Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti së bashku me dy ministret atë të Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, Rozeta Hajdari dhe të Ekonomisë, Artane Rizvanolli kanë udhëtuar në Zvicër për të marrë pjesë në Forumin Ekonomik Botëror në Davos.
Shefi i Ekzekutivit kosovar atje do të nënshkruajë Marrëveshjen e Tregtisë së Lirë me vendet anëtare të EFTA-s (Shoqatës Evropiane të Tregtisë së Lirë).
“Kosova është i vetmi vend në rajon që përveç negocimit për tregti të mallrave, ka negociuar edhe për tregti të shërbimeve me EFTA-n. Kjo Marrëveshje do të krijojë mundësi të reja për prodhuesit dhe kompanitë tona vendore dhe do të forcojë partneritetin ekonomik dhe tregtar ndërmjet vendit tonë dhe Norvegjisë, Zvicrës, Lihtenshtajnit dhe Islandës si shtete anëtare të EFTA-s.” – shkruan në njoftimin e Kryeministrisë.
Pas katër raundeve negociata të filluara në vitin 2022, Kosova ka përmbyllur me sukses më 26.09.2024 kapitujt negociues për Marrëveshjen e Tregtisë së Lirë me shtetet e EFTA-s: Islandën, Lihtenshtajnin, Norvegjinë dhe Zvicrën.
Shoqata Evropiane e Tregtisë së Lirë (EFTA) është një organizatë ndërkombëtare që promovon tregtinë e lirë dhe bashkëpunimin ekonomik ndërmjet shteteve të saj. EFTA ka si qëllim heqjen e barrierave tregtare dhe lehtësimin e fluksit të mallrave dhe shërbimeve midis vendeve anëtare. Organizata është e ndryshme nga Bashkimi Evropian (BE), megjithatë ajo bashkëpunon ngushtësisht me BE-në përmes marrëveshjeve të ndryshme.
Gjatë qëndrimit atje, kryeministri Kurti do të ketë takime me përfaqësues shtetërorë të vendeve mike e partnere dhe me investitorë potencialë – sipas Zyrës së Kryeministrit (ZKM). Gjithashtu, ai do të marrë pjesë në Panelin e diskutimit me titull “Demokracitë e qëndrueshme në një epokë të ndryshimit” dhe Panelin “Inteligjenca Artificiale për Njerëzimin: inovacioni etik në epokën e Inteligjencës”.
“Të dy këto Panele do të mbahen në Shtëpinë e Kosovës (House of Kosova) në Davos, e cila është hapur për herë të parë.” – njofton ZKM.
Më 18.12.2024, gjatë mbledhjes Qeveria e Kosovës ka ndarë 350 mijë euro për pjesëmarrje në Forumin Ekonomik në Davos, e përfaqësuar nga Kosova House.
Prej 20 deri më 24 janar 2024, derisa Konferenca e Davosit mbledh lojtarët kryesorë ekonomikë dhe përfaqësuesit qeveritarë, Kosova ka hapur hapësirën e saj “House of Kosovo”, kryesisht fal dy zhvilluesve të suksesshëm të patundshmërive, Esat Lika nga fshati Carrabreg në Kosovë dhe Ertion Axha nga Durrësi në Shqipëri.
Këta dy merren me biznesin e patundshmërive dhe ia kanë dalë të sigurojnë një shesh prej 11.500 metrash katrorë të një ish-Sanatoriumi, që ndodhet rreth 800 metra larg prej Sallës së Kongresit të FEK-ut, me synim ta kthejë në një resort luksoz.
Tre kandidatë për deputetë nga Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës (AAK), me profesion mjekë, zotohen se nëse partia e tyre e merr drejtimin e Qeverisë, do të realizohet Shërbimi Paliativ 24 orë, do të zvogëlohet lista e pritjes së pacientëve, do të themelohet një platformë online për të diagnostifikuarit me sëmundje kronike, do të ketë rritje të pagave, si dhe do të bëhet ndryshimi i organogrameve të shërbimit parësor.
Zarife Asllani, kandidate për Deputete, duke ndarë përvojën personale si e diagnostifikuar me kancer të gjirit qe nëntë vjet, mëton që nëse AAK me partnerët e koalicionit i fitojnë Zgjedhjet e 9 shkurtit 2025, do të mundohet ta funksionalizojë platformën online për personat me sëmundje kronike. Përveç kësaj, ajo synon krijimin e një databaze në të cilën regjistrohen pacientët onkologjikë.
Ballafaqimi me sëmundjen, ajo thotë se e ka bërë që të kandidojë për Deputete, në mënyrë që problemet në Shëndetësi të zgjidhen njëherë e përgjithmonë.
“Ne hala jemi popull që e përdorim letrën. Nëse unë shkoj në Onkologji dhe nuk e kam një dokument të fundit dhe tre muaj vonesë në pagesë. [Kështu] nuk mundet askush me më identifiku që jam pacient onkologjik.” – tha ajo në “Debat Përnime”, më 20.01.2025.
Misioni i kësaj Kandidateje e cila garon për herë të parë për Deputete është që ta krijojnë një platformë online, të cilën sipas saj duhet ta posedojnë pacientët me sëmundje kronike e në të cilën do të kenë qasje Qendra Klinike Universitare e Kosovës dhe Spitalet regjionale. Në këtë mënyrë, ajo beson se do të krijohet një mundësi për përcjelljen e gjendjes së pacientëve dhe çështje të tjera.
Kandidatja e AAK-së, Zarife Asllani. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
“Ka me qenë një pjesëtar i familjes i trajnuar që ta përdorë platformën, që unë mendoj se do të realizohet. Njëkohësisht çdo ndryshim i detajuar i pacientit do të bëhet në formë të komenteve. Mandej edhe terminet (të bëhen aty) dhe Spitalet e qyteteve të mëdha dhe Onkologjia të kenë qasje 24 orë në të.” – tha ajo, pa ndarë më shumë hollësi se si do të funksionojë kjo platformë.
Përveç platformës, ajo tha se synon që ta shtyjë si kauzë institucionale që onkologjikët të posedojnë kartelat dhe të krijohet një databazë, ku ruhen të dhënat e tyre.
“Në rastin e fundit, me Organizata të Francës dhe të Gjermanisë, ku i kam poseduar disa paruke, proteza dhe disa barna, i kam dhënë në grupe të caktuara – në grupe privat në Messenger.” – tha ajo.
Cilat janë zgjidhjet për sistemin shëndetësor?
Shemsedin Dreshaj, Arbër Tolaj dhe Zarife Asllani, kandidatë të AAK-së për deputetë shpalosën Programin e tyre qeverisës, me ato që ata i quajnë zgjidhje për sistemin shëndetësor.
Për Zgjedhjet parlamentare, AAK-ja do të kandidojë në koalicion me Nismën, Konservatorët, Forumin Intelektual E-30 dhe Listën Ideal.
Arbër Tolaj, me profesion ortoped, premtoi se nëse vijnë në krye të Qeverisë, si parti politike do të ofrojmë shërbime paliative 24-orëshe në çdo Komunë.
“Këto shërbime do të ofrohen për pacientët që kanë sëmundje të rënda, sëmundje kronike, të lidhur për shtrati dhe që kanë nevojë për transport.” – tha ai shkurt.
Një premtim tjetër që dha Tolaj është ndryshimi i organogrameve për mjekësinë primare.
Sipas tij, aktualisht organogramet nuk janë të unifikuara dhe për pasojë ka mjekë dhe specialistë, të cilët punojnë në numër joproporcionalë me nevojat.
“Meqenëse Komunat buxhetin e marrin prej Ministrisë së Shëndetësisë, ato i bëjnë projektet dhe propozimet. Mendojmë që organogrami mund të ndryshojë [gjendjen] në aspektin pozitiv.” – tha ai.
Se a kanë bërë vlerësime, nëse një gjë e tillë shkakton largimin e mjekëve nga puna, Tolaj tha se asnjëherë nuk është intenca që të largohen nga puna profesionistët shëndetësorë.
“Veç në vitin 2024 janë 105 mjekë që e kanë lëshuar detyrimisht Kosovën. I kemi 580 mjekë të cilët janë të papunë. Ne po pretendojmë që ta kthejmë trurin nga jashtë.” – tha ai duke e ndërlidhur me temën.
Kandidati i AAK-së, Arbër Tolaj. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
Tolaj pretendon se në Spitalin e Pejës ka Reparte që janë duke u mbyllur, andaj sipas tij duhet të ekzistojnë strategjia afatmesme se si të bëhet riorganizimi i tyre.
Kurse, në mjekësinë sekondare, ai tha se do të bëjnë decentralizimin e Klinikave në Qendrën Klinike dhe Universitare të Kosovës (QKUK). Ndërsa në Spitalet regjionale, parashohin që Drejtorët e Spitaleve të bëjnë menaxhimin e mjeteve dhe t’i përcaktojnë cilat janë prioritetet e Spitaleve.
“Në QKUK kemi plan më të madh, që të bëhet një rivitalizim i infrastrukturës. Po ashtu, edhe me trajnime profesionale të stafit shëndetësor – duke filluar nga stafi i mesëm, mjekët në specializim dhe specializantët e rinj.” – tha ai.
Se si e ka synim AAK-NISMA të zvogëlojë listat e pritjes nëpër Spitale, Tolaj tha se e kanë një plan konkret – duke e ndërlidhur atë me mungesën e anesteziologëve.
“Në Klinikën Ortopedike ne veçse kemi Sallat Operative. Një Sallë Operative mund të zvogëlojë listën e pritjes dhe të kryejë diku 500 operacione brenda vitit, në kuptim të endoprotezave të gjurit dhe kërdhokullës.” – tha ai.
Sipas tij, në qoftë se se si Klinikë e kanë një anesteziolog të përhershëm për një Sallë Operative në baza ditore, një teknik të anestezionit dhe stafi tjetër përcjellës është i Klinikës – si kirurgët dhe mjekët, atëherë do të zvogëlohej numri i pritjeve dhe do të dyfishohej numri i operimeve brenda vitit.
Tolaj thotë se në këtë mënyrë numri operimeve për endoproteza do të rritej nga 200 në vit në 1 mijë.
