshuari është arrestuar dhe pas intervistimit, me vendim të Prokurorit, është dërguar në mbajtje.” – ka thënë Policia.
Në Gjakovë, Policia ka arrestuar një person, pasi dyshohet se ka sulmuar fizikisht bashkëshorten e tij
Sipas Policisë, i dyshuari pas intervistimit është dërguar në mbajtje.
Mbi gjysmë milioni euro ka kushtuar restaurimi i shtëpisë së Xhafer Devës në Mitrovicë, e cila para tri vjetësh ishte bërë subjekt i një vale reagimesh pro dhe kundër restaurimit.
Nga dhjetori i vitit 2024 e deri më tani, ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku ka publikuar disa njoftime me fotografi në llogarinë e tij në Facebook për restaurimin e kësaj shtëpie, duke e konsideruar si një ndër sukseset e Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit (MKRS) për vitin që lamë pas.
Por, ekspertë të fushës thonë se nga restaurimi nuk ka mbetur thuajse asgjë nga origjinaliteti që kishte dikur kjo shtëpi. Vërejtje janë dhënë edhe për mbylljen e njërës prej dritareve të monumentit pas restaurimit.
Në një përgjigje për KALLXO.com nga MKRS kanë thënë se restaurimi i shtëpisë së Devës në Mitrovicë ka kushtuar gjithsej 584,176.56 euro.
“Kontrata bazë: 489,980.00 euro, punë shtesë: 48,980.06 euro, punë të pa-parapara: 45,216.50 euro”- thuhet në përgjigjen e MKRS-së rreth shpenzimeve të bëra për restaurimin e këtij monumenti.
Ndërsa, nga Instituti i Kosovës për Mbrojtjen e Monumenteve (IKMM) kanë thënë se restaurimi është bërë sipas planit të miratuar nga ta dhe se dritarja e mbyllur në fasadën perëndimore nuk ka ekzistuar para viteve 1990.
“Projekti tash më i realizuar i asetit në fjalë është realizuar sipas projektit të miratuar në IKMM, ndërsa për dritaren e mbyllur në fasadën perëndimore, ajo ka qenë një hapësirë ndriçuese e cila është hapur gjatë shfrytëzimit të ndërtesës nga banorët gjatë viteve 1990/2000, kurse në dokumentet e gjendjes burimore të asetit fasada perëndimore është tërësisht e mbyllur pa hapësira ndriçuese, dokumentacion ky i cili është marrë për bazë gjatë hartimit të projektit për ndërhyrjet konservuese dhe restauruese”- kanë thënë nga IKMM për KALLXO.com.
Sa është ruajtur origjinaliteti i objektit?
Historiani, Enis Kelmendi ka thënë për KALLXO.com se thuajse asgjë nuk ka mbetur nga origjinaliteti i monumentit pas restaurimit.
“Sipas kritereve shkencore çdo objekt i trashëgimisë që ka nevojë për ndërhyrje duhet të rekonstruohet, ndërsa objekti në fjalë ka arritur në nivelin e renovimit ku nga origjinaliteti i saj thuajse nuk ka mbet asgjë, si nga fasada, dritaret, plastika e jashtme eksterieri i kornizave te dritareve, etj. Sa i përket dritares se mbuluar është e vërtete që ajo dritare nga ana perëndimore e objektit ka ekzistuar, por është mbyllur nga ana e MKRS-së”- ka thënë Kelmendi, për KALLXO.com.
Kelmendi ka thënë se edhe fasada e objektit pas renovimit nuk përkon me origjinalitetin.
“Ndryshime janë bërë edhe në kulmin e objektit, i cili nuk është me origjinali që ka qenë, fasada e këtij objekti është e ashtuquajtur në zhargonin e ndërtimtareve FULL FASADË që nuk përkon me origjinalin”- ka pohuar historiani Kelmendi.
Destimini i objektit
Nga MKRS kanë thënë se shtëpia e restauruar e Xhafer Devës do të jetë një qendër multifuksionale.
“Monumenti planifikohet të ketë destinim multifunksional: Hapësirë pune ku do të vendoset Qendra Rajonale e Trashëgimisë Kulturore të Mitrovicës; hapësirë pune ku do të vendoset OJQ me programe kulturore; hapësirë ku do të mund të ekspozohen vepra arti”- kanë thënë nga MKRS për KALLXO.com.
Debatet rreth restaurimit
Restaurimi i shtëpisë së Xhafer Devës nisi në 2018, pas një zjarri që kishe kalpuar objektin më 2015.
Por në shkurt të 2022, plani për restaurimin e shtëpisë së Devës nxiti një valë reagimesh, nëse duhet restauruar.
Ishte ambasadori gjerman në Kosovë, Jörn Rohde, i cili më 7.02.2022, përmes një postimin ne ‘X” (Twitter) shfaqi shqetësimin e tij lidhur me planet e MKRS-së për restaurimin e këtij monumenti, ish-pronari i së cilës, Xhafer Deva, njihet si bashkëpunëtor i ngushtë nazistëve gjatë Luftës së Dytë Botërore.
“Shumë i shqetësuar për planet e restaurimit të shtëpisë së Xhafer Devës, një bashkëpunëtor/protagonist i njohur nazist i SS famëkeq Skanderbeg Div. Asnjë zbardhje e historisë! Mos e shtrembëroni të vërtetën në lidhje me Holokaustin ose krimet e luftës të kryera nga nazistët dhe bashkëpunëtorët vendas, Mbro Faktet”, pat shkruar në “X”, ambasadori Rohde”- pati deklaruar ambasadori Rohde.
Reagimi i tij u përcoll me kundër-reagime të shumta, ndërsa ministri Hajrulla Çeku, më 09.2.2022 pait bërë të ditur gjatë një konference për media se MKRS nuk do të heqë dotë nga restaurimi i monumentit.
Xhafer Deva nga Mitrovica njihet si bashkëpunëtor i nazistëve gjermanë. Ai ishte organizator i themelimit të organizatës “Lidhjes shqiptare të Prizrenit” dhe konsiderohet si ideatori i themelimit të divizionit ushtarak SS “Skanderbeg”. Deva shërbeu si ministër i Punëve të Brendshme të Shqipërisë gjatë viteve 1943-1944, kur vendi ishte nën kontrollin e regjimit nazist të Adolf Hitlerit.
Sipas të dhënave të MKRS-ë, shtëpia e Devës është ndërtuar në vitin 1930-të, në bërthamën e vjetër të qytetit të Mitrovicës.
Pamje e Shtëpisë së Xhafer Devës pas restaurimit. Foto: KALLXO.com.Pamje e Shtëpisë së Xhafer Devës pas restaurimit. Foto: KALLXO.com.Pamje e Shtëpisë së Xhafer Devës pas restaurimit. Foto: KALLXO.com.
Pamje e Shtëpisë së Xhafer Devës para restaurimit.
Pamje e vjetër e Shtëpisë së Xhafer Devës. Foto: Facebook/Hajrulla Çeku.