Gjetjet e Auditorit të Përgjithshëm për vitin 2024 shpërfaqën fotografi të fletoreve dhe shënimeve në të cilat regjistrohen pacientët nëpër lista të pritjeve – disa prej të cilave janë të gjata deri në katër vjet në QKUK. Një prej faktorëve kontribues në rritjen e numrit të pacientëve në lista të pritjes është evidentuar të jetë mungesa e ekspertizës së mjekëve në fusha të caktuara – duke ngarkuar QKUK-në, si Qendër referente.
Kurse për kaosin me Listën e barnave esenciale, Tolaj ia la ‘fajin’ procedurave të prokurimit, që sipas tij janë të ndërlikuara.
“Qysh ka mundësi që një procedurë me qenë e njëjtë sikur kur bëhet për një ndërtesë apo kur shtrohet një asfalt – njëjtë me vlejt për furnizim me barna.” – tha ai, duke shtuar se kanë plane që ta zgjerojnë e të rrisin buxhetin për Listën e barnave esenciale deri në funksionalizimin e Fondit për Sigurime Shëndetësore.
Sipas tij, çelësi për këtë çështje është ndryshimi i procedurave të prokurimit.
Kurse, kandidati tjetër, Shemsedin Dreshaj, po ashtu mjek, tha se Aleanca në Agjendën e saj menaxheriale e ka zotim që një bar ose ilaç të jetë 365 ditë në dispozicion.
Se a do të fusin në Listën esenciale terapinë hormonale për personat e komunitetit LGBTQ+, ai tha se decidivisht se nuk e kanë planifikuar një gjë të tillë “por, nëse është e nevojshme duhet të ofrohen shërbime shëndetësore për të gjitha komunitetet pa dallim”.
Se a do të shkarkohet Bordi i QKUK-së nëse AAK vjen në pushtet, Dreshaj tha se në Strategjinë e tyre kanë të paraparë që në vendet udhëheqëse të vijnë persona të guximshëm dhe të dëshmuar, e jo t’i lihet vend eksperimentit. Në frymën e kësaj, ai tha se politika duhet t’i mbajë duart larg profesionistëve shëndetësorë.
Çka për paga dhe Fondin për Sigurime Shëndetësore?
Fondi për Sigurime Shëndetësore është prej atyre premtimeve që proklamohet si zotim nga cilado parti e cila kandidon në Zgjedhje, megjithatë ende nuk është bërë. Qëllimi i Fondit për Sigurime Shëndetësore është përmirësimi i gjendjes shëndetësore dhe mbrojtjes së rrezikut financiar të qytetarëve.
Shemsedin Dreshaj deklaroi se nëse AAK-ja do të qeverisë, hapi i parë është decentralizimi i shërbimeve shëndetësore, ndërsa hapi i dytë është formimi i Fondit për Sigurime Shëndetësore.
Megjithatë Dreshaj për këtë të fundit tha se kërkon kohë, kurse kolegu i tij Tolaj tha se do ta bëjnë brenda mandatit.
Dreshaj tha se Fondi Shëndetësor do tëduhej të shpërndahej në shtatë Komuna rajonale në objektet e veta, e jo në një objekt privat në Prishtinë.
Kandidati i AAK-së, Shemsedin Dreshaj. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
“Kjo Qeveri [Kurti] ka ardhur me pompozitet, duke proklamuar krijimin e Fondit për Sigurime Shëndetësore. Kur kanë ardhë i kanë gjet diku 34 inspektorë të trajnuar për krijimin e Fondit Shëndetësor dhe i kanë bërë 46. Me Strategji, minimumi duhet të jenë 400 të trajtuar. Pra, nuk i kanë krijuar as parakushtet për implementimin e Fondit për Sigurime Shëndetësore.” – tha ai.
Dreshaj fajësoi Qeverinë aktuale për të gjitha dështimet e këtij sektori.
Për këtë Fond të shumëpërmendur, kolegu i tij, Tolaj tha se implementimin do ta fillojnë prej familjes.
“Çdo familje duhet ta posedojë kartelën e saj. Duhet që të dhënat të futen në bazën e të dhënave. Edhe pacienti nëse ka nevojë, edhe pse qëllon i Komunës tjetër, por është në Prishtinë, do ta marrë shërbimin.” – tha ai.
Më 11.01. 2025, KALLXO.com publikoi një intervistë në të cilën një prind, Islam Dani i cili tregon se si djali i tij 16-vjeçar tash e disa javë po ballafaqohet me sëmundjen e leukemisë akute dhe po trajtohet në Itali, por i duhet ndihmë financiare nga shteti, përkatësisht nga Fondi për Sigurimin Shëndetësor për pjesën tjetër të shpenzimeve.
Ndërkohë, zotimi i i tretë që shpalosi Dreshaj është dyfishimi i pagës së mjekut dhe të infermierit.
“Në mënyrë që ata të jenë të përkushtuar e të mos kenë nevojë që prej kujdestarisë të shkojnë edhe në një punë tjetër, diku tjetër.” – tha ai.
Dreshaj tha po ashtu se sapo të marrin pushtetin, nëse veç ndodhë një gjë e tillë, do ta heqin menjëherë TVSH-së për barna dhe pajisje mjekësore.
Një ndër hapat e parë që do të ndërmarrin në Shëndetësi, Dreshaj tha se është që të merren me statusin e Shërbimit Spitalor, Klinik dhe Universitare të Kosovës, pasi që sipas tij ekziston një centralizim ekstrem i kompetencave në nivel të Bordit që menaxhon SHSKUK-në.
Statusin e SHSKUK-së, Dreshaj tha se e kanë në plan që ta rishikojnë.
Në Programin zgjedhor, Koalicioni AAK-Nisma ka paraparë që çdo familje në Kosovë ta ketë mjekun e vet familjar. Premtim tjetër është sigurimi i buxhetit dyvjeçar për Fondin e Sigurimeve Shëndetësore për të gjithë qytetarët.
Ky koalicion ka planifikuar zbatimin e një “plani të detajuar për revitalizimin e plotë të QKUK-së – duke u nisur nga infrastruktura deri te kuadri profesional”, si dhe një “autonomi të plotë për Spitalet rajonale – duke i bërë ato kompetente për shërbime të profilizuara shëndetësore”.
Ndër tjera, ky koalicion e ka përfshirë në Programin zgjedhor edhe krijimin e Sistemit Informativ Shëndetësor (SISH), krijimin e një linje të veçantë buxhetore për Spitalet Rajonale dhe Klinika (QKUK), si dhe ndërtimin e një laboratori për analiza specifike për të arritur diagnostifikimin e saktë dhe të shpejtë për sëmundje specifike.
Përvoja e Aleancës në pushtet
Në Zgjedhjet e fundit të vitit 2021, AAK fitoi 7.07% të votave. Me këtë zuri 8 ulëse në Kuvendin e Kosovës.
Ramush Haradinaj në vitin 2005 ishte për tre muaj Kryeministër i Kosovës. Në atë kohë, ai dha dorëheqje pas 100 ditësh qeverisjeje, pasi u akuzua nga Tribunali i Hagës për “krime lufte”.
Kjo parti e mori pushtetin edhe njëherë në vitin 2017, por kësaj radhe në koalicion me Partinë Demokratike të Kosovës dhe NISMA-n, i njohur si PAN. Qeveria Haradinaj e filloi mandatin më 09.19.2017, pas humbjes së Isa Mustafës dhe zgjati deri më 3 shkurt 2020, pas humbjes në Zgjedhjet parlamentare të vitit 2019.
Qeveria Haradinaj ishte formuar gjatë një seance maratonike në Kuvendin e Kosovës, me 61 vota – minimumi që i duhet një Qeverie për ta marrë besimin e deputetëve.
Votimi i Ekzekutivit kosovar ishte mundësuar falë votave të deputetëve të subjektit politik nga radhët e komunitetit serb, Listës Serbe, e cila u largua më vonë nga Qeveria. Rrjedhimisht, kjo bëri që koalicioni qeverisës që përbëhej nga PDK-AAK-NISMA të mos i ketë votat e duhura për vendimmarrje në Kuvendin e Kosovës.
AAK në Zgjedhjet e 9 shkurtit 2025 garon në koalicion me Nismën, Konservatorët, Forumin Intelektual E30 dhe me Listën Idealin.
“Debat Përnime” është format i cili do të transmetohet për një muaj rresht deri një ditë para Zgjedhjeve parlamentare të 9 shkurtit 2025. Kandidatët për deputetë nga partitë politike garuese, përveç që prezantojnë Programin e tyre, përballen me pyetjet e Jeta Xharrës, kryeredaktorit të KALLXO.com, Kreshnik Gashit dhe Visar Prebrezës nga “Krypometër”.
Lëvizja Vetëvendosje (LVV) ka zgjedhur që gjatë fushatës për Zgjedhjet e 9 shkurtit të mos marrë pjesë në disa nga mediat në Kosovë. Kjo parti e ka arsyetuar mospjesëmarrjen në emisionet politike të shfaqura në mediume të caktuara, me pretendimin se gjoja ato media janë në pronësi të oligarkëve. RTV Dukagjini është në listën e këtyre mediave të “piketuara” nga LVV, e pikërisht në këtë televizion transmetohet emisioni “Debat Përnime” – prodhim i KALLXO.com.
Për zhvillimin e sektorit të sigurisë dhe të mbrojtjes, tre kandidatë për deputetë nga Partia Demokratike e Kosovës (PDK), janë zotuar se nëse partia e tyre do të qeveris me vendin pas zgjedhjeve të 9 shkurtit, do të bëhet digjitalizimi i sistemit të sigurisë, do të ngritet Njësiti i Helikopterëve për emergjenca civile, do të krijohet Garda Kombëtare, si dhe do të bëhen sigurimet shëndetësore dhe jetësore për ushtarakët dhe policët.
PDK-ja, në programin zgjedhor ka paraparë një platformë të sigurisë kombëtare e cila parashihet të aplikohet në një periudhë afatgjate- 20 vjeçare. Nëse do të marrin besimin e mjaftueshëm të qytetarëve për të qeverisur me vendin, Besa Kabashi- Ramaj, Rashit Qalaj dhe Kujtim Gashi janë zotuar në “DebatPërnime”, më 19.01.2025, se do të bëjnë ndryshime të mëdha në sektorin e sigurisë, duke nisur nga konsolidimi i këtij sektori, në mënyrë që Kosova të shndërrohet në vend stabil e të sigurt, e që siguria mos të trajtohet më si një temë e përditshme.
Në plan të parë, tre kandidatët vendosën digjitalizimin e sistemit të sigurisë duke integruar kështu jo vetëm institucionet e sigurisë, të mbrojtjes dhe të inteligjencës, por edhe akterët tjerë institucionalë si Ministria e Shëndetësisë dhe ajo e Arsimit.
Mes tjerash, pati zotime edhe për rajonin e Prizrenit. Një prej tyre më të rëndësishmëve ishte që në kazermën e KFOR-it në Prizren të ndërtohet një Qendër e Inovacionit për Trajnime dhe Teknologji Informative. Përveç kësaj saj, ata bën të ditur se në programin e PDK-së parashihet edhe ridizajnimi i autostradës Prizren-Tetovë.
Si të bëhet digjitalizimi i sistemit të sigurisë përderisa FSK-ja nuk ka qasje në veri?
Për të parë kërcënimet e sigurisë në kohë reale, kandidatja Besa Kabashi – Ramaj, eksperte e sigurisë dhe mbrojtjes, thotë se do ta bëjnë digjitalizimin e sektorit të sigurisë dhe integrimin e platformave të ndryshme që përdorin institucionet brenda sektorit të Policisë.
Kur u pyet se si do ta bëjnë digjitalizimin përderisa katër komunat veriore (Mitrovica e Veriut, Zveçani, Zubin Potoku e Leposaviqi) nuk kontrollohen nga Forca e Sigurisë të Kosovës, Kabashi- Ramaj tha që digjitalizimi nuk do ta bëjnë për katër vite, por se me kalimin e viteve do të shikojnë si do t’ia bëjnë që të integrojnë të dhëna edhe nga ato komuna.
“T’i shikojmë krejt databazat aktuale që i kemi dhe t’ia fillojmë me pilotu integrimin e databazave të institucioneve ekzistuese. T’i testojmë se si mund t’i mbledhim ato informata dhe si mund t’i shfrytëzojmë për parandalimin e kërcënimeve. Mandej, momentin që funksionalizohen për këto, të mendojmë si t’ia bëjmë aty ku nuk kemi qasje”- tha ajo.
Në vazhdimësinë e kësaj teme, se si do ta dërgojnë FSK-në në veri, Kabashi-Ramaj tha se nuk ka pjesë të Kosovës ku ligjërisht nuk mundet të dërgohet Ushtria e Kosovës, por sipas saj, PDK-ja zgjedh rrugën që të koordinohet me aleatët.
“Me aleatët tonë NATO-n dhe SHBA-n në pjesë të ndjeshme të Kosovës do të koordinohemi për ta ruajtur stabilitetin … Kjo nuk do të thotë që nuk jemi sovran, nuk do të thotë që ne nuk kemi të drejtë ta përdorim ushtrinë atje, por se ne koordinohemi me aleatët”- tha ajo.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti në dhjetor 2024 është shprehur se me zotimin e ish-kryeministrit, Hashim Thaçi, për mosdërgim të Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK) në veri të vendit pa lejen e KFOR-it, janë krijuar kufij të brendshëm.
Në vitin 2013, kryeministri i atëhershëm i Kosovës, Hashim Thaçi, në një letër-këmbim me shefin e atëhershëm të NATO-s, Anders Fogh Rasmussen, u zotua se FSK-ja nuk do të dislokohet në veri – zonë e banuar me shumicë serbe – pa u dakorduar paraprakisht me misionin paqeruajtës të NATO-s në Kosovë, KFOR.
Letër-këmbimi me NATO-n besohet të jetë bërë në përpjekje për ta mbajtur situatën atje nën kontroll. Kuvendi i Kosovës, në vitin 2018, miratoi ndryshimet ligjore për transformimin e mandatit të FSK-së në ushtri. Ligji për FSK-në, i cili hyri në fuqi në janar të 2019-ës, thotë se kjo forcë mbron sovranitetin dhe integritetin territorial, qytetarët, pronën dhe interesat e Republikës së Kosovës.
Ngritja e Gardës Kombëtare dhe e Njësitit të Helikopterëve për emergjenca civile
Për të ngritur nivelin e mbrojtjes nga kërcënimet e jashtme dhe të brendshme, PDK zotohet se do ta zhvillojë Gardën Kombëtare, e cila do të mundësojë kombinimin e forcave aktive, forcave rezervë dhe vullnetarëve që duan t’i shërbejnë vendit në fushën e sigurisë.
Kabashi-Ramaj beson që Garda Kombëtare e rrit aftësinë e Kosovës që të maksimizojë kapacitetet e saj që të reagojnë më shpejt në raste të katastrofave.
“Ne e parashohim që për ngritje të nivelit të mbrojtjes nga kërcënimet e jashtme dhe të brendshme të krijojmë pesë regjimente, siç kemi planifikuar me partnerët tanë strategjikë SHBA-në dhe NATO-n, t’i ndërtojmë këto regjimente dhe t’i funksionalizojmë brenda këtij mandati”- tha ajo.
Në lidhje me emergjencat civile, Kabashi- Ramaj u zotua se do ta ngritin edhe Njësitin e Helikopterëve.
Kandidatja e PDK-së, Besa Kabashi-Ramaj. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
Ngritjen e kapaciteteve ajrore për emergjenca civile, sipas saj, do ta bëjnë me një njësi me gjashtë helikopterë, të cilët do të shfrytëzohen edhe për çështje mbrojtjeje.
“Sidomos për shpëtimin e jetëve të qytetarëve tonë që me sa kam informacion 150 deri në 170 vdesin brenda vitit për shkak se nuk kemi kapacitet me transportu prej aty ku aksidentohen deri në QKUK (Qendrën Klinike dhe Universitare të Kosovës)”- tha ajo.
Kur u pyet nëse kjo njësi parashihet të pajiset me helikopterët “Black Ops”, të tipit që Qeveria Kurti po i negocion për qëllime ushtarake, ajo tha se kjo është njësi tjetër por e cila sipas planit të tyre duhet të vendoset në FSK për shkak se ka kapacitet më shumë për mirëmbajtje dhe për pilotë.
Sipas saj, edhe pse e kanë në plan ta vendosin në FSK, do të ndërtojnë një protokoll të veçantë që për raste të incidenteve në emergjenca civile mund të shfrytëzohet për të shpëtuar jetë.
“Deri të mbërrijmë që buxheti shtetëror të rritet deri në atë nivel që të kemi dy njësi të helikopterëve, ne kemi planifikuar që të kemi një njësi të përbashkët dhe kjo nuk është që nuk ka ndodhur kurrë më përpara në vende partnere”- tha ajo.
Për helikopterët “Black Ops”, ajo tha se janë idealë pasi kanë mundësi të bëjnë operacione ushtarake dhe civile, veçse janë shumë të kushtueshëm.
“Vendet e BE-së kanë disa helikopterë standard që përdoren në emergjenca civile, por që munden me shërbyer edhe në operacione ushtarake. Blerjet ushtarake nuk bëhen përmendësh, por na bazë të nevojave”- tha ajo.
Kabashi-Ramaj u zotua se helikopterët do të blihen brenda mandatit të parë.
Çka për armatimin?
Besa Kabashi- Ramaj nuk tregoi se çfarë mendojnë saktë si PDK për Fabrikën e Municionit, për të cilën ka bërë marrëveshje Qeveria Kurti, por tha se si më të duhur e shohin që armatimi të blihet.
“Nuk guxojmë t’i mashtrojmë qytetarët që vendet mbrohen vetë, sepse ne jemi demokraci dhe jemi rreshtuar kah Perëndimi. Dhe, vendet perëndimore mbrohen përmes aleancave siç është NATO”- tha ajo duke shtuar se “nëse kthejnë besimin në NATO e në SHBA, do të arrijnë të bëhen pjesë e kësaj Aleance”, e më pas edhe standardin e armatimit Kosova do ta ketë si ata.
Se çfarë modeli kanë në plan për blerje të armatimit, ajo ta shkurt se do të marrin shembullin e aleatëve.
“Aleatët tanë pikësëpari blejnë armatim, si për shembull “Beretta” është italiane, por në momentin që e përdorë Ushtria Amerikane, Beretten e prodhon vetë në Amerikë. Pra nuk blen armatim vetë. Ne duhet të kemi kujdes se si e trajtojmë sektorin e prodhimit”- tha ajo.
Ajo tha se synojnë që buxhetin për mbrojtjen ta rrisin më shumë se 2 për qind të GDP-së dhe ta bëjnë minimumi gjysmë miliardi.
“Kjo nuk është vetëm për ushtrinë, por ne e shohim sigurinë si sektor gjithëpërfshirës, që përfshin edhe dikastere tjera”- tha ajo.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, më 16.12.2024, ka nënshkruar Kontratë me prodhuesin shtetëror turk “Makine ve Kimya Endüstrisi” (MKE), me të cilin, sipas shefit të Qeverisë, po vendosen themelet e industrisë së mbrojtjes. Ai kishte thënë se me të filluar prodhimi, fabrika do të funksionojë si ndërmarrje publike dhe si markë 100% vendore.
Kurse, ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci pati thënë se për hapjen e fabrikës së municionit kanë pranuar një Raport fizibiliteti nga Ministria e Mbrojtjes e Turqisë.
Kurse, për armët e Policisë të Kosovës, kandidati Rashit Qalaj i cili vetë ka qenë drejtor i këtij institucioni, tha se ka armë që janë blerë e nuk janë përdorur.
“Duhet të blesh armë që janë efektive me kualitet të lartë të cilat mund t’i përdorë polici kudo. Ju e dini që ka armë të cilat policia kufitare nuk i përdorë tash e që janë blerë në këtë mandat. Armë të ndryshme nga Kroacia, Turqia të cilat nuk janë adekuate”- tha ai.
Sipas tij, nuk duhet politika të imponoj blerje të armëve pa bërë analiza dhe pa marrë vendime nga organi kompetent në këtë rast që është Policia e Kosovës.
Më 12.01.2024, ministri i Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal Sveçla, pati thënë se të gjitha patrullat policore në vend do të pajisjen me armë të gjata. Ai tha se këto armë do të rritet efikasiteti në luftimin e krimit.
Njoftimi për blerjen e armëve të gjata për zyrtarët policorë erdhi një ditë pasi Shtetet e Bashkuara konfirmuan se kanë miratuar kërkesën e Kosovës për blerjen e 246 sistemeve kundërtanke, Javelin, që prodhohen në SHBA, për Forcën e Sigurisë së Kosovës.
Planet për Policinë
Rashit Qalaj tha se e kanë në plan që të bëjnë një vlerësim strukturës organizative të Policisë për të parë nëse kjo e tanishmja është e duhura.
“Aktualisht Policia ka 7 departamente dhe ka shumë divizione në kuadër të saj. Kemi një qasje të rritur të administratës, ndërsa nuk vërehen shumë efektet e policëve në terren, e nevojat janë që të ketë shumë policë në terren”- tha Qalaj.
Sipas tij, ky vlerësim nuk do të bëhet vetëm nga ministri i Brendshëm, por nga të gjithë partnerët, Policia e Kosovës me Drejtorinë strategjike dhe shoqërinë civile.
Përveç saj, ai tha se Kosova ka nevojë për ekspertë të hetimeve financiare që t’i qasen krimit të niveleve të larta, hetimit të krimit të organizuar, rrjedhjes së parave si dhe financimit të terrorizmit.
Gjithashtu, Qalaj tha se Kosova ka kapacitete të limituara për hetimin e krimeve kibernetike, jo vetëm në nivel qendror në Prishtinë, por edhe të rajoneve policore që të jenë në gjendje si shtet t’i parandalojmë dhe t’i hetojnë këto.
Kandidati i PDK-së, Rashit Qalaj. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
Se a kanë në plan Vetting-un në Policinë e Kosovës, ai tha se Policia ka nevojë që të ketë zyrtarë me integritet sa më të lartë, kështu që do të shohin si ta bëjnë këtë proces gjatë përgatitjes të dokumenteve.
“Qeverisja e Partisë Demokratike do të arrijë që të ketë mekanizma që Policia e Kosovës të arrijë me të vërtetë këtu dhe njëri nga mekanizmat që unë mendoj që është i domosdoshëm, i nevojshëm është çështja e Vetting-ut”- tha ai.
Një tjetër çështje në lidhje me Policinë që Qalaj e renditi si emergjente është që Ligji mbi Policinë të ndryshohet dhe të plotësohet në mënyrë që aspekti operacional të jetë plotësisht i pavarur nga Ministria e Brendshme.
“Edhe pse me ligjin aktual shkruhet aty që Policia e Kosovës në aspektin operacional është e pavarur apo që ministri i Brendshëm nuk përzihet në menaxhimin operacional, mirëpo duhet në mënyrë decidive të shkruhet që ministrit të Brendshëm dhe politikës i ndalohet përzierja në aspektin operacional “- tha Qalaj.
Kurse, në aspektin e sigurimit dhe mirëqenies së policëve, Besa Kabashi-Ramaj tha që brenda mandatit të bëhet sigurimi shëndetësor dhe jetësor për FSK-në dhe Policinë.
Për strukturën komanduese të Policisë, Qalaj tha se Drejtori i këtij institucioni duhet të udhëheqë më Policinë e Kosovës, por jo të jetë i nënshtruar nga ministri i Brendshëm.
“Çështja e emërimit dhe shkarkimit e individëve në kuadër të strukturës komanduese është ekskluzivisht e Drejtorit të Policisë. Por, Drejtori duhet të jetë kompetent që t’i thotë edhe ministrit ‘Jo’ kur ministri tenton që të ndërhyj në kompetencat e tij”- tha ai.
Për shujtat për Policinë, ai tha se është e pamundur që të sigurojnë shujta për të gjithë për shkak të punëve të tyre, por se do ta rregullojnë përmes kompensimit.
Qalaj tha se këtë do ta bëjnë në gjysmën e parë të mandatit.
“Shujtën të siguruar e kanë policët e Njësisë Speciale, të cilët e kanë pasë edhe më herët dhe e kanë edhe sot. Ndërsa për policët e patrullës duhet të rregullohet ndryshe që ata të marrin kompensim”- tha ai.
Se a do t’i kthejnë policët serbë në pozitat e tyre të mëhershme në Policinë e Kosovës në vijnë në pushtet, Qalaj tha se rruga e të dorëhequrve në institucionet kosovare ka mbaruar.
Sipas tij, ata kanë pasur të gjitha mundësitë e botës që të jenë pjesë e Policisë së Kosovës, sa që kanë pasur edhe afat për t’u rikthyer në institucionin ku kanë punuar.
“Ata janë larguar me një kërkesë nga një president i një shteti tjetër dhe mendoj që një polic më uniformë kur jep dorëheqje rruga për kthimin e tij në institucionet e Kosovës ka mbaruar”- tha ai.
Mirëpo, zgjidhje për këtë çështje, Qalaj tha se sheh që të integrojmë pjesëtarë të komunitetit serbë, që nuk kanë të kaluar kriminale.
Cili është plani i PDK-së për zjarrfikësit?
Zjarrfikësit në Kosovë i kanë kushtet më së keqi edhe pse kanë rol të madh në siguri.
Se si do të gjejnë një zgjidhje nëse qeverisin nga 9 shkurti, Rashit Qalaj tha se në vitin e parë të qeverisjes do të përcaktojnë nën ombrellën e kujt janë zjarrfikësit: të Ministrisë të Brendshme apo të komunave.
“Ku është ombrella e zjarrfikësve tanë? A është Ministria e Brendshme apo komunat. Kjo është çështja kryesore që do të rregullohet që në vitin e parë nën qeverisjen e PDK-së?”- tha ai.
Qalaj tha se Kosova nuk ka zjarrfikës të trajnuar dhe me pajisje të duhura për shuarjen e zjarreve në ndërtesat 15-16 katëshe që janë ndërtuar gjatë zhvillimit të Kosovës.
“Mosha e shtyrë- nëse nuk gaboj është 55 vjet. Ata fizikisht nuk janë në gjendje që t’i kryejnë punët ashtu siç duhet”- tha ai.
Për pensionimin e parakohshëm, Qalaj tha se kjo çështje do të rregullohet në mes Ministrisë së Brendshme dhe komponentëve aktualë të nivelit menaxhues, të ekipeve të zjarrfikësve dhe po ashtu të sindikatave.
Zjarrfikësit e Kosovës kishin protestuar para objektit të Qeverisë së Kosovës për shkak të kushteve të tyre të punës më 30.11.2023, sa i përket organizimit, financimit dhe menaxhimit të shërbimit të zjarrfikës dhe shpëtimit dhe se kjo gjendje ka shkaktuar indinjatë.
Ndryshime në strukturën e AKI-së
Besa Kabashi – Ramaj tha se nëse qeverisin do të bëjnë vlerësimin nëse do të vazhdojë Petrit Ajeti të jetë Kryeshef i Agjencisë të Kosovës për Inteligjencë.
“Nuk është fare mirë që kur ndodhi p.sh sulmi mbi infrastrukturën kritike, në vend që me parandalu AKI–ja, bashkë me Policinë, shefi i AKI-së ishte atë ditë aty.
Kabashi- Ramaj tha që ideja e tyre është që të rriten kapacitetet njerëzore, profesionale dhe teknologjike të AKI-së, që ata të kenë mundësi të ndihmojnë në luftën ndaj krimeve kibernetike dhe luftën hibride.
“Po- do të bëjmë ndryshime në strukturën e AKI-së dhe ato ndryshime do të bëhen në bazë të nevojave të shtetit për t’i ngritur kompetencat e AKI-së dhe personelit “- tha ajo.
Në vitin 2021, presidentja Vjosa Osmani dhe kryeministri Albin Kurti kishin emëruar Petrit Ajetin, Drejtor të Agjencisë së Kosovës për Inteligjencë.
Planet për rajonin e Prizrenit
Kandidati për deputet, Kujtim Gashi, i cili ka qenë ministër i Kulturës nën qeverisjen e PDK-së, ka theksuar se PDK në programin e saj ka paraparë ndërtimin e hekurudhës së re për lidhjen e Kosovës me shtetet fqinj përmes Prizrenit.
Ai tha se autostradën Prizren-Tetovë do ta ridizajnojnë me një fizibilitet të ri.
“Natyrisht ky është projekt i shtetit të Kosovës që ka filluar si i tillë përkundër defekteve të mëdha. Ne do t’i adresojmë edhe problemet që i kanë banorët e Lagjes së Trimave dhe fshatit Hoçë. Këtë rrugë do ta realizojmë në afat rekord”- tha ai.
Kandidati i PDK-së, Kujtim Gashi. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
Gashi tha se një hekurudhë e tillë ndihmon zhvillimin ekonomik, por edhe transportin me Shqipërinë edhe me Maqedoninë e Veriut.
Projekt të rëndësishëm, Gashi thotë që e kanë autostradën për Duhël e cila kalon nëpër Lipjan, Ferizaj dhe bënë lidhjen me Shkupin. Sipas tij, kjo ndihmon lidhjen e Dukagjinit, të Prizrenit, Therandës dhe Malishevës.
Për Suharekën, Gashi u zotua se do ta ndërtojnë Unazën e Re.
Kurse për Dragashin edhe Prevallën, ai tha se kanë paraparë ndërtimin e dy qendrave të skijimit.
Gashi tha se kanë filluar në komunë fizibilitetin e projektit për t’u furnizuar me ujë nga Vërmica, që të sigurohet uji 24 orë për 50 vitet e ardhshme.
Përvoja e PDK-së në qeverisje
Partia Demokratike e Kosovës (PDK) ka qenë në qeverisje nga viti 2008 deri në vitin 2019, por jo çdo herë si forca kryesore udhëheqëse.
Nga viti 2008 deri në vitin 2014, PDK udhëhoqi Qeverinë me kryeministër Hashim Thaçin. Ky ishte mandati i parë dhe i dytë i saj.
Kurse nga viti 2014 deri në 2017, PDK ishte pjesë e koalicionit qeverisës me Lidhjen Demokratike të Kosovës (LDK). Atëkohë, Kryeministër ishte Isa Mustafa nga LDK, ndërsa PDK mbante postin e Kryeparlamentarit.
PDK ka qenë pjesë e Qeverisë edhe pas vitit 2017, por jo si forcë kryesore udhëheqëse. Pas vitit 2017 deri në 2019, PDK u rikthye si pjesë e koalicionit qeverisës. Këtë herë me Ramush Haradinajn nga Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) si Kryeministër. PDK mbante disa Ministri dhe poste të rëndësishme në këtë Qeveri.
Prej atëherë PDK-ja ka qenë vetëm në opozitë. Në Zgjedhjet e vitit 2021, prej të cilave fituese doli Lëvizja Vetëvendosje, PDK zuri vendin e dytë për nga numri i votave, më saktësisht me 16.9%.
“DebatPërnime” është format i cili do të transmetohet për një muaj rresht deri një ditë para Zgjedhjeve parlamentare të 09 shkurtit 2025. Kandidatët për deputetë nga partitë politike garuese përveç që prezantojnë Programin e tyre, përballen me pyetjet e Jeta Xharrës, kryeredaktorit të KALLXO.com, Kreshnik Gashi dhe Visar Prebrezës nga “Krypometër”.
Lëvizja Vetëvendosje (LVV) ka zgjedhur që gjatë fushatës për Zgjedhjet e 9 shkurtit të mos marrë pjesë në disa nga mediat në Kosovë. Kjo parti e ka arsyetuar mospjesëmarrjen në emisionet politike të shfaqura në mediume të caktuara, me pretendimin se gjoja ato media janë në pronësi të oligarkëve. RTV Dukagjini është në listën e këtyre mediave të “piketuara” nga LVV, e pikërisht në këtë televizion transmetohet emisioni “Debat Përnime” – prodhim i KALLXO.com.
“Na s’jemi oligarkë. Asnjëri prej neve në KALLXO.com nuk jemi pasanika, as milionera e le më oligarka. Ne kemi qenë në RTK e na kanë largu prej RTK-së, saktë sepse kemi raportuar qysh oligarkët e kanë zhvat shtetin.” – ka deklaruar Jeta Xharra në hapje të Debatit të parë zgjedhor, në kuadër të “Debat Përnime”.
Tre kandidatë të LDK-së për deputetë të Kosovës, me përvojë në fushën e mbrojtjes, janë zotuar se nëse partia e tyre arrin të marr shumicën e votave në zgjedhjet e 9 shkurtit, si Qeveri do të ndërtojnë lagje për ushtarakët pranë kazermave ekzistuese dhe do të vënë ‘themelet’ e “Smart Defence”.
Kandidatët e Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK), me përvojë në fushën e mbrojtjes, në emër të partisë së tyre janë zotuar se do të koncentrohen në përvetësimin e “Smart Defence” (Mbrojtjes së mençur), ndërtimin e lagjeve për ushtarakët në vlerë 60 milionë euro, futjen e mësimit bazik ushtarak si lëndë në shkollat e mesme dhe ndërtimin e njësitit të helikopterëve në Policinë e Kosovës që përllogaritet të ketë një kosto prej 21 milionë euro.
Këto zotime janë vetëm disa prej atyre që i kanë shpalosur Anton Quni, Fadil Hadërgjonaj dhe Nuredin Ibishi në “Debat Përnime”, më 18.01.2025, në lidhje me sektorin e mbrojtjes, nëse arrihet qëllimi i tyre që LDK-ja të qeverisë në mandatin e ardhshëm.
Zgjedhjet parlamentare në Kosovë do të mbahen më 09.02.2025. Kandidatë për kryeministër janë Albin Kurti nga Vetëvendosje (LVV), Lumir Abdixhiku (LDK), Bedri Hamza nga Partia Demokratike e Kosovës (PDK) dhe Ramush Haradinaj nga Koalicioni AAK-Nisma.
Fabrikë e municionit apo Smart Defence?
Anton Quni, i cili nën qeverisjen e LDK-së ka qenë ministër i Mbrojtjes, thotë që Kosova nuk ka kapacitete për momentin për të ngritur një Fabrikë të municionit, për ç’gj Qeveria Kurti ka nënshkruar marrëveshje me Turqinë, por beson që rruga e duhur është që të fokusohen në industrinë e “Smart Defense”, ashtu siç i kanë disa shtete perëndimore.
Quni nuk e përjashton mundësinë për Fabrikën e municionit, për thotë se nëse marrin drejtimin e Qeverisë do të rishikojnë marrëveshjen e nënshkruar, infrastrukturën ligjore dhe mundësisë financiare. Ai beson që Kosova duhet të përvetësojë praktika të shteteve të zhvilluara të cilat bëjnë organizime të përballueshme për buxhetin që të zhvillojnë disa drejtime ushtarake që janë në shërbim jo vetëm të një shteti, por të disa shteteve, duke marr si shembull modelin “Smart Defence”.
“Në marrëveshje me fqinjët e me shtetet mike të zhvillojmë projekte ‘Smart Defence’. Me Shqipërinë mundet me u arrit marrëveshja që certifikimi i pilotëve për helikopterë të bëhet në qendrën e saj simulative. Kurse mirëmbajtja e automjeteve taktike të prodhimit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës të bëhet në Kosovë. Me Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut, me Kroacinë munden me u arritë marrëveshje të përbashkëta për kontrollin e hapësirës ajrore”- tha ai.
Kandidati për deputet nga LDK, Anton Quni. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
Në programin e LDK-së shkruan se aplikimi i “Smart Defence” në Ballkanin Perëndimor mund të bëhet në kuadër të iniciativës Adriatik 5+, apo ndonjë iniciative të ngjashme dhe se është i aplikueshëm lehtë në mes të shteteve partnere rajonale me synime të përbashkëta.
Ndërsa, në lidhje me prodhimin të municionit, ai tha se është një fushë që e kanë studiuar me operatorët ekonomikë që merren me distribuimin dhe shitblerjen e teknologjisë ushtarake (të cilëve nuk ua përmendi emrat), se sa është profitabile për një operator që të ngrisë kapacitetet për të prodhuar për institucionet e mbrojtjes, dhe se sipas tyre, për momentin nuk mund të arrihet një gjë e tillë.
Sipas tij, nuk mjafton vetëm konsumi brenda Kosovës, por secili operatori dëshiron të hyjë në konkurrencë me kompanitë që tanimë kanë emër, brend e kredibilitet.
Në analizën e Qunit, vetëm për një vijë të prodhimit të kalibrit më të vogël për pistoletë kostoja mund të arrijë deri në 250 milionë euro.
“Për një kalibër, më të voglin- për pistoletë 9mm, vetëm montimi i komponentës, që do të thotë gëzhoja, mbushja dhe predha, 1 trakë e montimit të këtyre komponentëve kushton miliona euro”- tha Quni.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, më 16.12.2024, ka nënshkruar Kontratë me prodhuesin shtetëror turk “Makine ve Kimya Endüstrisi” (MKE), me të cilin, sipas shefit të Qeverisë, po vendosen themelet e industrisë së mbrojtjes. Ai kishte thënë se me të filluar prodhimi, fabrika do të funksionojë si ndërmarrje publike dhe si markë 100% vendore.
Kurse, ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci pati thënë se për hapjen e fabrikës së municionit kanë pranuar një Raport fizibiliteti nga Ministria e Mbrojtjes e Turqisë.
Duke folur për municionin, Quni përmendi edhe kërcënimet që vijnë nga Serbia ndaj Kosovës. Ai tha se Kosovës i duhet të jetë mirë e përgatitur ushtarakisht, sepse të kesh Serbinë fqinje është sikurse ta kesh Rusinë.
“Përveç që Serbia e ka një industri të fuqishme ushtarake, [në këtë shtet] janë autonom, kanë burime të qëndrueshme, e tash po ju kthehen mundësive që nga bota perëndimore të furnizohen me teknologjinë e sofistikuar, si në rastin e fundit që u kontraktuan aeroplanët me shtetin e Francës”- tha ai.
Lagje ushtarake dhe mësim bazik për ushtrinë
Fadil Hadërgjonaj, i njohur si komandant “Bjeshka”, ish-komandanti i Batalionit 2, Brigada 138, i cili së fundmi i ka hyrë rrugës politike dhe për këtë ka zgjedhur LDK-në, tha se në programin e tyre kanë paraparë ngritjen e lagjeve ushtarake të cilat duhet të jenë në shërbim të kazermave.
“Lagje moderne ku personeli i FSK-së do të jetë afër aty te kazerma, familja e tij do të jetë afër”- tha Hadërgjonaj, duke shtuar se këto lagje ndër të tjera do të kenë kapacitete kulturore dhe artistike.
Ai zotohet se me realizimin e këtij plani nuk do të kenë nevojë për transportin e ushtarëve, që sipas tij është i kushtueshëm.
Për ndërtimin e këtyre lagjeve ushtarake, Hadërgjonaj thotë se i kanë paraparë 60 milionë euro.
“Vitin e parë do të bëhet studimi i hapësirave, krijimi i planeve për ndërtimin e lagjeve edhe plotësimi i dokumenteve administrative dhe çdo gjë që është e domosdoshme bazuar në ligjet e Kosovës”- tha ai.
Kandidati për deputet nga LDK, Fadil Hadërgjonaj. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
Një përqindje të madhe të këtyre lagjeve, ai thotë se do ta përfundojnë gjatë mandatit të parë.
Ndërsa për buxhetin e Forcës të Sigurisë të Kosovës (FSK), ai tha se e kanë synim që ta bëjnë 2 për qind të GDP-së, shifër kjo që është standard i të gjitha shteteve të NATO-s.
Hadërgjonaj tha se buxheti do të do të investohet në kushte të shërbimit, menaxhimit të drejtë të burimeve njerëzore, që nga edukimi, arsimimi, stërvitja, zhvillimi në karrierë, kushtet, pagat, standardi i jetesës, furnizimi me pajisje në sisteme të caktuara të armatimit, infrastrukturë dhe për të gjitha nevojat e një force kredibile.
“Një nga hapat e parë që do duhej marrë është rishikimi strategjik i sektorit të sigurisë dhe nxjerrja e konkludimeve dhe përfundimeve se çka duhet dhe si duhet të vazhdojmë në ndërtimin e Forcës”- tha ai.
Një tjetër segment që preku Hadërgjonaj ishte edhe edukimi ushtarak në shkollat e mesme të Kosovës.
Ai tha se në kuadër të programit kanë parashikuar që duhet të fillohet edukimi dhe arsimimi në çështjet bazike ushtarake që nga shkolla e mesme, përkatësisht nga klasat 11 dhe 12.
“Gjatë edukimit dhe vlerësimi mund t’i identifikojmë më të mirët dhe ata që kanë pasion më të theksuar, që pas shkollës së mesme të jenë pjesë e FSK-së. Të dalluarit të bëhen edhe pjesë e Akademive Ushtarake”- tha ai, duke u zotuar se do t’i adoptojnë kurrikulat e shkollës në këtë drejtim.
Kurse për zhvillim të komunikimit strategjik, Hadërgjonaj tha se FSK-ja do të zhvillohet në tri domene: domenin e forcave tokësore, të forcave ajrore dhe të luftës kibernetike dhe informacionit.
Në domenin e parë, ai tha se synojnë ta kenë brigadën e këmbësorisë, brigadën e mekanizuar dhe brigadën e mbështetjes me zjarre dhe me shërbime; në domenin e dytë apo të forcave ajrore hyjnë sistemet e mbrojtjes kundër ajrore si dronët dhe helikopterët; dhe në domenin e tretë- që në vitin e parë parashihet të kenë bashkëpunim me Iowa-n.
“Që në vitin e parë do të investohet në krijimin e një qendre të profesionistëve për edukimin, trajnimin dhe shfrytëzimin e kapaciteteve ekzistuese dhe kapaciteteve tjera”- tha ai.
Hadërgjonaj tha se një ndër arsyet pse ka largime të ushtarëve nga FSK-ja janë kushtet ekonomike, e mu për këtë arsye do ta rrisin koeficientin për të gjithë.
“Koeficienti i pagave do të jetë 150 euro. Kjo është pagë solide dhe është një plus serioz që ushtarët të ndjehen të trajtuar dinjitetshëm”- tha ai.
Për ushqimin e ushtarakëve, temë që nxiti debat në fund të vitit të kaluar për shkak se ushqimi për një kohë u përgatit nga kuzhinierët e Qendrës Studentore dhe nga ata të Shërbimit Korrektues të Kosovës derisa të kishin një zgjidhje.
Anton Quni thotë LDK-ja e ka në plan ta zgjidh këtë problem duke e siguruar ushqimin përmes tenderëve nga operatorët ekonomikë, praktikë për të cilën thotë se e kanë shtetet që janë në të njëjtën situate me Kosovën.
“Si duket është bërë një vlerësim që tani FSK-ja t’i ngrisë kapacitetet e veta për ta mirëmbajtur vetveten. Unë mendoj që është koncept i tejkaluar. Ne do ta rishikojmë sektorin e sigurisë, me ekspertizë të partnerëve”- u përgjigj Quni, kur u pyet se si do të vazhdojë sigurimi i ushqimit për ushtarët nëse LDK do të qeveris pas 9 shkurtit.
Quni tha se do të marrin shembuj nga shtete që kanë pasur një ngjashmëri, si rrugëtimi i Kosovës, apo siç e praktikojë Kroacia e Sllovenia.
“Këto dy shtete ka vite, e tash është bërë rutinë, që këtë çështje ja kalojnë operatorëve ekonomikë”- tha ai.
Se a do të jepen për operatorët ekonomikë këta tenderë në mënyrë njëburimore, sekrete apo do të jenë të hapur, Quni tha se të gjitha këto shërbime do të bëhen me tenderë të hapur, transparent, publikë dhe të kontrolluar.
Quni tha se në qeverisjen e tyre, në këta tenderë do të kenë qasje jo vetëm Komisioni parlamentar për mbikëyrjen e sektorit të sigurisë, por edhe mediat, organizatat e ndryshme dhe miqtë e Kosovës.
“Nuk flasim për sekrete ushtarake. Ato tabutë që kanë qenë më herët, numri, lokacioni, tipi i armatimit janë çështje të tejkaluara, i takojnë shekullit të kaluar në kohën e Luftës së Ftohtë në mes dy blloqeve, Bllokut të Varshavës dhe NATO-s, kur shumë çështje janë mbajtur sekrete. Tani flasim për një qasje transparente me qytetarët që japin taksa për këto çështje”- shtoi ai.
Ministria e Mbrojtjes që nga tetori i vitit 2023 e deri në shtator 2024 ka dhënë tre tenderë me procedurë të negociuar pa publikimit të njoftimit për Kontratë, kompanive të cilat ishin shpallur të papërgjegjshme nga ana e Organit Shqyrtues të Prokurimit (OSHP), të njohur ndryshe si Gjykata e Tenderëve.
Kontratat e dhëna janë në vlerë miliona euro, ndërsa janë për furnizim me ushqim për nevojat e FSK-së.
Koordinimi me aleatët
Se a e ka në plan LDK-ja nëse vjen në pushtet të dërgojë FSK-në në veri të vendit, Fadil Hadërgjonaj tha se për veprime të tilla duhet të koordinohen mirë me aleatët.
“Unë besojë dhe jam i bindur që KFOR-i e ka përgjegjësinë e mbrojtjes së kufijve të Kosovës, jo vetëm në Veri por, edhe në Jug edhe në Perëndim edhe në Lindje”- tha ai, duke mos u përgjigjur drejtpërdrejtë për hapat që kanë në plan të ndërmarrin.
Ai tha se rruga e tyre është që të ulen dhe vendimet t’i marrin në Bruksel e jo në Prishtinë.
“Në veri tani për tani e kemi Policinë e Kosovës e cila është duke i kryer detyrat në mënyrë të mrekullueshme. E kemi Agjencinë Kosovare të Inteligjencës për grumbullimin e informacioni dhe, adresimin e shqetësimeve aty ku duhet- te vendimmarrësit, andaj FSK-ja nuk do duhej të lakohej për raste të tilla”- tha ai.
Kandidatët për deputetë nga LDK, Anton Quni dhe Fadil Hadërgjonaj. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
Plani i LDK-së për fushën e mbrojtjes, sipas tij, bazë e ka partneritetin me aleatët.
“Ne duhet të punojmë shumë që së pari të anëtarësohemi në Kartën e Adriatikut, sepse ka benefite shumë të mëdha dhe na ndihmon shumë në drejtim të anëtarësimit në NATO”- tha ai.
Të njëjtin mendim ndan edhe Anton Quni i cili deklaroi se do ta zhvillojnë një bashkëpunim të ngushtë ndërinstitucional me organizata të specializuara që me parashikime, analiza e studime të vijnë deri tek përfundimi më i mirë për ndërmarrjen e disa masave dhe aplikimin e disa projekteve që qytetarët të ndihen të qetë në ambient paqeje.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti në dhjetor 2024 është shprehur se me zotimin e ish-kryeministrit, Hashim Thaçi, për mosdërgim të Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK) në veri të vendit pa lejen e KFOR-it, janë krijuar kufij të brendshëm.
Në vitin 2013, kryeministri i atëhershëm i Kosovës, Hashim Thaçi, në një letër-këmbim me shefin e atëhershëm të NATO-s, Anders Fogh Rasmussen, u zotua se FSK-ja nuk do të dislokohet në veri – zonë e banuar me shumicë serbe – pa u dakorduar paraprakisht me misionin paqeruajtës të NATO-s në Kosovë, KFOR.
Letër-këmbimi me NATO-n besohet të jetë bërë në përpjekje për ta mbajtur situatën atje nën kontroll. Kuvendi i Kosovës, në vitin 2018, miratoi ndryshimet ligjore për transformimin e mandatit të FSK-së në ushtri.
Ligji për FSK-në, i cili hyri në fuqi në janar të 2019-ës, thotë se kjo forcë mbron sovranitetin dhe integritetin territorial, qytetarët, pronën dhe interesat e Republikës së Kosovës.
Pensionim i policëve dhe ngritja e Njësisë të helikopterëve
Nuredin Ibishi, kandidat për deputet, ekspert i sigurisë, i cili kishte qenë komandat i UÇK-së me nofkën “Leka”, u zotua se për Policinë e Kosovës do të bëjnë reforma në personel duke e shtuar numrin e tyre nga 8 mijë në 10 mijë.
“Nuk do të ketë pensionim të parakohshëm për policët, por do të shkojmë sipas modelit të FSK-së”- tha ai.
Sipas ligjit për shërbim në Forcën e Sigurisë së Kosovës, nënoficerët pensionohen në moshën 50 vjeçare, kurse oficerët pensionohen në moshën 55 pesëdhjetë vjeçare.
Ibishi tha se kanë në plan krijimin e një njësie të helikopterëve, me kosto 21 milionë euro.
Kandidati për deputet nga LDK, Nuredin Ibishi. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
Ai tha se do të lidhen reformat në Ministrinë e Punëve të Brendshme edhe në aspektin sektorial duke filluar nga Policia e Kosovës, Inspektorati Policor dhe Agjencia për Menaxhimin e Emergjencave.
“Një kohë Drejtori i përgjithshëm ka qenë ushtrues detyre dhe ka sjellë probleme, mirëpo në këtë drejtim do të kemi kërkesa për ndryshimin e Ligjit për Policinë në mënyrë që mos të afekton në aspekte politike, por ai të jetë më tepër funksional për detyra operacionale”- tha Ibishi.
Kurse, për zyrtarët policorë të komunitetit serb që janë dorëhequr nga pozitat e tyre, sipas tij, me urdhëresë të Beogradit, tha se LDK-ja ka propozim që të ketë hapje të konkurseve dhe një qasje më ndryshe, “jo me forcë por me integrim”.
“Ata (të komunitetit serb) mund të konkurrojnë. Kjo gjë është e kufizuar më moshë- ata që i kanë deri në 29 vjet mund të aplikojnë si pjesëtarë të ri nëse nuk kanë qenë të implikuar”- tha ai.
Përvoja e LDK-së në pushtet
Lidhja Demokratike e Kosovës më së shpeshti e ka pasur fatin që të jetë në pushtet.
Pas mbarimit të luftës dhe ardhjes së administratës ndërkombëtare të Kombeve të Bashkuara (UNMIK), u mbajtën zgjedhjet e para në Kosovë, në vitin 2001.
LDK fitoi shumicën e votave dhe përfaqësoi shumicën e deputetëve në Kuvendin e Kosovës. Ibrahim Rugova u zgjodh president i Kosovës më 04.03. 2002, dhe LDK-ja formoi qeverinë e parë pas luftës.
Kjo parti fitoi përsëri zgjedhjet e vitit 2004 në krye me Ibrahim Rugovën, i cili ishte president deri në vitin 2006.
Ndërsa, në zgjedhjet e vitit 2014, LDK arriti të krijonte një koalicion qeverisës me partinë e Hashim Thaçit, Partinë Demokratike të Kosovës (PDK), dhe të formonte një qeveri të re në krye me Isa Mustafën.
Në zgjedhjet e vitit 2019, LDK humbi mundësinë për të formuar një qeveri, pasi LVV fitoi më shumë vota. LVV, bëri koalicion me LDK-në, por marrëveshja u prish pas disa muajsh kur Qeveria e Kurtit u rrëzua në Kuvend në mars 2020 përmes një Mocioni Mosbesimi.
Në këtë situatë, LDK-ja, nën udhëheqjen e Avdullah Hotit, arriti të formonte një koalicion me PDK-në dhe partitë e tjera të vogla. Në 22.03.2020, Hoti u zgjodh kryeministër i Kosovës.
Qeveria Hoti u rrëzua pas një Mocioni të dytë Mosbesimi në Kuvendin e Kosovës.
Kjo u pasua me zgjedhje të parakohshme të shkurtit të vitit 2021, në të cilat Lëvizja Vetëvendosje doli fituese.
Në zgjedhjet e fundit në vitin 2021, LDK-ja fitoi 12.64 % duke u renditur si partia e tretë për nga numri i votave.
“Debat Përnime” është format i cili do të transmetohet për një muaj rresht deri një ditë para Zgjedhjeve parlamentare të 9 shkurtit 2025. Kandidatët për deputetë nga partitë politike garuese, përveç që prezantojnë Programin e tyre, përballen me pyetjet e Jeta Xharrës, kryeredaktorit të KALLXO.com, Kreshnik Gashit dhe Visar Prebrezës nga “Krypometër”.
Lëvizja Vetëvendosje (LVV) ka zgjedhur që gjatë fushatës për Zgjedhjet e 9 shkurtit të mos marrë pjesë në disa nga mediat në Kosovë. Kjo parti e ka arsyetuar mospjesëmarrjen në emisionet politike të shfaqura në mediume të caktuara, me pretendimin se gjoja ato media janë në pronësi të oligarkëve. RTV Dukagjini është në listën e këtyre mediave të “piketuara” nga LVV, e pikërisht në këtë televizion transmetohet emisioni “Debat Përnime” – prodhim i KALLXO.com.
Anëtarësimi i Kosovës në Aleancën Veri-Atlantike (NATO) është një prej synimeve kryesore që i ka dhënë vetes koalicioni AAK-Nisma dhe të tjerët, të cilin zotohet se do ta përmbushë nëse e merr drejtimin e Qeverisë, pas Zgjedhjeve të 9 shkurtit 2025.
Koalicioni i AAK-së me Nismën, Konservatorët, Forumin Intelektual E-30 dhe Listën Ideal beson që mund ta anëtarësojë Kosovën në NATO – qëllim të cilin e kanë pasur të gjitha partitë që kanë qeverisur vendin ndër vite, por që nuk kanë arritur ta jetësojnë deri më tani. Rruga për t’u bërë pjesë e NATO-s nuk është e lehtë, duke e marrë parasysh faktin që Kosovën nuk e kanë njohur ende disa shtete, që janë anëtare të kësaj Aleance.
Në vitin e kaluar, Asambleja Parlamentare e NATO-s e miratoi rekomandimin për avancimin e statusit të Kosovës nga anëtare vëzhguese në anëtare të asociuar. Megjithatë, duhet ende punë që vendi të kalojë në hapa më specifik për anëtarësim.
Kandidatët e koalicionit AAK-Nisma. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
Duke shpalosur zotimet në fushën e sigurisë, katër kandidatë për deputetë nga koalicioni AAK-NISMA, u zotuan në “Debat Përnime”, më 17.01.2025, se pos angazhimit për anëtarësimin e vendit në NATO, do t’i përmirësojnë raportet me SHBA-në, do të rrisin buxhetin për Forcën e Sigurisë së Kosovës (FSK), do të bëjnë Vetting në Policinë e Kosovës, si dhe do të themelojnë Departamentin për Mjedis brenda në Polici.
Ndërsa, për planet për rajonin e Prizrenit, ata premtuan se nëse do të qeverisin do ta përfundojnë autostradën Prizren-Tetovë, do ta bartin Presidencën atje dhe do të zhvillojnë Qendrat e Skijimit në Brod dhe Brezovicë.
“Direkt në NATO”
Slogani i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) është “Direkt në NATO”.
Ahmet Isufi, kandidat për deputet i cili kaherë është pjesë e kësaj partie ka deklaruar se në plan të parë e kanë fuqizimin e raporteve me SHBA-në dhe se në fokus të tyre do të jetë angazhimi për siguri, përkatësisht anëtarësimi në NATO.
“Ne e kemi në Programin tonë, edhe sloganin i cili është ‘Direkt në NATO’. Dhe, qëllimisht e kemi bërë këtë, sepse konsiderojmë që pa siguri nuk ka asnjë zhvillim tjetër, që mund të jetë efikas për qytetarët e Kosovës dhe për vendin tonë.” – tha Isufi.
Kandidati tjetër për deputet, Besnik Krasniqi shpalosi disa nga projeksionet konkrete që kanë planifikuar për anëtarësim në NATO.
“Do të punojmë për të përmbushur kriteret një nga një, për t’u anëtarësuar në NATO.” – tha ai, duke shtuar se kanë në plan që të fillojnë një Dialog politik konkret për anëtarësim direkt dhe qysh në fillim të mandatit ta nënshkruajnë Planin për anëtarësim.
Kandidati i koalicionit AAK-Nisma, Ahmet Isufi. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
Përveç këtyre, ai tha se planifikojnë që ta krijojnë një ekip të plotë të diplomatëve, të cilët do të akreditohen në NATO dhe me urgjencë të hapen Ambasada në të gjitha shtetet e NATO-së: aty ku nuk ka, kurse në ato ekzistuese t’i shtojnë diplomatët e fushëveprimit të sigurisë.
Prej nisjes së luftës në Ukrainë, autoritetet e Kosovës kanë bërë thirrje për anëtarësimin e Kosovës në Aleancën Veri-atlantike. Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani kishte thënë se anëtarësimi i Kosovës në NATO është i domosdoshëm që të ruhet paqja në rajon.
Edhe pse trupat e NATO-s ndodhen në Kosovë që nga lufta e fundit 1998/1999, shteti më i ri në Europë nuk ka zënë ende vend aty. Më 09.02. 2022, Qeveria e Kosovës kishte marrë Vendim për Themelimin e Grupit punues ndërinstitucional për anëtarësimin e Kosovës në NATO.
Kryeministri Albin Kurti, kandidat për Kryeministër edhe për një mandat, kishte thënë se objektivi kryesor i këtij Grupi do të jetë avancimi i procesit të integrimit në NATO, fuqizimi i pranisë së Kosovës në organizata dhe mekanizma rajonalë e ndërkombëtarë të sigurisë, si dhe bashkëpunimi me aleatët strategjikë ndërkombëtarë.
Blerja e armatimit
Kosova ka nënshkruar Marrëveshje me Turqinë për Ndërtimin e fabrikës së parë të municionit. Me një Marrëveshje të nënshkruar më 16.12.2024, me kompaninë turke të armëve – MKE, Kosova synon të ndërtojë një fabrikë të municioneve të kalibrave të ndryshëm, të parën në vend.
Se çka do të bëjë koalicioni AAK-Nisma për këtë fabrikë të municionit, Ahmet Isufi tha se duhet të vlerësohet dhe të shikohet paraprakisht kjo gjë.
“Të gjitha Marrëveshjet të cilat janë obligative për shtetin e Kosovës, e që janë të dakorduara me faktorë ndërkombëtarë duhet të shikohen; duhet të bëhet vlerësimi dhe duhet të bëhet implementimi i tyre, sepse ne kemi të bëjmë me elemente të cilat e stabilizojnë Kosovën dhe e forcojnë shtetin.” – tha ai.
Për fabrikën e municionit, ai tha që më shumë është një propagandë që është përdorur nga Qeveria Kurti, pak para Zgjedhjeve. Megjithatë, ai shtoi se duhet të analizohet gjendja. Fundja, sipas tij, pse mos të ketë fabrikë të municionit në Kosovë, derisa shtetet e tjera kanë avancuar në këtë drejtim.
“Shumë deklarime e premtime që janë dhanë ne i dimë që s’janë realizuar nga kjo Qeveri. Prandaj, edhe këtë e shohim si një veprim për propagandë të fushatës zgjedhore.” – theksoi ai.
Për blerje të armatimit, Isufi tha se do të shkojnë konform të gjitha interesave të Kosovës dhe të aleatëve.
Kurse, Besnik Krasniqi tha se kanë në plan të bëjnë blerje të armatimit me Pentagonin, siç e bëjnë disa shtete të tjera.
Buxheti për Ministrinë e Mbrojtjes në Kosovë do të jetë 207.8 milionë euro në vitin 2025, apo 54 milionë euro më shumë sesa në vitin 2024.
Kosova, viteve të fundit, ka siguruar armë edhe nga dy fuqi të NATO-s: SHBA-ja dhe Turqia.
Ushqimi dhe buxheti për FSK-në
Ushqimin për ushtarët e Forcës të Sigurisë, Ahmet Isufi thotë se si AAK, e kanë në plan ta rregullojnë në bazë të Ligjeve fuqi, por nuk shpalosi diçka më konkrete.
AAK është një ndër partitë që si opozitë më së shumti ka fajësuar Qeverinë e tanishme, në lidhje me ushqimin e ushtarëve.
“Të gjitha do të jenë konform buxhetit, si dhe zbatimit të Ligjit dhe mosndërhyrjes politike në ushtri, sepse janë segmente të cilat duhen vëmendje, më shumë në funksionim e në profesionalizëm sesa ndërhyrje për të plotësuar apetite politike.” – tha ai.
Isufi deklaroi se në planin e tyre nuk kanë përcaktuar ndonjë shifër se sa do ta rrisin buxhetin për FSK-në.
“Nuk kemi përcaktuar shifër të buxhetit, sepse do të bëjmë analizën e brendshme e të mos japim premtime blanco, por të shkojmë në ngritjen nga 2% në 3 deri në 5%.” – tha ai.
Kandidati i koalicionit AAK-Nisma, Zafir Berisha. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
Kurse, Zafir Berisha, i cili ka mbajtur postin e Koordinatorit Nacional për Siguri Kibernetike në Qeverinë Haradinaj, tha se ka pritur sidomos prej ministrit të Forcës të Sigurisë, Ejup Maqedonci, që të jetë më i kujdesshëm në këtë aspekt.
“Me fol për shujta për policët dhe ushtrinë është gjëja më minore që nuk duhet me qenë as pjesë e debateve publike.” – tha ai
Problemi me ushqimin e ushtarëve të Kosovës ishte krijuar pasi që Kontrata për tenderin e fundit të shpallur nuk ishte nënshkruar. Në anën tjetër, tenderit paraprak i ka skaduar Kontrata, më 30.09.2024.
Ministria e Mbrojtjes që nga tetori i vitit 2023 e deri në shtator 2024 ka dhënë tre tenderë me procedurë të negociuar pa publikimit të njoftimit për Kontratë, kompanive të cilat ishin shpallur të papërgjegjshme nga ana e Organit Shqyrtues të Prokurimit (OSHP), të njohur ndryshe si Gjykata e Tenderëve.
Kontratat e dhëna janë në vlerë miliona euro, ndërsa janë për furnizim me ushqim për nevojat e FSK-së.
Për tenderët njëburimor, kandidati i AAK-së, Fatmir Matoshi tha se në ditën që vijnë në qeverisje do t’i hapin të gjitha dosjet e tenderëve njëburimor që janë dhënë gjatë qeverisjes Kurti.
“Do t’i hapim për të gjithë ata që janë të interesuar.” – tha ai për këto Dosje, duke përjashtuar ato që janë sekrete.
Ndërsa, Zafir Berisha në lidhje me këta tenderë e akuzoi Qeverinë Kurti për hajni, anipse nuk ofroi një zgjidhje konkrete.
“Ku ke pa ti që tenderët njëburimor me u jep për një objekt. Mundet me prit edhe 2 muaj qysh ka prit 25 vjet. Këta prej pandemisë… për shkak të emergjencës botërore ia kanë vazhdu me dhënë tender njëburimor edhe për asfalt.” – theksoi ai.
A do t’i kthejnë policët serbë në institucione?
Mbi 500 policë nga radhët e komunitetit serb në veri të Kosovës kanë dhënë dorëheqje në nëntor të vitit 2022, në kuadër të tërheqjes kolektive të serbëve nga institucionet e Kosovës, për shkak të përpjekjeve të Qeverisë së Kosovës për zëvendësimin e targave serbe të makinave me targa RKS.
Se a e ka plan koalicioni AAK-Nisma që t’i kthejë këta policë përsëri në pozitat e tyre, Zafir Berisha tha se nuk bëjnë marrëveshje në çështje profesionale.
“Unë konsideroj se ajo është një kapitull i mbyllur. Këta që e kanë lëshuar Policinë me urdhër të Vuçiqit, unë mendoj se nuk kanë vend në Policinë e Kosovës… Ata duhet t’i nënshtrohen një procedure të rregullt të inkuadrimit dhe natyrisht duhet të përshtaten me realitetin që është krijuar.” – tha ai.
Më 28. 12. 2022, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti tha se “zbrazëtia” e krijuar pas “dorëheqjeve të detyruara” duhet të plotësohet dhe u bëri thirrje të gjithë serbëve të Kosovës, veçanërisht atyre që nuk kanë pasur mundësi për të pasur një vend pune deri më tani, për të aplikuar për vende të reja pune.
Komuniteti ndërkombëtar në disa raste u ka bërë thirrje serbëve që të kthehen në institucione, por edhe Kosovës që ta lehtësojë kthimin e tyre.
Beogradi zyrtar e ka përkrahur largimin e serbëve nga institucionet e Kosovës dhe në këmbim, atyre iu dha Kontrata në bazë të së cilave, përveç pagës, rregulloheshin edhe marrëdhëniet e punës juridike, si pensioni dhe sigurimi shëndetësor.
Një premtim tjetër në lidhje me Policinë e shpërfaqi kandidati Fatmir Matoshi, i cili në Qeverinë Haradinaj ka qenë ministër i Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor tha se duhet që të krijohet një Departament i Policisë Mjedisore, në mënyrë që të hetohen shkatërrimet që bëhen në mjedis.
Kandidati i koalicionit AAK-Nisma, Fatmir Matoshi. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
Matoshi tha se secili Stacion Policor në Kosovë duhet t’i ketë zyrtarët e vetë policorë, që punojnë në kuadër të Departamentit të Policisë Mjedisore. Siç parashikoi ai, duhen rreth 200 sosh të shpërndahen nëpër Stacionet e Kosovës.
“Nuk ka një dorë të fuqishme dhe të fortë që po e parandalon krejt atë që bëhet gjithandej nëpër Kosovë. Mjafton me dal me i pa pyjet dhe brezin rrugor. Gjithandej vazhdon me pas degradime nga mbeturinat. Ky kish me qenë një prej Departamenteve të duhura.” – tha ai, duke shtuar se duhet të shihet prania e Policisë në këto ambiente.
Kurse në përgjithësi për Policinë e Kosovës, Zafir Berisha tha se Drejtoria e Përgjithshme dhe mekanizmat udhëheqës brenda Policisë duhet të kenë certifikatën e pastërtisë në momentin e avancimit në pozicione të ndryshme.
“Duhet me kalu nëpër disa filtra, që për fatin e keq deri tash nuk janë bërë.” – tha ai.
Planet për Prizrenin
Kandidati Besnik Krasniqi tha se projektin e autostradës Prizren-Tetovë do të përfundojnë, anipse nuk e quajti autostradë, por “një rrugë rajonale”.
“Ne jemi duke përcjellë punimet. E kemi parë projektin. E kemi parë Kontratën-Bazë-Kornizë. Është një rrugë rajonale. Kanë filluar punimet me intensitet shumë të ulët. Sigurisht që do ta ndryshojmë këtë projekt dhe ta shndërrojmë në një autostradë moderne, siç kemi bërë edhe në të kaluarën me autostradën “Ibrahim Rugova” dhe “Arbën Xhaferi.” – tha ai.
Sipas tij, kostoja varion nga 100 milionë deri në 240 milionë, varësisht prej trasesë kah do të shtrohet kjo rrugë.
Kandidati i koalicionit AAK-Nisma, Besnik Krasniqi. Foto: Naser Fejza/KALLXO.com
Një premtim tjetër i këtij koalicioni, të cilin e shpalosi Krasniqi, ishte bartja e Presidencës të Kosovës nga Prishtina në Prizren.
“[Ky projekt] Nuk e prek Pakon e Ahtisaarit, sepse e kemi trajtuar me ekspertë të fushës së Kushtetueses. Do të prek vetëm dy Ligje, atë për Presidencën e Kosovës dhe të Kryeqytetit të Kosovës, të cilat me një shumicë të thjeshtë mund të plotësohen e të ndryshohen, në mënyrë që këto institucione të kalohen në qytetin historik.” – tha ai.
Ndërsa për Qendrat e Skijimit në Brod dhe në Sharr, ai theksoi se e kanë në plan që t’i zhvillojnë përmes Partneritetit Publiko-Privat.
“Ne konsiderojmë që kjo është mënyra e vetme për të zhvilluar këta sektorë të industrisë: edhe Prevallën, edhe Dragashin, por edhe pjesë të tjera të Sharrit të cilat kanë potencialë të jashtëzakonshëm.” – tha ai.
Përvoja e Aleancës në pushtet
Në Zgjedhjet e fundit të vitit 2021, AAK fitoi 7.07% të votave. Me këtë zuri 8 ulëse në Kuvendin e Kosovës.
Ramush Haradinaj në vitin 2005 ishte për tre muaj Kryeministër i Kosovës. Në atë kohë, ai dha dorëheqje pas 100 ditësh qeverisjeje, pasi u akuzua nga Tribunali i Hagës për “krime lufte”.
Kjo parti e mori pushtetin edhe njëherë në vitin 2017, por kësaj radhe në koalicion me Partinë Demokratike të Kosovës dhe NISMA-n, i njohur si PAN. Qeveria Haradinaj e filloi mandatin më 09.19.2017, pas humbjes së Isa Mustafës dhe zgjati deri më 3 shkurt 2020 pas humbjes në Zgjedhjet parlamentare të vitit 2019.
Qeveria Haradinaj ishte formuar gjatë një seance maratonike në Kuvendin e Kosovës, me 61 vota – minimumi që i duhet një Qeverie për ta marrë besimin e deputetëve.
Votimi i Ekzekutivit kosovar ishte mundësuar falë votave të deputetëve të subjektit politik nga radhët e komunitetit serb, Listës Serbe, e cila u largua më vonë nga Qeveria. Rrjedhimisht, kjo bëri që koalicioni qeverisës që përbëhej nga PDK-AAK-NISMA të mos i ketë votat e duhura për vendimmarrje në Kuvendin e Kosovës.
AAK në Zgjedhjet e 9 shkurtit 2025 garon në koalicion me Nismën, Konservatorët, Forumin Intelektual E30 dhe me Listën Idealin.
“Debat Përnime” është format i cili do të transmetohet për një muaj rresht deri një ditë para Zgjedhjeve parlamentare të 9 shkurtit 2025. Kandidatët për deputetë nga partitë politike garuese, përveç që prezantojnë Programin e tyre, përballen me pyetjet e Jeta Xharrës, kryeredaktorit të KALLXO.com, Kreshnik Gashit dhe Visar Prebrezës nga “Krypometër”.
Lëvizja Vetëvendosje (LVV) ka zgjedhur që gjatë fushatës për Zgjedhjet e 9 shkurtit të mos marrë pjesë në disa nga mediat në Kosovë. Kjo parti e ka arsyetuar mospjesëmarrjen në emisionet politike të shfaqura në mediume të caktuara, me pretendimin se gjoja ato media janë në pronësi të oligarkëve. RTV Dukagjini është në listën e këtyre mediave të “piketuara” nga LVV, e pikërisht në këtë televizion transmetohet emisioni “Debat Përnime” – prodhim i KALLXO.com.
